افزایش ۱۵درصدی حضور زنان به‌عنوان داوطلب نمایندگی مجلس دهم در استان قزوین، نمونه بارز این مدعا و نشانگر رشد بینش سیاسی بانوان در سال‌های اخیر است؛ بینشی که از نگاه عدالت‌طلبانه آنان برای احقاق حقوق‌شان حکایت دارد.
با این همه، برخی افزایش حضور زنان در عرصه‌های سیاسی را نوعی تهدید تلقی می‌کنند و شماری برعکس، آن را فرصتی برای دستیابی به بهره‌گیری از توان نیمی از پیکره جامعه. چالش‌های این موضوع را با تعدادی از بانوان فعال سیاسی استان مطرح کردیم؛
زنان با شایستگی‌هایشان ارزیابی شوند
دبیر مجمع زنان اصلاح‌طلب استان، نخستین کسی بود که به سوال ما پاسخ داد. مریم میرحسینی، با اشاره به جایگاه مجلس در دفاع از حقوق زنان می‌گوید: «نمایندگان مجلس عملکرد مثبتی در حوزه زنان نداشتند در چند دوره گذشته قوانین تصویب شده به جای احقاق حقوق زنان در واقع ضایع‌کننده این حقوق بوده است.»
وی می‌افزاید: «بیشترین انتظاری که زنان دارند این است که براساس شایستگی‌هایشان آنان را ارزیابی کنند نه زن بودنشان؛ حتی برای مدیرکلی و سمت‌های مدیریتی به جای پرداختن به شایستگی افراد، بین زن یا مرد بودن تبعیض مشهودی وجود دارد.»
این فعال سیاسی با اشاره به افزایش ۱۵درصدی ثبت‌نام بانوان استان برای نمایندگی مجلس نسبت به دوره گذشته اضافه کرد: «این رشد در ثبت‌نام نشان می‌دهد که زنان به این باور رسیده‌اند که باید در صحن مجلس حضور پیدا کنند تا حقوق خود را در یک فضای قانونی محقق کنند.»
نمایندگان زن، ضدزن عمل می‌کنند
یک عضو مجمع زنان اصلاح‌طلب استان نیز، با نقد نگاه مجلس نهم به زنان، معتقد است: «یک برچسبی ایجاد شده است به اسم مجلس ضد زن، ۳ درصد از زنان جامعه وارد مجلس شده‌اند، اما به جای اینکه صدای زن را به گوش جامعه برسانند در واقع ضد زن عمل کرده‌اند.»
منیژه زیرک با اشاره به سکوت زنان نماینده در بحث تفکیک جنسیتی دانشگاه‌ها و طرح تعدد زوجات، تاکید می‌کند: «از زنان نماینده، نه نطقی می‌بینیم و نه اعمال نظری دارند؛ بود و نبود این بانوان در مجلس هیچ تغییر و تاثیری را ایجاد نکرده است.»
وی با بیان اینکه، «اگر تاریخ را مرور کنیم می‌بینیم در تمام بزنگاه‌های تاریخی؛ از مشروطه و انقلاب تا گذشته‌های دور، زنان ورود پیدا کردند، اما وقتی به بدنه قدرت می‌رسیم زنان کنار گذاشته می‌شوند»، خاطرنشان می‌کند: «با گذشت ۳۶ سال از انقلاب این روند ادامه پیدا کرده است و این بی‌توجهی به نقش سیاسی زنان در یک جایی بروز پیدا می‌کند.»
این روزنامه‌نگار با اشاره به افزایش تعداد بانوان داوطلب نمایندگی مجلس، تصریح می‌کند: «افزایش مشارکت زنان را باید به فال نیک بگیریم؛ امیدواریم این شعار که بانوان باید ۵۰ تا کرسی مجلس را داشته باشند، محقق شود.» زیرک با انتقاد از عدم آگاهی زنان از مطالبات خود، می‌افزاید: «بانوان متاسفانه برنامه‌های کاندیداها را در حوزه زنان رصد نمی‌کنند وقتی مطالبات زنان در بدنه مجلس پیگیری شود قطع یقین حقوق آنها محقق خواهد شد.»
