گرچه اسامی رای‌دهندگان اعلام نشد، اما مشخص بود که پنج عضو فراکسیون امید، از میان گزینه‌های تصدی شهرداری، سیاوش طاهرخانی را بدین منظور ارجح تشخیص داده‌اند؛ دو عضو اصولگرای پارلمان محلی به مدیح به عنوان تنها گزینه غیربومی در میان گزینه‌های باقیمانده رای دادند و دو عضو دیگر شورای شهر هم ظاهرا بین مدیح و شیری سرگردان مانده بودند یا آنگونه که در برخی محافل گفته می‌شود در پی تماس استاندار با برخی از اعضای شورا در حمایت از مدیح، دچار رودربایستی شده و علیرغم تمایل به شیری، همزمان به او و مدیح رای داده‌اند!
با برگزاری جلسه علنی تعیین شهردار در صحن پارلمان محل، تلاش یک ماهه اعضای پارلمان محلی برای انتخاب شهردار جدید قزوین به برگ آخر رسید و با ارسال پرونده به استانداری، تشریفات قانونی صدور حکم سیاوش طاهرخانی توسط وزیر کشور به عنوان شصت و سومین شهردار قزوین در طول تاریخ حیات شهرداری در این شهر آغاز شد. تا زمان صدور حکم که پیش‌بینی می‌شود حدود بیست روز تا یک ماه به طول خواهد انجامید، محمد درافشانی سرپرست شهرداری همچنان در مسئولیت خود باقی خواهد ماند؛ مسئولیتی که درافشانی توانست در ظرف سه ماه گذشته بدون هرگونه حاشیه‌ای به انجام رسانده و به خوبی از عهده اداره شهر برآید.
منابع پایدار، چالش مهم پیش‌روی شهردار
شهردار جدید پس از صدور حکم و برگزاری آیین معارفه، ۲۱ماه فرصت خواهد داشت تا برنامه‌هایی که در صحن علنی پارلمان محلی مطرح کرد؛ عملیاتی کند. برنامه‌هایی که البته نیازمند تعامل جدی شهردار جدید با شورای شهر و نیز همراهی نمایندگان مردم در این شورا با طاهرخانی دارد.
با این همه اما، شصت و سومین شهردار قزوین از ابتدای آغاز به کار با چهار چالش اساسی روبروست؛ چالش‌هایی که اگر طاهرخانی نتواند راهی برای برون رفت از آنها بیابد، می‌توانند مشکلات جدی فراروی او قرار داده و عملا مانع هرگونه تغییر و تحول و پیشرفتی در اداره شهر شوند.
بی‌گمان ایجاد منابع درآمدی پایدار و چگونگی تامین بودجه مورد نیاز شهرداری آن هم در چارچوب بودجه سالانه مصوب شورای شهر را مهمترین چالش پیش پای شهردار جدید دانست. امروز شهرداری برای تامین بودجه ۷۸۳میلیارد تومانی خود در سال جاری با چالش جدی مواجه است.
گرچه تاکنون که هفت ماه از سال۱۳۹۸ سپری شده، گزارشی درباره میزان تحقق بودجه امسال شهرداری منتشر نشده، اما مشخص است که وقتی شهرداری برای تامین حقوق و دستمزد ۱۴میلیارد تومانی کارکنان خود از محل بودجه جاری دچار مشکل است و در یکی دو سال اخیر- چه در دوره شهرداری علی صفری و چه اکنون در ایام سرپرستی درافشانی- با دشواری توانسته در موعد مقرر ماهانه، این هزینه را تامین کند؛ برای تهیه بودجه عمرانی ۵۵۳میلیارد تومانی خود با چه مصائبی روبرو خواهد بود. هر چند باید بر این نکته اذعان داشت که وضعیت موجود به مراتب بهتر از دوره گذشته شهرداری به ویژه در دوره مسعود نصرتی است که پرداخت حقوق ماهانه کارکنان عموما با تاخیر چند روزه همراه بود.
