بدون آشنایی قبلی با این مکان، پیدا کردن محل برگزاری جشنواره سخت بود. در جلو کوچه منتهی به سالن، چندان از تبلیغات خبری نبود. پشت در ورودی سالن علامه، جمعیت زیادی برای شب پایانی آمد‌ه بودند تا رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین وارد شود. سالن کوچک است. با این همه، در گوشه‌ای از سالن مثل خیلی‌های دیگر ایستادیم تا آخرین اجرا شروع شود.
جشنواره‌ای مثل گذشته
جشنواره تئاتر قزوین در حالی به پایان رسید که این رشته هنری به گفته اهالی‌اش مشکلات زیادی دارد. رضا محمدخانی، برنده جایزه اول بازیگری مرد جشنواره به «فروردین امروز» می‌گوید: «جشنواره امسال تنها تفاوتی که نسبت به سال پیش داشت، در فرم اجراها بود که بهتر شده بود، اما از لحاظ کمی، تفاوت زیادی نداشت. ما همیشه مشکل سالن داشته‌ایم؛ تالارشهر هم که قول آن را داده بودند به نظر نمی‌رسد به این زودی تکمیل شود.»
او درباره تئاتر قزوین می‌گوید: «باید تئاتر را به عموم مردم نزدیک‌تر کرد. باید تلاشمان این باشد که تئاتر بخشی از سبد فرهنگی خانواده‌ها شود؛ چون ما برای مردم کار می‌کنیم تئاتر بدون مخاطب هیچ معنی ندارد.»
اما علی اسکندری، بازیگر تئاتر، انتقاد را به خود اهالی تئاتر هم وارد می‌داند و می‌گوید: «سطح کمی و کیفی جشنواره همیشه در یک حد بوده است و تغییرات چندانی نداشته است. در مرحله اول، خود خانواده تئاتر باید برای تئاتر ارزش قائل شوند. ما باید انتظارات واقع بینانه‌ای داشته باشیم؛ حتی نتوانسته‌ایم برای سالن علامه یک تابلو در حد تئاتر قزوین نصب کنیم. بخشی هم به رسانه‌ها بر می‌گردد که باید مردم را برای دیدن تئاتر تشویق کنند که اصلا این کار در قزوین انجام نمی‌شود.»
درنبود تئاتر حرفه‌ای
اما یکی از دغدغه‌های تئاتر در قزوین موضوع آموزش است. حامد شهرتی، یکی از مدرسان تئاتر در قزوین مشکل آموزش را نه در شیوه و محتوای آموزشی، بلکه در نداشتن تئاتر حرفه‌ای می‌داند و می‌گوید: «مشکل آموزش کلی است. ما همان چیزی را در آموزشگاه‌ها درس می‌دهیم که جزو دروس آموزشی دانشگاه‌های کشور هستند؛ اما مشکل اینجااست که کسانی که آموزش می‌بینند کجا باید کار کنند؟ ما تئاتر حرفه‌ای نداریم تا این جوانانی که آموزش می‌بینند به ارائه کار بپردازند. تا زمانی که تولید تئاتر نداشته باشیم، نمی‌توانیم انتظاری هم داشته باشیم.»
او ادامه می‌دهد: «یک جشنواره استانی تا مخاطب نداشته باشد، نمی‌تواند منشاء خیری برای تئاتر قزوین باشد. جشنواره باید ویترین کارهای تئاتری شود که در طول یک سال در سطح عموم اجرا شده‌اند؛ نه اینکه از گروه‌ها خواسته شود تا برای جشنواره، کاری تهیه کنند.»
پروژه‌ای که خاک می‌خورد
ساخت تالار شهر قزوین، یکی از دغدغه‌های اساسی تئاتری‌هااست. علی هوشمند، معاون عمرانی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در این باره به «فروردین امروز» می‌گوید: «کارهای مطالعاتی این پروژه سال ۸۷ آغاز شد. تا سال 89 تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشت، اما سال ۹۰ هم به‌دلیل کمبود اعتبار متوقف ماند. البته سال پیش حدود ۴ میلیارد تومان بودجه تصویب شده بود که با بودجه امسال که حدود ۶ میلیارد می‌شود، تنها یک میلیارد آن تخصیص داده شده است.
