هر چند پیش از آنکه خبر مخالفت شورا با پروژه شهید انصاری غربی رسانهای شود، مخالفت سازمان میراث فرهنگی با طرح، مسوولین شهری را برای ادامه آن به علت تخریب بافت تاریخی کهن شهر قزوین، با مانع بزرگی مواجه ساخته بود.
ترمز قطار تخریب را بکشید!
سیدمحمد بهشتی، مشاور عالی سازمان میراث فرهنگی درباره آسیبهای اجرای این طرح میگوید: «برخی از مسوولان شهری فکر میکنند با کشیدن خیابان انصاری شرقی مشکل ترافیک را حل میکنند! درحالیکه این کار قبلاً در شهرهای دیگر انجامشده و هیچ کمکی به حل ترافیک آن شهرها نکردهاست. نه تنها کمک نکرده که آن شهرها آبادتر شوند که آنها را خرابتر هم کرده است، بنابراین ترمز این قطار هر وقت کشیده شود، همه سود میبرند.»
وی درباره تخریب بافت تاریخی قزوین با عبور خیابان انصاری شرقی، با این استدلال مسوولان که پیش از این خیابان انصاری غربی و میانی بافت آن تخریبشده و اکنون با تملک ۶۵ درصد بناهای انصاری شرقی باید این پروژه ادامه یابد، میافزاید: «با همین استدلالها که مصوبه فلان و طرح بهمان است باغستانهای شمالی قزوین را از بین بردیم. و امروز شاهد هستیم هر چند وقت یک بار سیل قزوین را تهدید میکند. من تعجب میکنم باید از خدایتان باشد که مردم در این شهر و در بافت سنتی و تاریخی زندگی میکنند. چه اصراری برای تخریب بافت تاریخی دارید!»
مهندس بهشتی ادامه میدهد:«ترمز قطاری را که در مسیر غلط قرار میگیرد، باید کشید. این چه استدلالی است که چون قطار به مسیر اشتباه رفته بگذاریم ته دره بیفتد. معنای این حرف آن است که ما باید از شهر قزوین منصرف شویم.»
وی خطاب به مسوولان شهری قزوین تأکید میکند: «لابد مدیریت شهر قزوین هم از حرفی که زدم خوشحال میشود. آقایان شما با این کار از قزوین بودن قزوین انصراف دادهاید و میخواهید آن را شبیه برازجان کنید، شبیه دامغان؛ دامغانی که تمام بافت تاریخی آن را از بین بردند و امروز اثری از بافت سنتی در آن دیده نمیشود. فکر میکنید مشکل ترافیک را حل میکنید این کار قبلاً در شهرهای دیگر انجامشده و هیچ کمکی به حل ترافیک آن شهر نکردهاست. کمک نکرده که شهرها آبادتر شوند بلکه همیشه شهرها را خرابتر کردهاست بنابراین هر جا ترمز این قطار را بکشید، سود بردید.»
مشاور سازمان میراث فرهنگی تصریحمیکند: «اینکه چون مصوبه کمسیون ماده ۵ است نمیشود کاری کرد یعنی چه؟ مگر کمسیون ماده ۵ کیست؟ مگر غیر از این که این کمسیون از تعدادی انسان تشکیلشده که بنا به دلایلی تصمیم غلط گرفتند، خوب اشکالی ندارد! همین آدمها تصمیم خود را تغییر دهند و اصلاح کنند. وحی که از آسمان نازل نشده که قابل تغییر نباشد.»
رونق گردشگری با احداث خیابان
اظهارات این کارشناس برجسته در حالی است که
علی فرخزاد، رییس سازمان نظام مهندسی استان معتقد است: «اجرای پروژه شهید انصاری شرقی علاوه بر حل معضل ترافیکی مرکز شهر موجب رونق گردشگری منطقه میشود.»
