کارنامه نمایندگان مجلس
قزوین در سالی که گذشت ترکیبی متفاوت از نمایندگان مجلس شورای اسلامی را به خود میدید. قزوینیها برای اولین بار در میان نمایندگان خود حضور یک بانوی جوان را نظاره میکردند و در عین حال برای نخستین بار، خبری از حضور هیچ نیروی اصولگرای قزوینی در جمع نمایندگان مجلس استان یا حتی در کل نمایندگان دوره دهم مجلس شورای اسلامی نبود. با فروکش کردن تب پیروزی لیست ائتلاف امید در قزوین، نگرانی از فقدان تجربه سیاسی، مدیریتی یا سابقه نمایندگی اعضای مجمع نمایندگان استان پررنگتر از پیش شد و این مساله با مشخص شدن ترکیب حضور نمایندگان قزوین در کمیسیونهای تخصصی مجلس دهم مشهودتر شد.
تفرقه چپ و حکومت راست
قصه پرغصه جدالهای درونی نیروهای منسوب به جبهه اصلاحات – یا به تعبیر بهتر و دقیقتر فعالان سیاسی غیراصولگرای قزوین– در سال۹۵ همچون سالهای پیشین ادامه داشت؛ حتی شکل پررنگ تری به خود گرفت. درحالیکه اصولگرایان قزوینی همچنان در شوک ناشی از شکست سهمگین خود در انتخابات مجلس شورای اسلامی بودند و تنها دلخوشی و رمز بقایشان در فضای سیاسی استان، نطقهای هفتگی در تریبونها و رفتارهای گاه و بیگاه برخی مسئولان در قوای در اختیارشان بود که تبلور آن در محدودسازی کنسرتهای موسیقی و لغو مجوز نشستهای سیاسی و فرهنگی دیده میشد و دیگر کنشگران سیاسی استان قزوین هم به جدالی درونی مشغول بودند.
اختلافها در جریانات اصلاحطلب و حامیان دولت در سال۹۵ هر روز بیشتر از دیروز جلوهگری میکرد و انتقادهای درون تشکیلاتی به عرصه مطبوعات و رسانههای محلی و نشستهای عمومی سیاسی و اجتماعی کشانده میشد؛ حتی در پارهای موارد نشانههای این انشقاق در قالب نطقهای پیش از دستور، تذکرات ملی به وزرا و مسئولان ارشد کشور در نهادهای رسمی کشور نیز دیده میشد.
با تداوم این روند به تدریج آثار عملی این وضعیت در قالب تلاشهای شفاف در راستای حذف مدیران غیراصولگرا – منتسب به جبهه اصلاحات، حزب اعتدال و توسعه – بروز کرد. اگر در سال قبل برخی مدیران غیراصولگرا با فشار پدران معنوی صاحب نفوذ اصولگرا در قزوین جابجا شده یا از انتصابشان جلوگیری میشد، در سال اخیر و در جریان جابجایی برخی مدیران همچون معاون سیاسی و امنیتی استاندار قزوین، مدیرعامل شرکت نمایشگاههای بینالمللی استان قزوین یا مدیرکل اجتماعی و فرهنگی استانداری قزوین – که همگی از حامیان شناختهشده جبهه اصلاحات و دولت تدبیر و امید در استان قزوین بودند – ردپایی از اصولگرایان دیده نمیشد. عجیبتر اینکه کمترین سهم جابجایی در مدیران ارشد استان در سال۹۵ به نیروهای اصولگرا اختصاص داشت و در معدود جابجاییهای صورت گرفته هم، فرد جایگزین از حداقل میزان قرابت با گفتمان اصلاحات برخوردار بود.
اعتراف تلخی است؛ اما باید گفت که اصولگرایان از تفرقه میان اصلاحطلبان و حامیان دولت در استان قزوین هنوز هم بیشترین انتفاع ممکن را میبرند. ماحصل آن بروز وضعیتی است که در آخرین سال فعالیت دولت هنوز هم سرانه مدیران باقیمانده از دولت پیشین یا منتقد دولت تدبیر و امید در استان قزوین بیشتر از حامیان آن است.
پرده آخر این رویداد – تا لحظه نگارش این یادداشت – انتصاب مدیرکلی در استانداری قزوین است که با سابقه بخشداری در دولت احمدینژاد و ارتباط تشکیلاتی و عضویت در حزب موتلفه اسلامی از استاندار دولت روحانی حکم مدیرکلی دریافت کرده و به تعبیر ظریف دوستی اگر فرد منصوب شده را اصلاحطلب یا حامی دولت روحانی بدانیم، پس در کل استان قزوین ما یک اصولگرا هم نداریم!