به فعالیت بیش از حد در جامعه اعتقاد ندارم
مسوول واحد زنان حزب موتلفه قزوین هم ازجمله فعالان سیاسی است که تعداد نمایندگان زن در مجلس را خیلی کم می‌داند و بر این باور است که اگر نمایندگان زن در بخش کلان کار کنند، به خوبی می‌توانند حقوق زنان را آن‌طور که اسلام می‌گوید، محقق کنند.
ربابه ضیایی‌ها می‌گوید: «من خیلی وقت است که تاکید دارم حداقل یک نماینده زن از قزوین وارد مجلس شود، اما متاسفانه در بحث انتخابات با وجود هزینه سنگین تبلیغات، بانوان ما وارد فضای انتخاباتی نمی‌شوند. تبلیغات ما روال بدی دارد هر کسی پول بیشتری داشته باشد بهتر تبلیغات می‌کند و بانوان از این قطار پرخرج تبلیغات هراس دارند.»
این فعال اصولگرا در‌عین‌حال فعالیت زنان را نامحدود نمی‌داند و می‌افزاید: «به فعالیت بیش از حد زنان در جامعه اعتقاد ندارم، چراکه زن به لحاظ جسمی و روحی چندان قدرتمند نیست؛ هر چند زنان ما از ظرفیت بالایی در جامعه برخوردار هستند، اما در کنار این ظرفیت زنان آسیب‌پذیر هستند.»
عضو شورای فرهنگی و سیاسی استان، با تاکید بر اینکه افزایش مشارکت و حضور زنان در مجلس قطع یقین مثمرثمر خواهد بود، بیان می‌کند: «این ظرفیت خوب خانم‌ها را می‌رساند و از طرفی بانوان ما احساس می‌کنند که آقایان برای آنها ارزش قائل نمی‌شوند.»
نمایندگان در حوزه زنان ضعیف عمل کرده‌اند
یک عضو شورای مرکزی بسیج جامعه زنان استان هم در گفت‌و‌گو با فروردین‌امروز، عملکرد نمایندگان مجلس در حوزه زنان را ضعیف ارزیابی کرده و می‌گوید: «با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب، حقوقی که زنان در جامعه اسلامی باید داشته باشند هنوز محقق نشده است.»
دکتر کبری علیخانی، خاطرنشان می‌کند: «البته کمپین‌هایی برای حضور حداکثری بانوان در مجلس شکل گرفته، اما به نظر می‌رسد به خطا می‌روند چراکه پرداختن به حقوق زنان فقط از جانب خود آنها پیش نمی‌رود و هستند مردان و نمایندگانی که پیگیرمطالبات زنان هستند.»
وی تاکید می‌کند: «بانوان تاکید دارند که پس از تحصیلات حتما شاغل باشند درحالی‌که این برای خانم‌ها یک اولویت نیست و یا گاهی تحصیلات تا یک مقطع مشخص بهانه‌ای می‌شود برای ازدواج‌های دیرهنگام.»
این پزشک عمومی با اشاره به بحث حضور زنان در اجتماع ادامه می‌دهد: «چیزی که در اسلام مطرح می شود این است که زن موجودی لطیف و باکرامت است که شانیت وی در خانواده و جامعه باید رعایت شود و فعالیت اجتماعی یک زن نیز باید با رعایت حریم‌ها همراه باشد.»
عضو شورای مرکزی بسیج جامعه زنان استان، چرایی افزایش مشارکت بانوان در حوزه‌های سیاسی را مورد توجه قرار داده و تاکید می‌کند: «بخشی از این موضوع به این برمی‌گردد که برخی از مشکلات زنان حل نشده است و از طرفی این افزایش مشارکت نشات گرفته از گروه‌ها و کمپین‌هایی است که با شعار قیام علیه چهره مردانه مجلس فعالیت می‌کنند که بیشتر سیاسی است تا فضایی واقع‌بینانه برای حل مشکلات زنان.»
به‌نظر می‌رسد فعالان سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا، گرچه درباره سطح و نوع حضور و مشارکت زنان در عرصه‌های مختلف جامعه، اختلاف نظر دارند، اما همه در یک نکته اشتراک باور دارند و آن اینکه، افزایش مشارکت زنان و حضور افزونتر در مراکز تصمیم‌سازی، فرصتی است تا وضعیت کنونی به نفع زنان تغییر یابد.