ایجاد منابع درآمدی تازه که طبیعتا در شرایط اقتصادی امروز کشور و رکود حاکم بر بخش تولید ساختمان به سادگی ممکن نیست؛ تنها راه برون رفت از مشکل عدیده تامین اعتبارات مورد نیاز شهرداری است. شهرداری یا باید برای این چالش اساسی، بر میزان عوارض خدمات شهری بیفزاید که بدیهی است سبب بروز نارضایتی افزونتر شهروندان خواهد شد و یا راه‌هایی تازه به منظور تامین اعتبارات مورد نیاز خود از محل منابع جدید درآمدی بیابد.
تراکم نیروی انسانی در شهرداری
دومین چالش فراروی طاهرخانی، حجم نیروی انسانی در دستگاه عریض و طویل شهرداری است. امروز نه تنها شهردار جدید که شهرداری میراث‌دار عملکرد مدیریت اسبق این نهاد عمومی است. مدیریتی که ظرف حدود یک دهه، شمار کارکنان شهرداری را حدود یک سوم افزایش داد و سبب‌ساز مشکلات جدید در شهرداری گردید. با وجود انتقاد شماری از اصولگرایان نسبت به تعداد افراد جذب شده در شهرداری طی دو سال گذشته، این میزان حتی از تعداد افرادی که در ماه‌های پایانی مسئولیت نصرتی به شمار کارکنان شهرداری افزوده شدند نیز کمتر است.
با این همه، قطعا شهردار جدید نمی‌تواند سیاست تعدیل نیروی انسانی را به عنوان یکی از اهداف راهبردی خود برگزیند که تبعات آن به مراتب بیشتر از حفظ این مجموعه انسانی است، اما می‌تواند برای افزایش بهره‌وری از این حجم نیرو و نیز بالابردن سطح راندمان کاری آنان تدابیری تازه بیندیشد؛ تدابیری که البته بر میزان هزینه‌ها اضافه نکند، اما در عین حال همزمان با بهبود بهره‌وری، خود زمینه‌ای برای گشایش در منابع مالی جدید گردد.
بدهی کلان، میراث مدیران پیشین شهرداری
سومین نکته‌ای که باید عنوان چالش مهم دیگر عنوان کرد، حجم بدهی شهرداری به بانک شهر است؛ بدهی که از دوره مسئولیت نصرتی وبال گردن شهرداری شده و پرداخت اصل و سود بانکی آن به مانعی پیش روی شهرداران بعدی تبدیل گردیده است. به گفته نایب رییس شورای اسلامی شهر، شهرداری قزوین بیش از ۳۰۰میلیارد تومان بدهی به بانک شهر دارد که ماهانه بیش از ۶میلیارد تومان سود این بدهی توسط شهرداری به بانک پرداخت می‌شود. گرچه گفته می‌شود این میزان بدهی با انباشت دیرکرد و سود آن، در سال جاری به ۴۰۰میلیارد تومان رسیده، اما عبدالرزاقی افزوده است: بدهی شهرداری به بانک شهر مربوط به دوره چهارم شورای شهر و ساخت پروژه‌ها بوده و امروز به مشکلی جدی برای شهرداری تبدیل شده است.
گرچه صفری شهردار سابق کوشید ضمن رایزنی با مدیرعامل بانک شهر و پرداخت و تهاتر برخی پروژه‌های مسکونی شهرداری با بانک شهر، از میزان بدهی‌های شهرداری به بانک و دیرکرد ناشی از آن بکاهد، اما استعفای او این اقدام را نیمه‌تمام گذاشت و تلاش‌های درافشانی هم در این خصوص در ادامه اقدامات صفری تاکنون به نتیجه قطعی نرسیده است.
در این میان، سیاوش طاهرخانی معتقد است شهرداری نمی‌تواند بدون بدهی باشد ولی باید تلاش کرد ضمن اینکه این بدهی را می‌پردازد به عنوان یکی از سهامداران بانک شهر، از همه ظرفیت‌های آن بدین منظور استفاده کند.
پروژه‌های نیمه‌تمام و اعتباری که نیست!
