در کشور ما پساز پیروزی انقلاب اسلامی با اعلام آمار بیشاز ۱۱میلیون بیسواد در ایران، عزمی همگانی در مردم و دولت ایجاد شد و برنامههای جامع و متنوعی که دائم آزمونوخطا میشدند نهایتا سطح سواد جامعه را افزایش داد و به مرز ریشهکن کردن بیسوادی رساند.
امروز نگاهی به وضعیت سوادآموزی در دهه۹۰ استان قزوین داشتیم؛ مدیرکل نهضت سوادآموزی استان بین سالهای۸۱ تا ۸۴، سوادآموزی را مقولهای بسیار پیچیده میداند و معتقد است که با گسترش رسانههای ارتباطجمعی و شبکههای اجتماعی این پیچیدگی امروز به اوج خود رسیده است؛ چراکه اکنون «سواد» تنها به داشتنِ مهارت خواندن و نوشتن و حساب کردن ختم نمیشود و مهارتهای دیگری نیز به الزامات و بایدهای زندگی افراد اضافه شدهاند.
جهادی برای سوادآموزی
سید علی حسینی می افزاید: اگر بخواهیم به آن مفهوم قبلی اکتفا کنیم باید گفت بله، وضعیت مناسبی ازاینجهت در کشور و استان قزوین داریم و تعداد بیسوادان خیلی کم شده، اما مفهوم سواد امروزه عوض شده و بر اساس معنا و مفهوم جدید، باید گفت که راه زیادی تا رسیدن به مقصد باقیست.
وی تاکید می کند: آموزشوپرورش بهعنوان نهاد اصلی و مسوول در امر آموزش، مبادی بیسوادی را تا حدود زیادی مسدود کرده و امروز حتی در دوردستترین روستاها نیز مدارس با یک یا دو دانشآموز کلاسهای درس خود را تشکیل میدهند و هرکجا لازمالتعلیمی وجود داشته باشد معلمی هم فرستاده میشود؛ اما بیسوادی چیزی نیست که تنها به آموزشوپرورش و نهضت سوادآموزی مربوط باشد برای مثال افرادی که سنین آموزش را گذراندهاند، دیگر تمایلی به سوادآموزی ندارند، کسی که درآمد کافی ندارد یا ازکارافتاده است در بعضی موارد نهتنها خودش انگیزهای برای سوادآموزی ندارد بلکه گاهی فرزندش را نیز وادار به ترک تحصیل و کسب درآمد میکند.
رضا طاهرخانی معاون آموزش ابتدایی و سرپرست معاونت سوادآموزی استان نیز دراینباره به فروردین امروز میگوید: طبق آخرین آمار اعلامشده و بر اساس سرشماری سال۱۳۹۰، درصد بیسوادی در قزوین ۷٫۸ بوده است؛ این یعنی ۹۲٫۲درصد از قزوینیها باسوادند. همچنین طی ابلاغیهای که امسال داشتیم بنا بود ۱۰هزار و صد نفر سوادآموز تحت پوشش قرار بگیرند که از این میزان با حذف ۴درصد از آمار غیرواقعی، ۷هزار و صدوبیست نفر تاکنون جذب سازمان سوادآموزی شدهاند.
عدم تمایل روستاییان به سوادآموزی
به گفته طاهرخانی، افراد۱۰ تا ۴۹ساله برنامههای سوادآموزی را شامل میشوند، اما در روستاها به دلیل مشکلات مالی، شرایط فرهنگی، اقلیمی یا بیانگیزگی، عدهای از تحصیل بازمیمانند و از طرفی این موضوع نیازمند آموزش کافی و ریشهای و عوامل باتجربه است که قطعا نمیتواند موضوعی ساده و پیشپاافتاده باشد. طبق مصوبه۵۹۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی همه دستگاهها موظفند در شناسایی و جذب بیسوادان، به نهضت سوادآموزی کمک کنند؛ اما این اعتراض و گلهمندی به مدیران استان وارد است که بعضا در این مهم سهلانگاری میکنند برای مثال شهرداری میتواند رفتگران بیسواد خود را فقط به ما معرفی کند و از آن به بعد تمامی امور مربوط به آموزش آنها را از نهضت پیگیری کند.