وی میگوید: «طرح بازگشایی مسیر خیابان شهید انصاری شرقی که بر اساس طرح جامع ترافیک و مطالعات طراحی و دارای مصوبه از مراجع ذیصلاح است، علاوه بر روانسازی ترافیک هسته مرکزی شهر و ایجاد دسترسیهای جدید در بافت قدیم منطقه، پروژه شهید انصاری را نیز تکمیل خواهد کرد.» فرخزاد ایجاد زیر ساختهای لازم جهت بازسازی بافت فرسوده، ایجاد انگیزش برای بازآفرینی واحدهای فرسوده توسط ساکنین محلات واقع در طرح را از دیگر مزایای اجرای این طرح میخواند و تاکید میکند: «این طرح با ایجاد دسترسیهای مناسب کمک شایانی نیز به توسعه گردشگری با توجه به آثار تاریخی واقع در این منطقه خواهد کرد.»
رییس سازمان نظام مهندسی استان با این وجود از شورای عالی معماری و شهرسازی میخواهد تا با نظر مثبت خود، شرایط را برای ادامه روند اجرایی این طرح فراهم سازد.
سوالی که بی پاسخ ماند
حال سوال اینجاست اگر احداث خیابان برای مردمی است که به دلیل افزایش خودرو نیازمند آن هستند، پس جایگاه مردمی که از این جریان دچار آسیب خواهندشد، کجاست؟ نابودی محلهها و ترک آنها توسط اهالی بومی، جایگزین شدن افراد غیربومی، ایجاد ناامنی و حضور مشاغل نامناسب، در اصیلترین بخشهای شهری اتفاقی است که فرهنگ و تاریخ یک شهر را دگرگون خواهد کرد.
روند اشتباه احداث کانالهای عبور خودرو یا به اصطلاح مدیریت شهری خیابان در قزوین، موضوعی است که همچنان ادامه دارد. اگرچه در کشورهای پیشرفته و شهرهای کشور خودمان بیش از نیمقرن است که احداث خیابان در بافتهای تاریخی منسوخ شدهاست و اولویت با ارتقا کیفیت خیابانهای موجود در بافتهای تاریخی برای مردم است، متأسفانه در قزوین تخریب بافتهای تاریخی به بهانه احداث خیابان همچنان دغدغه اصلی مدیران شهری است.
ترمز قطار تخریب را بکشید!
سیدمحمد بهشتی، مشاور عالی سازمان میراث فرهنگی درباره آسیبهای اجرای این طرح میگوید: «برخی از مسوولان شهری فکر میکنند با کشیدن خیابان انصاری شرقی مشکل ترافیک را حل میکنند! درحالیکه این کار قبلاً در شهرهای دیگر انجامشده و هیچ کمکی به حل ترافیک آن شهرها نکردهاست. نه تنها کمک نکرده که آن شهرها آبادتر شوند که آنها را خرابتر هم کرده است، بنابراین ترمز این قطار هر وقت کشیده شود، همه سود میبرند.»
وی درباره تخریب بافت تاریخی قزوین با عبور خیابان انصاری شرقی، با این استدلال مسوولان که پیش از این خیابان انصاری غربی و میانی بافت آن تخریبشده و اکنون با تملک ۶۵ درصد بناهای انصاری شرقی باید این پروژه ادامه یابد، میافزاید: «با همین استدلالها که مصوبه فلان و طرح بهمان است باغستانهای شمالی قزوین را از بین بردیم. و امروز شاهد هستیم هر چند وقت یک بار سیل قزوین را تهدید میکند. من تعجب میکنم باید از خدایتان باشد که مردم در این شهر و در بافت سنتی و تاریخی زندگی میکنند. چه اصراری برای تخریب بافت تاریخی دارید!»
مهندس بهشتی ادامه میدهد:«ترمز قطاری را که در مسیر غلط قرار میگیرد، باید کشید. این چه استدلالی است که چون قطار به مسیر اشتباه رفته بگذاریم ته دره بیفتد. معنای این حرف آن است که ما باید از شهر قزوین منصرف شویم.»
