پروژه‌های نیمه‌کاره شبیه حرف‌های نیمه‌تمام‌اند؛ سرد و غمگین، انگار صدایی که نیمی از گلو بیرون آمده و نیمی از آن خفه شده، همه جا هم هستند؛ هم حرف‌ها و هم کارهای نیمه تمام.
چند خط و شکل‌های هندسی لجبازی که با پاره‌های آهن یا سیمان ساخته می‌شوند و سال‌ها همان‌طور خاک می‌خورند. دیگر کم کم می‌شوند بخشی از ناخودآگاهمان، یا تکه‌ای از خاطرات کودکی. انگار آن ساختمان تکمیل شود یا آن طرح راه بیفتد، یک چیزی از دست داده‌ایم… وجودشان در هر شهری عجیب نیست. کم و کیفشان گاهی غریب است، مثل پروژه تالار شهر قزوین که سالهاست رها شده و یا سد نُهب که همچنان نیمه‌کاره مانده و اگر تکمیل شده بود می‌توانست در بارندگی‌های بهار امسال بیش از ۸۰میلیون متر مکعب آب را برای استان ذخیره کند.
۷۰۰ پروژه در انتظار اعتبار میلیاردی
آنگونه که معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین می‌گوید: «700پروژه نیمه‌تمام در استان وجود دارد که برای تکمیل و بهره‌برداری از آنها به ۲هزار و ۵۰۰میلیارد تومان اعتبار نیاز است»؛ اعتباری که وجود ندارد و بر همین اساس مشخص نیست پرونده این پروژه‌ها چه زمانی به برگ آخر می‌رسد!
علی فرخزاد با بیان اینکه، بخش خصوصی باید به صورت عام ورود پیدا کند تا این پروژه‌ها تکمیل شود و به بهره‌برداری برسد، تصریح می‌کند: «به صورت عمومی جذابیت لازم در پروژه‌های نیمه‌تمام استان وجود ندارد تا با ورود سرمایه‌گذار، اقدام لازم برای سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها صورت پذیرد.»
وی با تاکید بر این نکته که، یکی از پروژه‌های مهم نیمه‌کاره استان تالار بزرگ شهر است که در منطقه پونک واقع شده و با موافقت استاندار سابق به شهرداری قزوین واگذار شده است، اضافه می‌کند: «علی‌رغم اینکه تاکنون حدود ۳۰میلیارد تومان اعتبار برای این پروژه اعتبار هزینه شده است، اما برای تکمیل و بهره‌برداری از پروژه مذکور حاضریم آن را به صورت کامل به شهرداری قزوین واگذار کنیم و مالک آن هم شهرداری باشد.»
به رغم اظهارات این مقام مسئول، ۱۵ماه پس از واگذاری به ظاهر تحمیلی پروژه تالار شهر به شهرداری، این پرونده هنوز گشوده مانده و شهرداری منابع مالی و اعتباری لازم را به منظور تکمیل این پروژه در اختیار ندارد که اگر از چنین اعتباری برخوردار بود، پروژه ناتمام ساختمان شهرداری را به فرجام می‌رساند و یا مجتمع حکم آباد تعیین تکلیف می‌شد.
اما مشکل پروژه‌هایی که نیمه‌تمام مانده‌اند در کجاست؛ کمبود اعتبار، ناکارآمدی مدیریتی و یا حتی نیازسنجی‌های غیرضروری؟ عبدالمحمد زاهدی استاندار پیشین قزوین بر این باور بود که «در اجرای بسیاری از پروژه‌هایی که امروز در استان نیمه‌تمام باقی مانده، نیازسنجی واقع بینانه انجام نشده است.»
وی با تاکید بر اینکه، در شرایطی که می‌توانستیم اعتبارات را صرف نیازهای ضروری استان کنیم در پروژه‌های نیمه تمام محبوس کرده‌ایم، گفته بود: «امروز استان قزوین به مجتمع فرهنگی و هنری نیاز دارد در حالی که پروژه تالار شهر با مشکلات اقتصادی در سال‌های اخیر نیمه تمام و راکد باقی مانده است.»