وی با اعلام اینکه پیشبینی میشود تا سال۱۴۰۰ آمار باسوادان استان به ۹۴٫۶درصد برسد درباره سازوکارهای در نظر گرفته شده سازمان نهضت سوادآموزی استان، گفت: شورای پشتیبانی سوادآموزی در استان که به ریاست استاندار و دبیریِ مدیرکل آموزش پرورش استان برگزار میشود تفاهمنامهای را برای معرفی بیسوادان با سازمانهای مختلف امضا میکند.
این مسوول تاکید کرد: از طرفی یک شورای برونسپاری نیز وجود دارد که بهوسیله آن بخشی از حجم کاری نهضت سوادآموزی به شرکتهای فعال در این زمینه که اکنون تعداد آنها به ۹عدد رسیده واگذار میشود؛ روش کار هم اینگونه است که نیروهای شرکت ابتدا توسط نهضت سوادآموزی در کارگاههای مختلف آموزش میبینند و درنهایت به ازای باسواد شدن هر نفر، مبلغ ۷۰۰هزار تومان به شرکت پرداخت میشود که از این میزان ۹درصد سهم شرکت، ۱۶٫۷۴درصد حق بیمه آموزشدهندگان و مابقی دستمزد آنها است. راستیآزمایی سوادآموزی توسط این برونسپاری نیز در امتحاناتی که توسط خود سازمان برگزار میشود سنجیده خواهد شد.
طاهرخانی درباره مراحل کلی آموزش بیسوادان میگوید: مرحله اولیه یا انتقال که ۶ماه طول میکشد شامل تمامی فعالیتهای پایهای مربوط به آموزش است و پساز طی آن سوادآموز وارد مرحلهی دوماهه تحکیم میشود؛ در این مرحله استحکام و نهادینهسازی موارد فراگرفتهشده طی مرحله انتقال و یادگیریِ مفاهیم عمیقتر در دستور کار قرار میگیرد.
کودکان کار، نیازمند توجه جدی
معاون آموزش ابتدایی و سرپرست معاونت سوادآموزی استان در پاسخ به سوال ما درباره لزوم توجه به آموزش کودکان کار میگوید: تاکنون ۹۹کودک کار در قزوین وارد چرخه سوادآموزی شدهاند، اما تمام کودکان ۱۱ تا ۷سالهای که بهعنوان کودکان کار مشغول فعالیتاند و از تحصیل محروم شدهاند نیازمند کمک هستند تا بتواند به ادامه تحصیل بپردازند؛ طبق ابلاغیهای از سوی وزارت کشور اسامی و مشخصات ۱۲۰۰کودک کار در استان قزوین به دست ما رسیده که سازمانهای زیربط در استان باید در شناسایی، جذب و نگهداری این کودکان در امر سوادآموزی ما را یاری دهند.
به اعتقاد وی، قانونهای خوبی درزمینه الزام به سوادآموزی در کشور وجود دارد تاجاییکه اگر اولیا اجازه تحصیل به فرزندشان ندهند، سازمان نهضت سوادآموزی میتواند از آنها شکایت کند که در اینگونه موارد نقش همراهیکننده نهادهایی چون دادگستری پررنگ میشود. سازمان بهزیستی، صداوسیما، کمیته امداد و سازمان صنعت و معدن ازجمله ۱۱نهادی هستند که موظفند در این راستا به نهضت کمک کنند.
وی با اشاره به اینکه بودجه نهضت سوادآموزی به میزان ۱درصد از تولید ناخالص ملی، بودجه مناسبی است تاکید میکند: بیسوادی بهعنوان آسیبی اجتماعی نیازمند توجه همگانی است و بهطورقطع افزایش سطح سواد در جامعه نمود مثبتی در بخشهای مختلف ازجمله سطح بهداشت و آگاهیهای اجتماعی خواهد داشت.