آمد و شدهای رجال سیاسی
قزوین در سال۹۵ معرکه رفت و آمد بزرگان عالم سیاست و رجل و مسئولان سیاسی مشهور کشور بود. مرحوم آیت ا… هاشمی رفسنجانی، رییس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام در اردیبهشت ماه میزبان قزوین و واحد موفق و پیشروی دانشگاه آزادش بود؛ اما این دیدار بیش از آنکه رنگ و بوی دانشگاهی و افتتاح یک مرکز علمی یا تحقیقاتی – به روال ادوار پیشین- را داشته باشد به محفلی سیاسی تبدیل شد. هشدار نماینده مجلس خبرگان رهبری به آیت ا… پیش از حضور در قزوین برای جلوگیری از تفرقه – به تعبیر ایشان – دعوت نکردن از یکی از نمایندگان مجلس و عدم حضور برخی مقامات ارشد استان، همچون نماینده ولیفقیه و امام جمعه قزوین نیز موید رنگ و بوی غیرحکومتی و کاملا سیاسی این نشست بود.
حمایت تمام قد آیت ا… از دولت، شاه بیت این مراسم بود؛ آنجاکه به صراحت منتقدان دولت و برجام را مستعد شرمندگی نزد خانوادهایشان دانست و تاکید کرد: اگر دولت فهرست مشکلاتی که به واسطه برجام در کشور حل شده را منتشر کند، عدهای که میگویند با برجام کاری صورت نگرفته باید به خاطر دروغشان نزد خانواده خود شرمند باشند. چندی بعد از سفر مرحوم هاشمی رفسنجانی، قزوین در آستانه هفته دولت، قزوین، میزبان منتقد جدی آن مرحوم و رییس دولتهای نهم و دهم بود. سخنرانی احمدینژاد در قزوین با محوریت مدیران الهی ایراد شد و در این باره گفت: مدیریتهای غیرمردمی و غیرالهی فقط برای خود و باند و گروهشان کار میکنند. اساس کارشان ایجاد تفرقه و فاصله انداختن بین مردم است. در این سیستم برخی از افراد خاص، برخورداری از ثروت عمومی را حق خود میدانند. او شهیدرجایی را فردی دانست که اعضای دولت را به بطن مردم برده بود و با سادهزیستی و پرکاری توانست خدمات ماندگاری در دوران کوتاه خود انجام دهد.
اگرچه صدای جوانانی که با پلاکاردهای اعتراض آمیزشان در محوطه بیرونی محل سخنرانی او حضور داشتند در همهمه جمعیت حاضر شنیده نشد؛ اما تصاویر نوشتههای آنان بیانگر سوالاتی اساسی درباره سرچشمه باندهای ایجاد شده در دولتهای نهم و دهم، ریشههای فساد و خلق پدیدههایی چون بابک زنجانی، اسناد ادعاهای تفرقهانگیر مطرح شده توسط او در انتخابات سال۸۸ و… بود که تا امروز جوابی به آنها داده نشده است. بگذریم که همراه و همسر و یار دیرین شهیدرجایی، خانم عاتقه صدیقی، بارها و بارها بر تفاوت اساسی و بعضا تضاد و تناقض مشی رییسجمهور فقید ایران با این مدعیان هم مسلکیاش تاکید کرده و مرام و مشی همسر شهیدش را در آینه گفتار و رفتار کسانی زنده و جاری میداند که امروز حتی امکان نمایش تصویر و بیان نامشان در رسانهها و نزد صاحب این قلم میسور نیست.
معاون اول رییسجمهور، سومین چهرهای بود که در سال۹۵ با حضور خود فضای سیاسی استان قزوین را تحت تاثیر قرار داد. اگرچه بهانه سفر دکتر اسحاق جهانگیری، بهرهبرداری از چندین طرح صنعتی و پروژه ملی و استانی بود؛ اما به قاعده سفرهای پیشین و برخلاف سابقه سفرهای مشابه او به سایر استانها، باز هم نشست حامیان دولت با حضور ایشان برگزار شد. او در جمع حامیان دولت به پرونده بابک زنجانی اشاره و خاطرنشان کرد: هنوز ابعاد پنهان این پرونده برای مردم مشخص نیست؛ حتی یکی از کسانی که در موضوع حقوقهای نامتعارف جبهه زیادی علیه دولت گرفت، حاضر نشد در رسانههای خود درباره بابک زنجانی و ابعاد پنهان آن بنویسد.
هفتمین روز از هفتمین ماه سال۹۵ مانند ترکیب اعداد روز و ماهش برای دولت تدبیر و امید در قزوین خوش یمن بود؛ حتی خوشبینترین تحلیلگران سیاسی و اجتماعی هم پیشبینی استقبال باشکوه مردم از کاروان تدبیر و امید در محل برگزاری آیین سخنرانی رییسجمهور را نمیکردند. بیشک این مهم براساس وفاق و همدلی میان همه نیروهای غیراصولگرای استان جهت بهرهگیری از سرمایه اجتماعی خود در این مراسم و دعوت از مردم برای میزبانی شایسته از دکتر روحانی بود.
یکی از ویژگیهای منحصر بفرد این سفر علاوه بر استقبال پرشور مردم، برگزاری اولین دیدار دکتر روحانی با فعالان سیاسی و حامیان دولت در جریان سفرهاى استانى بود که در سالن اجتماعات دانشگاه فرهنگیان شهر قزوین برگزار شد. در این جلسه سه تن از فعالان سیاسی استان قزوین، حجت الاسلام قدرت الله علیخانی، خانم مهندس حمیده زرآبادی و دکتر فرهاد درویش به ایراد سخن پرداختند.