و چهارمین چالش، وجود ده‌ها پروژه نیمه‌تمام یا در حال اجرا در شهرداری قزوین است. موضوعی که البته در برنامه ارائه شده توسط شهردار جدید در صحن شورا هم بدان اشاره شده و طاهرخانی، اتمام پروژه‌های نیمه تمام به ویژه کمربندی شرق و غرب را از اولویت‌های کاری خود ذکر کرده است.
به گفته کارشناسان، یکی از علل ناتمام ماندن پروژه‌های متعدد شهرداری در قزوین، علاوه بر کمبود شدید اعتبارات مورد نیاز، عدم مشارکت بخش خصوصی در اتمام آنهاست. حسن آصفی یکی از گزینه‌های تصدی شهرداری بر این باور بود که باید پروژه‌های نیمه تمام را با مشارکت سرمایه‌گذار به اتمام برسانیم و این جسارت را نیز داشته باشیم که این سرمایه‌گذاران سود سرمایه خود را نیز از محل همین پروژه‌ها دریافت کنند.
وی تاکید کرده بود: باید پروژه‌هایی ایجاد کنیم که به چشم بیاید و مردم ببینند که ما آن را به اتمام می‌رسانیم و این امر با برنامه‌ریزی و تعاملات ملی انجام می‌شود.
امروز در حالی سیاوش طاهرخانی به مسئولیت شهرداری قزوین رسیده است که ده‌ها پروژه نیمه تمام از برج حکم‌آباد تا عمارت در حال احداث شهرداری و نیز پروژه‌های به چالش خورده احداث خیابان انصاری شرقی و پل امام رضا(ع) پیش روی او قرار دارد. پروژه‌هایی که نه اعتبار چندانی برای اتمام آنها وجود دارد و نه می‌توان آنها را که تاکنون متحمل صدها میلیارد تومان هزینه برای انجام این پروژه‌ها تا مرحله کنونی شده، به بایگانی سپرد. شصت و سومین شهردار قزوین گرچه تنها با این چهار چالش روبرو نیست، اما با توجه به تجارب موفق گذشته و مشی اعتدالگرایانه و تعاملی، چنانچه بتواند در طول مسئولیت دو ساله خود بر این چالش‌ها فائق آید، یقینا این امکان را خواهد داشت که با افزایش رضایت‌مندی شهروندان، فرصت یگانه‌ای را برای برون رفت از مشکلات دیگر حوزه شهری از ترافیک در هم تنیده بافت مرکزی گرفته تا ساماندهی بافت فرسوده شهری بیابد.
با برگزاری جلسه علنی تعیین شهردار در صحن پارلمان محل، تلاش یک ماهه اعضای پارلمان محلی برای انتخاب شهردار جدید قزوین به برگ آخر رسید و با ارسال پرونده به استانداری، تشریفات قانونی صدور حکم سیاوش طاهرخانی توسط وزیر کشور به عنوان شصت و سومین شهردار قزوین در طول تاریخ حیات شهرداری در این شهر آغاز شد. تا زمان صدور حکم که پیش‌بینی می‌شود حدود بیست روز تا یک ماه به طول خواهد انجامید، محمد درافشانی سرپرست شهرداری همچنان در مسئولیت خود باقی خواهد ماند؛ مسئولیتی که درافشانی توانست در ظرف سه ماه گذشته بدون هرگونه حاشیه‌ای به انجام رسانده و به خوبی از عهده اداره شهر برآید.
منابع پایدار، چالش مهم پیش‌روی شهردار
شهردار جدید پس از صدور حکم و برگزاری آیین معارفه، ۲۱ماه فرصت خواهد داشت تا برنامه‌هایی که در صحن علنی پارلمان محلی مطرح کرد؛ عملیاتی کند. برنامه‌هایی که البته نیازمند تعامل جدی شهردار جدید با شورای شهر و نیز همراهی نمایندگان مردم در این شورا با طاهرخانی دارد.
با این همه اما، شصت و سومین شهردار قزوین از ابتدای آغاز به کار با چهار چالش اساسی روبروست؛ چالش‌هایی که اگر طاهرخانی نتواند راهی برای برون رفت از آنها بیابد، می‌توانند مشکلات جدی فراروی او قرار داده و عملا مانع هرگونه تغییر و تحول و پیشرفتی در اداره شهر شوند.