نیازسنجی های غیر ضروری عامل بحران
استاندار پیشین که در دوره دوساله مسئولیتش نتوانست گره کور «پروژه‌های نیمه تمام» را باز کند، افزوده بود: «مدیریت درست هزینه‌ها و عملکرد بهینه در محدودیت مالی توانمندی مورد نیاز مدیران امروز است که اگر در بسیاری از افراد وجود داشت ما امروز شاهد این حجم بالا از پروژه‌های نیمه تمام در کشور نبودیم که با مشکلات اعتباری مواجه باشیم.»
زاهدی تاکید کرده بود: «از اعتبارات کشور تنها ۱۵درصد سهم استان هاست که این رقم در شرایط کنونی پاسخگوی اجرای پروژه‌های عمرانی استان و پروژه های سنگین نیمه تمام ما نیست.»
او با ذکر یک نمونه از نیازسنجی‌های غیردقیق، خاطرنشان کرده بود: «در حالی که قزوین به یک مجموعه ورزشی سرپوشیده نیاز دارد در مقطعی از زمان اعتبارات زیادی را صرف ساخت پروژه ورزشگاه ۱۵هزار نفری کردند که از نظر منطقی ضرورتی نداشت و امروز نگهداری و تعمیر همین پروژه به یکی از چالش‌های استان تبدیل شده است.»
به گفته کارشناسان اقتصادی، اتمام ۷۰۰پروژه نیمه تمام با اعتبارات محدود عمرانی تخصیص یافته به استان؛ بیش از ۳۰سال زمان نیاز دارد و با اتمام این پروژه‌ها، دیگر نیازسنجی‌های انجام شده در هنگام طراحی و کلنگ‌زنی آنها، معنا و مفهوم خود را از دست می‌دهند و بدین ترتیب، بودجه کشور و اعتبارات اختصاص یافته به استان صرف پروژه‌هایی شده‌اند که به هنگام بهره‌برداری، دیگر کارایی چندانی نخواهند داشت و عملا، اعتباراتی را که می‌توانستند دردی از آلام بسیار مردم را درمان کنند، به باد داده‌ایم!
چند خط و شکل‌های هندسی لجبازی که با پاره‌های آهن یا سیمان ساخته می‌شوند و سال‌ها همان‌طور خاک می‌خورند. دیگر کم کم می‌شوند بخشی از ناخودآگاهمان، یا تکه‌ای از خاطرات کودکی. انگار آن ساختمان تکمیل شود یا آن طرح راه بیفتد، یک چیزی از دست داده‌ایم… وجودشان در هر شهری عجیب نیست. کم و کیفشان گاهی غریب است، مثل پروژه تالار شهر قزوین که سالهاست رها شده و یا سد نُهب که همچنان نیمه‌کاره مانده و اگر تکمیل شده بود می‌توانست در بارندگی‌های بهار امسال بیش از ۸۰میلیون متر مکعب آب را برای استان ذخیره کند.
۷۰۰ پروژه در انتظار اعتبار میلیاردی
آنگونه که معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قزوین می‌گوید: «700پروژه نیمه‌تمام در استان وجود دارد که برای تکمیل و بهره‌برداری از آنها به ۲هزار و ۵۰۰میلیارد تومان اعتبار نیاز است»؛ اعتباری که وجود ندارد و بر همین اساس مشخص نیست پرونده این پروژه‌ها چه زمانی به برگ آخر می‌رسد!
علی فرخزاد با بیان اینکه، بخش خصوصی باید به صورت عام ورود پیدا کند تا این پروژه‌ها تکمیل شود و به بهره‌برداری برسد، تصریح می‌کند: «به صورت عمومی جذابیت لازم در پروژه‌های نیمه‌تمام استان وجود ندارد تا با ورود سرمایه‌گذار، اقدام لازم برای سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها صورت پذیرد.»