با این همه، برخی افزایش حضور زنان در عرصه‌های سیاسی را نوعی تهدید تلقی می‌کنند و شماری برعکس، آن را فرصتی برای دستیابی به بهره‌گیری از توان نیمی از پیکره جامعه. چالش‌های این موضوع را با تعدادی از بانوان فعال سیاسی استان مطرح کردیم؛
زنان با شایستگی‌هایشان ارزیابی شوند
دبیر مجمع زنان اصلاح‌طلب استان، نخستین کسی بود که به سوال ما پاسخ داد. مریم میرحسینی، با اشاره به جایگاه مجلس در دفاع از حقوق زنان می‌گوید: «نمایندگان مجلس عملکرد مثبتی در حوزه زنان نداشتند در چند دوره گذشته قوانین تصویب شده به جای احقاق حقوق زنان در واقع ضایع‌کننده این حقوق بوده است.»
وی می‌افزاید: «بیشترین انتظاری که زنان دارند این است که براساس شایستگی‌هایشان آنان را ارزیابی کنند نه زن بودنشان؛ حتی برای مدیرکلی و سمت‌های مدیریتی به جای پرداختن به شایستگی افراد، بین زن یا مرد بودن تبعیض مشهودی وجود دارد.»
این فعال سیاسی با اشاره به افزایش ۱۵درصدی ثبت‌نام بانوان استان برای نمایندگی مجلس نسبت به دوره گذشته اضافه کرد: «این رشد در ثبت‌نام نشان می‌دهد که زنان به این باور رسیده‌اند که باید در صحن مجلس حضور پیدا کنند تا حقوق خود را در یک فضای قانونی محقق کنند.»
نمایندگان زن، ضدزن عمل می‌کنند
یک عضو مجمع زنان اصلاح‌طلب استان نیز، با نقد نگاه مجلس نهم به زنان، معتقد است: «یک برچسبی ایجاد شده است به اسم مجلس ضد زن، ۳ درصد از زنان جامعه وارد مجلس شده‌اند، اما به جای اینکه صدای زن را به گوش جامعه برسانند در واقع ضد زن عمل کرده‌اند.»
منیژه زیرک با اشاره به سکوت زنان نماینده در بحث تفکیک جنسیتی دانشگاه‌ها و طرح تعدد زوجات، تاکید می‌کند: «از زنان نماینده، نه نطقی می‌بینیم و نه اعمال نظری دارند؛ بود و نبود این بانوان در مجلس هیچ تغییر و تاثیری را ایجاد نکرده است.»
وی با بیان اینکه، «اگر تاریخ را مرور کنیم می‌بینیم در تمام بزنگاه‌های تاریخی؛ از مشروطه و انقلاب تا گذشته‌های دور، زنان ورود پیدا کردند، اما وقتی به بدنه قدرت می‌رسیم زنان کنار گذاشته می‌شوند»، خاطرنشان می‌کند: «با گذشت ۳۶ سال از انقلاب این روند ادامه پیدا کرده است و این بی‌توجهی به نقش سیاسی زنان در یک جایی بروز پیدا می‌کند.»
این روزنامه‌نگار با اشاره به افزایش تعداد بانوان داوطلب نمایندگی مجلس، تصریح می‌کند: «افزایش مشارکت زنان را باید به فال نیک بگیریم؛ امیدواریم این شعار که بانوان باید ۵۰ تا کرسی مجلس را داشته باشند، محقق شود.» زیرک با انتقاد از عدم آگاهی زنان از مطالبات خود، می‌افزاید: «بانوان متاسفانه برنامه‌های کاندیداها را در حوزه زنان رصد نمی‌کنند وقتی مطالبات زنان در بدنه مجلس پیگیری شود قطع یقین حقوق آنها محقق خواهد شد.»
به فعالیت بیش از حد در جامعه اعتقاد ندارم
مسوول واحد زنان حزب موتلفه قزوین هم ازجمله فعالان سیاسی است که تعداد نمایندگان زن در مجلس را خیلی کم می‌داند و بر این باور است که اگر نمایندگان زن در بخش کلان کار کنند، به خوبی می‌توانند حقوق زنان را آن‌طور که اسلام می‌گوید، محقق کنند.