امروز نگاهی به وضعیت سوادآموزی در دهه۹۰ استان قزوین داشتیم؛ مدیرکل نهضت سوادآموزی استان بین سالهای۸۱ تا ۸۴، سوادآموزی را مقولهای بسیار پیچیده میداند و معتقد است که با گسترش رسانههای ارتباطجمعی و شبکههای اجتماعی این پیچیدگی امروز به اوج خود رسیده است؛ چراکه اکنون «سواد» تنها به داشتنِ مهارت خواندن و نوشتن و حساب کردن ختم نمیشود و مهارتهای دیگری نیز به الزامات و بایدهای زندگی افراد اضافه شدهاند.
جهادی برای سوادآموزی
سید علی حسینی می افزاید: اگر بخواهیم به آن مفهوم قبلی اکتفا کنیم باید گفت بله، وضعیت مناسبی ازاینجهت در کشور و استان قزوین داریم و تعداد بیسوادان خیلی کم شده، اما مفهوم سواد امروزه عوض شده و بر اساس معنا و مفهوم جدید، باید گفت که راه زیادی تا رسیدن به مقصد باقیست.
وی تاکید می کند: آموزشوپرورش بهعنوان نهاد اصلی و مسوول در امر آموزش، مبادی بیسوادی را تا حدود زیادی مسدود کرده و امروز حتی در دوردستترین روستاها نیز مدارس با یک یا دو دانشآموز کلاسهای درس خود را تشکیل میدهند و هرکجا لازمالتعلیمی وجود داشته باشد معلمی هم فرستاده میشود؛ اما بیسوادی چیزی نیست که تنها به آموزشوپرورش و نهضت سوادآموزی مربوط باشد برای مثال افرادی که سنین آموزش را گذراندهاند، دیگر تمایلی به سوادآموزی ندارند، کسی که درآمد کافی ندارد یا ازکارافتاده است در بعضی موارد نهتنها خودش انگیزهای برای سوادآموزی ندارد بلکه گاهی فرزندش را نیز وادار به ترک تحصیل و کسب درآمد میکند.
رضا طاهرخانی معاون آموزش ابتدایی و سرپرست معاونت سوادآموزی استان نیز دراینباره به فروردین امروز میگوید: طبق آخرین آمار اعلامشده و بر اساس سرشماری سال۱۳۹۰، درصد بیسوادی در قزوین ۷٫۸ بوده است؛ این یعنی ۹۲٫۲درصد از قزوینیها باسوادند. همچنین طی ابلاغیهای که امسال داشتیم بنا بود ۱۰هزار و صد نفر سوادآموز تحت پوشش قرار بگیرند که از این میزان با حذف ۴درصد از آمار غیرواقعی، ۷هزار و صدوبیست نفر تاکنون جذب سازمان سوادآموزی شدهاند.
عدم تمایل روستاییان به سوادآموزی
به گفته طاهرخانی، افراد۱۰ تا ۴۹ساله برنامههای سوادآموزی را شامل میشوند، اما در روستاها به دلیل مشکلات مالی، شرایط فرهنگی، اقلیمی یا بیانگیزگی، عدهای از تحصیل بازمیمانند و از طرفی این موضوع نیازمند آموزش کافی و ریشهای و عوامل باتجربه است که قطعا نمیتواند موضوعی ساده و پیشپاافتاده باشد. طبق مصوبه۵۹۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی همه دستگاهها موظفند در شناسایی و جذب بیسوادان، به نهضت سوادآموزی کمک کنند؛ اما این اعتراض و گلهمندی به مدیران استان وارد است که بعضا در این مهم سهلانگاری میکنند برای مثال شهرداری میتواند رفتگران بیسواد خود را فقط به ما معرفی کند و از آن به بعد تمامی امور مربوط به آموزش آنها را از نهضت پیگیری کند.