حضور آیت ا… ناطق نوری، رییس دفتر بازرسی رهبری در قزوین فصل پایانی بر حضور رجل سیاسی کشور در استان قزوین بود. موضعگیری خبرساز امام جمعه قزوین در نشست شورای اداری استان که با حضور ناطق نوری برگزار شد، این سفر را نیز دچار حاشیه کرد. حجتالاسلام عابدینی در ابتدای جلسه شورای اداری اعلام کرد که برای حضور در این جلسه استخاره کرده است! وی در ادامه سخنان خود از وجود یک باند و مافیای اقتصادی با پوشش سیاسی در استان خبر داد که تنها به فکر پرکردن جیبهای خود هستند. این بخش از سخنان او با عکسالعمل و واکنش جدی استاندار مواجه شد که همتی به مدیرکل اطلاعات و دستگاه قضایی ماموریت داد با قوت و شدت تمام هرچه سریعتر نسبت به شناسایی و معرفی این باند اقتصادی که از ادعاهای امام جمعه قزوین بود، اقدام کنند! این شکل از برخورد استاندار با تشویق پرمعنای حضار مواجه شد.
زمزمههای انتخابات
سال۹۵ درحالی به اتمام میرسد که فضای سیاسی استان قزوین متاثر از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری و شورای اسلامی شهر و روستاست و حجم تعاملات و نشستها و رایزنیهای سیاسی در این زمینه بسیار بالاست. اصولگرایان قزوینی، پس از طی دوران سکوت اینک عزم خود را برای حضور در انتخابات شوراها و تداوم حضور موثر خود در این عرصه جزم کردهاند. آنها با دعوت از رجل سیاسی کارکشته خود در صدد بستن لیستی با سرمایه اجتماعی و مدیریتی و مقبولیت بالا هستند. طبیعی است که فقدان حضور آنها در مناصب حکومتی عاملی برای تثبیت وحدت و همدلی نزد آنان است که احتمال انتشار یک لیست واحد را بسیار زیاد مینماید. شاید تنها ساز ناکوک ارکستر انتخاباتی اصولگرایان قزوین، جبهه پایداری و حامیان سیدمرتضی حسینی، نماینده پیشین قزوین در مجلس باشند.
در جبهه مقابل اما هنوز نشانه روشنی از آمادگی برای مقابله با رقبای دیرین سیاسی در معرکه انتخابات دیده نمیشود. عدم استقبال رجل صاحب نام اصلاحطلب قزوینی از کاندیداتوری در انتخابات شورای شهر با وجود فقدان نظارت استصوابی در کنار مبهم بودن امکان ایجاد بسیج اجتماعی – مانند تجربه گامهای اول و دوم ائتلاف امید در انتخابات ریاستجمهوری و مجلس – با توجه به ماهیت کمتر رقابتی انتخابات اخیر ریاستجمهوری، شانس اصلاح طلبان را برای تکرار زنجیره موفقیتهایشان در انتخابات پیشین را کاهش میدهد. شاید مداخله بیشتر چهرههای اصلاحطلب قزوینی همچون آیت ا… موسوی خوئینی در سطح ملی و آیت ا… تاکندی و حجج اسلام قوامی و علیخانی در سطح استانی بتواند به پمپاژ انگیزه و انرژی برای مشارکت بیشترافراد صاحب نام و دارای مقبولیت اجتماعی برای کاندیداتوری و پایگاه مردمی اصلاحطلبان برای حمایت از این لیست در روز ۲۸ اردیبهشت کمک شایانی نماید.
این سومین سالی است که با موضوع بازخوانی تحولات سیاسی قزوین به بیان سیر مهمترین تحولات این عرصه در استان قزوین میپردازم. مهمترین دغدغهام در مقام یک روزنامهنگار، بهرهمندی کارآمد و اثربخش از فرصتهایی است که برای توسعه خطه کهن و تمدن پرور قزوین فراروی ماست و به دلایل متعدد از جمله فقدان ثبات و همدلی در مدیریت سیاسی استان در حال تضییع است. شاید بتوان امیدوار بود که با پایان رقابتهای انتخاباتی در آغازین ماههای سال۱۳۹۶ و ایجاد ثبات در نظام مدیریتی استان در قوه مجریه، تثبیت جایگاه نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تعیین تکلیف ساختار شهرداریها فرصتی حداقل ۲ساله فراروی ماست تا فارغ از دغدغه هر نوع انتخاباتی با همدلی و همافزایی بتوانیم برای احقاق حقوق از دست رفته استان با بهرهگیری از همه امکانات مادی، معنوی و ظرفیتهای باارزش انسانی قزوین در سطح ایران و جهان تلاش کنیم.
آنگاه که بر سفرههای رنگارنگ هفت سین برای خود از خالق بیهمتا حالی خوش طلب میکنیم برای تغییر احوال این دیار هم دست به دعا برداریم و چاره از آن یگانه چارهساز بخواهیم تا دلهایمان را نزدیک و نزدیک تر کند و منیتها را دور و دورتر. سال نومبارک!
حسن حسن زاده روزنامه نگار