ربابه ضیایی‌ها می‌گوید: «من خیلی وقت است که تاکید دارم حداقل یک نماینده زن از قزوین وارد مجلس شود، اما متاسفانه در بحث انتخابات با وجود هزینه سنگین تبلیغات، بانوان ما وارد فضای انتخاباتی نمی‌شوند. تبلیغات ما روال بدی دارد هر کسی پول بیشتری داشته باشد بهتر تبلیغات می‌کند و بانوان از این قطار پرخرج تبلیغات هراس دارند.»
این فعال اصولگرا در‌عین‌حال فعالیت زنان را نامحدود نمی‌داند و می‌افزاید: «به فعالیت بیش از حد زنان در جامعه اعتقاد ندارم، چراکه زن به لحاظ جسمی و روحی چندان قدرتمند نیست؛ هر چند زنان ما از ظرفیت بالایی در جامعه برخوردار هستند، اما در کنار این ظرفیت زنان آسیب‌پذیر هستند.»
عضو شورای فرهنگی و سیاسی استان، با تاکید بر اینکه افزایش مشارکت و حضور زنان در مجلس قطع یقین مثمرثمر خواهد بود، بیان می‌کند: «این ظرفیت خوب خانم‌ها را می‌رساند و از طرفی بانوان ما احساس می‌کنند که آقایان برای آنها ارزش قائل نمی‌شوند.»
نمایندگان در حوزه زنان ضعیف عمل کرده‌اند
یک عضو شورای مرکزی بسیج جامعه زنان استان هم در گفت‌و‌گو با فروردین‌امروز، عملکرد نمایندگان مجلس در حوزه زنان را ضعیف ارزیابی کرده و می‌گوید: «با توجه به بیانات رهبر معظم انقلاب، حقوقی که زنان در جامعه اسلامی باید داشته باشند هنوز محقق نشده است.»
دکتر کبری علیخانی، خاطرنشان می‌کند: «البته کمپین‌هایی برای حضور حداکثری بانوان در مجلس شکل گرفته، اما به نظر می‌رسد به خطا می‌روند چراکه پرداختن به حقوق زنان فقط از جانب خود آنها پیش نمی‌رود و هستند مردان و نمایندگانی که پیگیرمطالبات زنان هستند.»
وی تاکید می‌کند: «بانوان تاکید دارند که پس از تحصیلات حتما شاغل باشند درحالی‌که این برای خانم‌ها یک اولویت نیست و یا گاهی تحصیلات تا یک مقطع مشخص بهانه‌ای می‌شود برای ازدواج‌های دیرهنگام.»
این پزشک عمومی با اشاره به بحث حضور زنان در اجتماع ادامه می‌دهد: «چیزی که در اسلام مطرح می شود این است که زن موجودی لطیف و باکرامت است که شانیت وی در خانواده و جامعه باید رعایت شود و فعالیت اجتماعی یک زن نیز باید با رعایت حریم‌ها همراه باشد.»
عضو شورای مرکزی بسیج جامعه زنان استان، چرایی افزایش مشارکت بانوان در حوزه‌های سیاسی را مورد توجه قرار داده و تاکید می‌کند: «بخشی از این موضوع به این برمی‌گردد که برخی از مشکلات زنان حل نشده است و از طرفی این افزایش مشارکت نشات گرفته از گروه‌ها و کمپین‌هایی است که با شعار قیام علیه چهره مردانه مجلس فعالیت می‌کنند که بیشتر سیاسی است تا فضایی واقع‌بینانه برای حل مشکلات زنان.»
به‌نظر می‌رسد فعالان سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا، گرچه درباره سطح و نوع حضور و مشارکت زنان در عرصه‌های مختلف جامعه، اختلاف نظر دارند، اما همه در یک نکته اشتراک باور دارند و آن اینکه، افزایش مشارکت زنان و حضور افزونتر در مراکز تصمیم‌سازی، فرصتی است تا وضعیت کنونی به نفع زنان تغییر یابد.
فرزانه چگینی