وی با اعلام اینکه پیشبینی میشود تا سال۱۴۰۰ آمار باسوادان استان به ۹۴٫۶درصد برسد درباره سازوکارهای در نظر گرفته شده سازمان نهضت سوادآموزی استان، گفت: شورای پشتیبانی سوادآموزی در استان که به ریاست استاندار و دبیریِ مدیرکل آموزش پرورش استان برگزار میشود تفاهمنامهای را برای معرفی بیسوادان با سازمانهای مختلف امضا میکند.
این مسوول تاکید کرد: از طرفی یک شورای برونسپاری نیز وجود دارد که بهوسیله آن بخشی از حجم کاری نهضت سوادآموزی به شرکتهای فعال در این زمینه که اکنون تعداد آنها به ۹عدد رسیده واگذار میشود؛ روش کار هم اینگونه است که نیروهای شرکت ابتدا توسط نهضت سوادآموزی در کارگاههای مختلف آموزش میبینند و درنهایت به ازای باسواد شدن هر نفر، مبلغ ۷۰۰هزار تومان به شرکت پرداخت میشود که از این میزان ۹درصد سهم شرکت، ۱۶٫۷۴درصد حق بیمه آموزشدهندگان و مابقی دستمزد آنها است. راستیآزمایی سوادآموزی توسط این برونسپاری نیز در امتحاناتی که توسط خود سازمان برگزار میشود سنجیده خواهد شد.
طاهرخانی درباره مراحل کلی آموزش بیسوادان میگوید: مرحله اولیه یا انتقال که ۶ماه طول میکشد شامل تمامی فعالیتهای پایهای مربوط به آموزش است و پساز طی آن سوادآموز وارد مرحلهی دوماهه تحکیم میشود؛ در این مرحله استحکام و نهادینهسازی موارد فراگرفتهشده طی مرحله انتقال و یادگیریِ مفاهیم عمیقتر در دستور کار قرار میگیرد.
کودکان کار، نیازمند توجه جدی
معاون آموزش ابتدایی و سرپرست معاونت سوادآموزی استان در پاسخ به سوال ما درباره لزوم توجه به آموزش کودکان کار میگوید: تاکنون ۹۹کودک کار در قزوین وارد چرخه سوادآموزی شدهاند، اما تمام کودکان ۱۱ تا ۷سالهای که بهعنوان کودکان کار مشغول فعالیتاند و از تحصیل محروم شدهاند نیازمند کمک هستند تا بتواند به ادامه تحصیل بپردازند؛ طبق ابلاغیهای از سوی وزارت کشور اسامی و مشخصات ۱۲۰۰کودک کار در استان قزوین به دست ما رسیده که سازمانهای زیربط در استان باید در شناسایی، جذب و نگهداری این کودکان در امر سوادآموزی ما را یاری دهند.
به اعتقاد وی، قانونهای خوبی درزمینه الزام به سوادآموزی در کشور وجود دارد تاجاییکه اگر اولیا اجازه تحصیل به فرزندشان ندهند، سازمان نهضت سوادآموزی میتواند از آنها شکایت کند که در اینگونه موارد نقش همراهیکننده نهادهایی چون دادگستری پررنگ میشود. سازمان بهزیستی، صداوسیما، کمیته امداد و سازمان صنعت و معدن ازجمله ۱۱نهادی هستند که موظفند در این راستا به نهضت کمک کنند.
وی با اشاره به اینکه بودجه نهضت سوادآموزی به میزان ۱درصد از تولید ناخالص ملی، بودجه مناسبی است تاکید میکند: بیسوادی بهعنوان آسیبی اجتماعی نیازمند توجه همگانی است و بهطورقطع افزایش سطح سواد در جامعه نمود مثبتی در بخشهای مختلف ازجمله سطح بهداشت و آگاهیهای اجتماعی خواهد داشت.