وی با تاکید بر این نکته که، یکی از پروژه‌های مهم نیمه‌کاره استان تالار بزرگ شهر است که در منطقه پونک واقع شده و با موافقت استاندار سابق به شهرداری قزوین واگذار شده است، اضافه می‌کند: «علی‌رغم اینکه تاکنون حدود ۳۰میلیارد تومان اعتبار برای این پروژه اعتبار هزینه شده است، اما برای تکمیل و بهره‌برداری از پروژه مذکور حاضریم آن را به صورت کامل به شهرداری قزوین واگذار کنیم و مالک آن هم شهرداری باشد.»
به رغم اظهارات این مقام مسئول، ۱۵ماه پس از واگذاری به ظاهر تحمیلی پروژه تالار شهر به شهرداری، این پرونده هنوز گشوده مانده و شهرداری منابع مالی و اعتباری لازم را به منظور تکمیل این پروژه در اختیار ندارد که اگر از چنین اعتباری برخوردار بود، پروژه ناتمام ساختمان شهرداری را به فرجام می‌رساند و یا مجتمع حکم آباد تعیین تکلیف می‌شد.
اما مشکل پروژه‌هایی که نیمه‌تمام مانده‌اند در کجاست؛ کمبود اعتبار، ناکارآمدی مدیریتی و یا حتی نیازسنجی‌های غیرضروری؟ عبدالمحمد زاهدی استاندار پیشین قزوین بر این باور بود که «در اجرای بسیاری از پروژه‌هایی که امروز در استان نیمه‌تمام باقی مانده، نیازسنجی واقع بینانه انجام نشده است.»
وی با تاکید بر اینکه، در شرایطی که می‌توانستیم اعتبارات را صرف نیازهای ضروری استان کنیم در پروژه‌های نیمه تمام محبوس کرده‌ایم، گفته بود: «امروز استان قزوین به مجتمع فرهنگی و هنری نیاز دارد در حالی که پروژه تالار شهر با مشکلات اقتصادی در سال‌های اخیر نیمه تمام و راکد باقی مانده است.»
نیازسنجی های غیر ضروری عامل بحران
استاندار پیشین که در دوره دوساله مسئولیتش نتوانست گره کور «پروژه‌های نیمه تمام» را باز کند، افزوده بود: «مدیریت درست هزینه‌ها و عملکرد بهینه در محدودیت مالی توانمندی مورد نیاز مدیران امروز است که اگر در بسیاری از افراد وجود داشت ما امروز شاهد این حجم بالا از پروژه‌های نیمه تمام در کشور نبودیم که با مشکلات اعتباری مواجه باشیم.»
زاهدی تاکید کرده بود: «از اعتبارات کشور تنها ۱۵درصد سهم استان هاست که این رقم در شرایط کنونی پاسخگوی اجرای پروژه‌های عمرانی استان و پروژه های سنگین نیمه تمام ما نیست.»
او با ذکر یک نمونه از نیازسنجی‌های غیردقیق، خاطرنشان کرده بود: «در حالی که قزوین به یک مجموعه ورزشی سرپوشیده نیاز دارد در مقطعی از زمان اعتبارات زیادی را صرف ساخت پروژه ورزشگاه ۱۵هزار نفری کردند که از نظر منطقی ضرورتی نداشت و امروز نگهداری و تعمیر همین پروژه به یکی از چالش‌های استان تبدیل شده است.»
به گفته کارشناسان اقتصادی، اتمام ۷۰۰پروژه نیمه تمام با اعتبارات محدود عمرانی تخصیص یافته به استان؛ بیش از ۳۰سال زمان نیاز دارد و با اتمام این پروژه‌ها، دیگر نیازسنجی‌های انجام شده در هنگام طراحی و کلنگ‌زنی آنها، معنا و مفهوم خود را از دست می‌دهند و بدین ترتیب، بودجه کشور و اعتبارات اختصاص یافته به استان صرف پروژه‌هایی شده‌اند که به هنگام بهره‌برداری، دیگر کارایی چندانی نخواهند داشت و عملا، اعتباراتی را که می‌توانستند دردی از آلام بسیار مردم را درمان کنند، به باد داده‌ایم!
مهدی بهرامی