او ادامه می‌دهد: «البته همین بودجه‌ای هم که اختصاص یافته، به‌دلیل گران شدن مصالح و تاخیر در پرداخت هزینه به پیمانکار، هنوز پروژه پیشرفتی نداشته است. این درحالی است که قزوین از لحاظ فرهنگی در جایگاه مناسبی است؛ اما تاکنون از این جایگاه استفاده نکرده است.»
امیدی نیست
اما محمدحسن شفیعی‌ها، بالاترین مقام فرهنگی قزوین با پذیرش بخشی از مشکلات به «فروردین امروز» می‌گوید: «طبیعی است که جشنواره امسال تحت تاثیر مشکلات مالی قرار داشت. در مجموع کارخوبی بود؛ اما انتظارات بالاتری وجود دارد. امیدواریم که در جشنواره منطقه‌ای نتایج قابل قبولی داشته باشیم.»
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد قزوین، درباره جذب مخاطب برای تئاتر می‌گوید: «در ۲ سال گذشته به‌خاطر مشکلات مالی که داشته‌ایم، اجراهای عمومی کم‌تر شده است؛ اما درباره نزدیک کردن مردم به تئاتر نیز ضعف داریم. باید این هنر را به مردم نزدیک‌تر کنیم.»
او همچنین درباره پروژه تالار شهر قزوین، می‌گوید: «این پروژه جزو پروژه‌های ملی بوده که راکد مانده است. روند کار هم امیدوارکننده نیست؛ ما تلاش‌هایی برای پایان پروژه انجام داده‌ایم. با نمایندگان قزوین صحبت کرده‌ایم و به مسوولان نامه نوشته‌ایم. تلاش ما این است که این مشکل حل شود. قزوین با قدمت تاریخی و جایگاه فرهنگی که دارد نباید در چنین وضعیتی قرار بگیرد که اداره فرهنگ و ارشاد آن هیچ سالن اختصاصی در مرکز استان نداشته باشد.»
شاید با تغییر شرایط بتوانیم کمی امیدوار باشیم؛ امیدوار به اینکه در شهری که در ورودی‌اش از تاریخ و فرهنگ باشکوه آن سخن گفته شده‌است، اندکی به هنر و فرهنگش توجه شود.
مجتبی رحیمی
جشنواره‌ای مثل گذشته
جشنواره تئاتر قزوین در حالی به پایان رسید که این رشته هنری به گفته اهالی‌اش مشکلات زیادی دارد. رضا محمدخانی، برنده جایزه اول بازیگری مرد جشنواره به «فروردین امروز» می‌گوید: «جشنواره امسال تنها تفاوتی که نسبت به سال پیش داشت، در فرم اجراها بود که بهتر شده بود، اما از لحاظ کمی، تفاوت زیادی نداشت. ما همیشه مشکل سالن داشته‌ایم؛ تالارشهر هم که قول آن را داده بودند به نظر نمی‌رسد به این زودی تکمیل شود.»
او درباره تئاتر قزوین می‌گوید: «باید تئاتر را به عموم مردم نزدیک‌تر کرد. باید تلاشمان این باشد که تئاتر بخشی از سبد فرهنگی خانواده‌ها شود؛ چون ما برای مردم کار می‌کنیم تئاتر بدون مخاطب هیچ معنی ندارد.»
اما علی اسکندری، بازیگر تئاتر، انتقاد را به خود اهالی تئاتر هم وارد می‌داند و می‌گوید: «سطح کمی و کیفی جشنواره همیشه در یک حد بوده است و تغییرات چندانی نداشته است. در مرحله اول، خود خانواده تئاتر باید برای تئاتر ارزش قائل شوند. ما باید انتظارات واقع بینانه‌ای داشته باشیم؛ حتی نتوانسته‌ایم برای سالن علامه یک تابلو در حد تئاتر قزوین نصب کنیم. بخشی هم به رسانه‌ها بر می‌گردد که باید مردم را برای دیدن تئاتر تشویق کنند که اصلا این کار در قزوین انجام نمی‌شود.»