وی خطاب به مسوولان شهری قزوین تأکید میکند: «لابد مدیریت شهر قزوین هم از حرفی که زدم خوشحال میشود. آقایان شما با این کار از قزوین بودن قزوین انصراف دادهاید و میخواهید آن را شبیه برازجان کنید، شبیه دامغان؛ دامغانی که تمام بافت تاریخی آن را از بین بردند و امروز اثری از بافت سنتی در آن دیده نمیشود. فکر میکنید مشکل ترافیک را حل میکنید این کار قبلاً در شهرهای دیگر انجامشده و هیچ کمکی به حل ترافیک آن شهر نکردهاست. کمک نکرده که شهرها آبادتر شوند بلکه همیشه شهرها را خرابتر کردهاست بنابراین هر جا ترمز این قطار را بکشید، سود بردید.»
مشاور سازمان میراث فرهنگی تصریحمیکند: «اینکه چون مصوبه کمسیون ماده ۵ است نمیشود کاری کرد یعنی چه؟ مگر کمسیون ماده ۵ کیست؟ مگر غیر از این که این کمسیون از تعدادی انسان تشکیلشده که بنا به دلایلی تصمیم غلط گرفتند، خوب اشکالی ندارد! همین آدمها تصمیم خود را تغییر دهند و اصلاح کنند. وحی که از آسمان نازل نشده که قابل تغییر نباشد.»
رونق گردشگری با احداث خیابان
اظهارات این کارشناس برجسته در حالی است که
علی فرخزاد، رییس سازمان نظام مهندسی استان معتقد است: «اجرای پروژه شهید انصاری شرقی علاوه بر حل معضل ترافیکی مرکز شهر موجب رونق گردشگری منطقه میشود.»
وی میگوید: «طرح بازگشایی مسیر خیابان شهید انصاری شرقی که بر اساس طرح جامع ترافیک و مطالعات طراحی و دارای مصوبه از مراجع ذیصلاح است، علاوه بر روانسازی ترافیک هسته مرکزی شهر و ایجاد دسترسیهای جدید در بافت قدیم منطقه، پروژه شهید انصاری را نیز تکمیل خواهد کرد.» فرخزاد ایجاد زیر ساختهای لازم جهت بازسازی بافت فرسوده، ایجاد انگیزش برای بازآفرینی واحدهای فرسوده توسط ساکنین محلات واقع در طرح را از دیگر مزایای اجرای این طرح میخواند و تاکید میکند: «این طرح با ایجاد دسترسیهای مناسب کمک شایانی نیز به توسعه گردشگری با توجه به آثار تاریخی واقع در این منطقه خواهد کرد.»
رییس سازمان نظام مهندسی استان با این وجود از شورای عالی معماری و شهرسازی میخواهد تا با نظر مثبت خود، شرایط را برای ادامه روند اجرایی این طرح فراهم سازد.
سوالی که بی پاسخ ماند
حال سوال اینجاست اگر احداث خیابان برای مردمی است که به دلیل افزایش خودرو نیازمند آن هستند، پس جایگاه مردمی که از این جریان دچار آسیب خواهندشد، کجاست؟ نابودی محلهها و ترک آنها توسط اهالی بومی، جایگزین شدن افراد غیربومی، ایجاد ناامنی و حضور مشاغل نامناسب، در اصیلترین بخشهای شهری اتفاقی است که فرهنگ و تاریخ یک شهر را دگرگون خواهد کرد.
روند اشتباه احداث کانالهای عبور خودرو یا به اصطلاح مدیریت شهری خیابان در قزوین، موضوعی است که همچنان ادامه دارد. اگرچه در کشورهای پیشرفته و شهرهای کشور خودمان بیش از نیمقرن است که احداث خیابان در بافتهای تاریخی منسوخ شدهاست و اولویت با ارتقا کیفیت خیابانهای موجود در بافتهای تاریخی برای مردم است، متأسفانه در قزوین تخریب بافتهای تاریخی به بهانه احداث خیابان همچنان دغدغه اصلی مدیران شهری است.
فتانه سعیدی