بی‌گمان ایجاد منابع درآمدی پایدار و چگونگی تامین بودجه مورد نیاز شهرداری آن هم در چارچوب بودجه سالانه مصوب شورای شهر را مهمترین چالش پیش پای شهردار جدید دانست. امروز شهرداری برای تامین بودجه ۷۸۳میلیارد تومانی خود در سال جاری با چالش جدی مواجه است.
گرچه تاکنون که هفت ماه از سال۱۳۹۸ سپری شده، گزارشی درباره میزان تحقق بودجه امسال شهرداری منتشر نشده، اما مشخص است که وقتی شهرداری برای تامین حقوق و دستمزد ۱۴میلیارد تومانی کارکنان خود از محل بودجه جاری دچار مشکل است و در یکی دو سال اخیر- چه در دوره شهرداری علی صفری و چه اکنون در ایام سرپرستی درافشانی- با دشواری توانسته در موعد مقرر ماهانه، این هزینه را تامین کند؛ برای تهیه بودجه عمرانی ۵۵۳میلیارد تومانی خود با چه مصائبی روبرو خواهد بود. هر چند باید بر این نکته اذعان داشت که وضعیت موجود به مراتب بهتر از دوره گذشته شهرداری به ویژه در دوره مسعود نصرتی است که پرداخت حقوق ماهانه کارکنان عموما با تاخیر چند روزه همراه بود.
ایجاد منابع درآمدی تازه که طبیعتا در شرایط اقتصادی امروز کشور و رکود حاکم بر بخش تولید ساختمان به سادگی ممکن نیست؛ تنها راه برون رفت از مشکل عدیده تامین اعتبارات مورد نیاز شهرداری است. شهرداری یا باید برای این چالش اساسی، بر میزان عوارض خدمات شهری بیفزاید که بدیهی است سبب بروز نارضایتی افزونتر شهروندان خواهد شد و یا راه‌هایی تازه به منظور تامین اعتبارات مورد نیاز خود از محل منابع جدید درآمدی بیابد.
تراکم نیروی انسانی در شهرداری
دومین چالش فراروی طاهرخانی، حجم نیروی انسانی در دستگاه عریض و طویل شهرداری است. امروز نه تنها شهردار جدید که شهرداری میراث‌دار عملکرد مدیریت اسبق این نهاد عمومی است. مدیریتی که ظرف حدود یک دهه، شمار کارکنان شهرداری را حدود یک سوم افزایش داد و سبب‌ساز مشکلات جدید در شهرداری گردید. با وجود انتقاد شماری از اصولگرایان نسبت به تعداد افراد جذب شده در شهرداری طی دو سال گذشته، این میزان حتی از تعداد افرادی که در ماه‌های پایانی مسئولیت نصرتی به شمار کارکنان شهرداری افزوده شدند نیز کمتر است.
با این همه، قطعا شهردار جدید نمی‌تواند سیاست تعدیل نیروی انسانی را به عنوان یکی از اهداف راهبردی خود برگزیند که تبعات آن به مراتب بیشتر از حفظ این مجموعه انسانی است، اما می‌تواند برای افزایش بهره‌وری از این حجم نیرو و نیز بالابردن سطح راندمان کاری آنان تدابیری تازه بیندیشد؛ تدابیری که البته بر میزان هزینه‌ها اضافه نکند، اما در عین حال همزمان با بهبود بهره‌وری، خود زمینه‌ای برای گشایش در منابع مالی جدید گردد.