درنبود تئاتر حرفه‌ای
اما یکی از دغدغه‌های تئاتر در قزوین موضوع آموزش است. حامد شهرتی، یکی از مدرسان تئاتر در قزوین مشکل آموزش را نه در شیوه و محتوای آموزشی، بلکه در نداشتن تئاتر حرفه‌ای می‌داند و می‌گوید: «مشکل آموزش کلی است. ما همان چیزی را در آموزشگاه‌ها درس می‌دهیم که جزو دروس آموزشی دانشگاه‌های کشور هستند؛ اما مشکل اینجااست که کسانی که آموزش می‌بینند کجا باید کار کنند؟ ما تئاتر حرفه‌ای نداریم تا این جوانانی که آموزش می‌بینند به ارائه کار بپردازند. تا زمانی که تولید تئاتر نداشته باشیم، نمی‌توانیم انتظاری هم داشته باشیم.»
او ادامه می‌دهد: «یک جشنواره استانی تا مخاطب نداشته باشد، نمی‌تواند منشاء خیری برای تئاتر قزوین باشد. جشنواره باید ویترین کارهای تئاتری شود که در طول یک سال در سطح عموم اجرا شده‌اند؛ نه اینکه از گروه‌ها خواسته شود تا برای جشنواره، کاری تهیه کنند.»
پروژه‌ای که خاک می‌خورد
ساخت تالار شهر قزوین، یکی از دغدغه‌های اساسی تئاتری‌هااست. علی هوشمند، معاون عمرانی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی در این باره به «فروردین امروز» می‌گوید: «کارهای مطالعاتی این پروژه سال ۸۷ آغاز شد. تا سال 89 تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشت، اما سال ۹۰ هم به‌دلیل کمبود اعتبار متوقف ماند. البته سال پیش حدود ۴ میلیارد تومان بودجه تصویب شده بود که با بودجه امسال که حدود ۶ میلیارد می‌شود، تنها یک میلیارد آن تخصیص داده شده است.
او ادامه می‌دهد: «البته همین بودجه‌ای هم که اختصاص یافته، به‌دلیل گران شدن مصالح و تاخیر در پرداخت هزینه به پیمانکار، هنوز پروژه پیشرفتی نداشته است. این درحالی است که قزوین از لحاظ فرهنگی در جایگاه مناسبی است؛ اما تاکنون از این جایگاه استفاده نکرده است.»
امیدی نیست
اما محمدحسن شفیعی‌ها، بالاترین مقام فرهنگی قزوین با پذیرش بخشی از مشکلات به «فروردین امروز» می‌گوید: «طبیعی است که جشنواره امسال تحت تاثیر مشکلات مالی قرار داشت. در مجموع کارخوبی بود؛ اما انتظارات بالاتری وجود دارد. امیدواریم که در جشنواره منطقه‌ای نتایج قابل قبولی داشته باشیم.»
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد قزوین، درباره جذب مخاطب برای تئاتر می‌گوید: «در ۲ سال گذشته به‌خاطر مشکلات مالی که داشته‌ایم، اجراهای عمومی کم‌تر شده است؛ اما درباره نزدیک کردن مردم به تئاتر نیز ضعف داریم. باید این هنر را به مردم نزدیک‌تر کنیم.»
او همچنین درباره پروژه تالار شهر قزوین، می‌گوید: «این پروژه جزو پروژه‌های ملی بوده که راکد مانده است. روند کار هم امیدوارکننده نیست؛ ما تلاش‌هایی برای پایان پروژه انجام داده‌ایم. با نمایندگان قزوین صحبت کرده‌ایم و به مسوولان نامه نوشته‌ایم. تلاش ما این است که این مشکل حل شود. قزوین با قدمت تاریخی و جایگاه فرهنگی که دارد نباید در چنین وضعیتی قرار بگیرد که اداره فرهنگ و ارشاد آن هیچ سالن اختصاصی در مرکز استان نداشته باشد.»
شاید با تغییر شرایط بتوانیم کمی امیدوار باشیم؛ امیدوار به اینکه در شهری که در ورودی‌اش از تاریخ و فرهنگ باشکوه آن سخن گفته شده‌است، اندکی به هنر و فرهنگش توجه شود.
مجتبی رحیمی