بدهی کلان، میراث مدیران پیشین شهرداری
سومین نکته‌ای که باید عنوان چالش مهم دیگر عنوان کرد، حجم بدهی شهرداری به بانک شهر است؛ بدهی که از دوره مسئولیت نصرتی وبال گردن شهرداری شده و پرداخت اصل و سود بانکی آن به مانعی پیش روی شهرداران بعدی تبدیل گردیده است. به گفته نایب رییس شورای اسلامی شهر، شهرداری قزوین بیش از ۳۰۰میلیارد تومان بدهی به بانک شهر دارد که ماهانه بیش از ۶میلیارد تومان سود این بدهی توسط شهرداری به بانک پرداخت می‌شود. گرچه گفته می‌شود این میزان بدهی با انباشت دیرکرد و سود آن، در سال جاری به ۴۰۰میلیارد تومان رسیده، اما عبدالرزاقی افزوده است: بدهی شهرداری به بانک شهر مربوط به دوره چهارم شورای شهر و ساخت پروژه‌ها بوده و امروز به مشکلی جدی برای شهرداری تبدیل شده است.
گرچه صفری شهردار سابق کوشید ضمن رایزنی با مدیرعامل بانک شهر و پرداخت و تهاتر برخی پروژه‌های مسکونی شهرداری با بانک شهر، از میزان بدهی‌های شهرداری به بانک و دیرکرد ناشی از آن بکاهد، اما استعفای او این اقدام را نیمه‌تمام گذاشت و تلاش‌های درافشانی هم در این خصوص در ادامه اقدامات صفری تاکنون به نتیجه قطعی نرسیده است.
در این میان، سیاوش طاهرخانی معتقد است شهرداری نمی‌تواند بدون بدهی باشد ولی باید تلاش کرد ضمن اینکه این بدهی را می‌پردازد به عنوان یکی از سهامداران بانک شهر، از همه ظرفیت‌های آن بدین منظور استفاده کند.
پروژه‌های نیمه‌تمام و اعتباری که نیست!
و چهارمین چالش، وجود ده‌ها پروژه نیمه‌تمام یا در حال اجرا در شهرداری قزوین است. موضوعی که البته در برنامه ارائه شده توسط شهردار جدید در صحن شورا هم بدان اشاره شده و طاهرخانی، اتمام پروژه‌های نیمه تمام به ویژه کمربندی شرق و غرب را از اولویت‌های کاری خود ذکر کرده است.
به گفته کارشناسان، یکی از علل ناتمام ماندن پروژه‌های متعدد شهرداری در قزوین، علاوه بر کمبود شدید اعتبارات مورد نیاز، عدم مشارکت بخش خصوصی در اتمام آنهاست. حسن آصفی یکی از گزینه‌های تصدی شهرداری بر این باور بود که باید پروژه‌های نیمه تمام را با مشارکت سرمایه‌گذار به اتمام برسانیم و این جسارت را نیز داشته باشیم که این سرمایه‌گذاران سود سرمایه خود را نیز از محل همین پروژه‌ها دریافت کنند.
وی تاکید کرده بود: باید پروژه‌هایی ایجاد کنیم که به چشم بیاید و مردم ببینند که ما آن را به اتمام می‌رسانیم و این امر با برنامه‌ریزی و تعاملات ملی انجام می‌شود.
امروز در حالی سیاوش طاهرخانی به مسئولیت شهرداری قزوین رسیده است که ده‌ها پروژه نیمه تمام از برج حکم‌آباد تا عمارت در حال احداث شهرداری و نیز پروژه‌های به چالش خورده احداث خیابان انصاری شرقی و پل امام رضا(ع) پیش روی او قرار دارد. پروژه‌هایی که نه اعتبار چندانی برای اتمام آنها وجود دارد و نه می‌توان آنها را که تاکنون متحمل صدها میلیارد تومان هزینه برای انجام این پروژه‌ها تا مرحله کنونی شده، به بایگانی سپرد. شصت و سومین شهردار قزوین گرچه تنها با این چهار چالش روبرو نیست، اما با توجه به تجارب موفق گذشته و مشی اعتدالگرایانه و تعاملی، چنانچه بتواند در طول مسئولیت دو ساله خود بر این چالش‌ها فائق آید، یقینا این امکان را خواهد داشت که با افزایش رضایت‌مندی شهروندان، فرصت یگانه‌ای را برای برون رفت از مشکلات دیگر حوزه شهری از ترافیک در هم تنیده بافت مرکزی گرفته تا ساماندهی بافت فرسوده شهری بیابد.
سعید الهی
