اگرچه با توجه به آمارهای متناقض موجود، شاید بتوان از لحاظ کمی این باور را تایید کرد، اما نمی‌توان از شیب تند و افزایشی درصد اعتیاد در زنان چشم پوشی کرد. برای اثبات این ادعا می توان به هشدار وزیر کشور نسبت به افزایش دو برابری تعداد زنان معتاد (از ۵ به ده درصد) اشاره کرد که رحمانی فضلی با بیان اینکه؛ «این میزان رشد در مدت کوتاه یک فاجعه است و زنگ خطری برای خانواده ها به شمار می آید»، آژیر قرمز را به صدا درآورد.
توجه به جایگاه زن در خانواده و اینکه زنان نقش ویژه‌ای در استواری و پیشرفت کانون خانواده دارند و اینکه تزلزل در بنیان‌های خانوادگی باعث بروز مشکلات بسیاری در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی می‌شود در هیچ جامعه ای مورد سوال نیز نیست. اعتیاد مادر سست شدن ارکان خانواده را سبب خواهد شد و فرزندان نیز به خصوص دختران خانواده در نتیجه پیوند عاطفی و نوعی الگوبرداری که از مادران خود دارند و در نتیجه مشکلات عاطفی ناشی از مصرف مواد، توسط مهربان‌ترین عضو خانواده،دچار انحراف و پیامدهای جبران‌ناپذیری می‌شوند.
برای بررسی و پیگیری موضوع اعتیاد در زنان و پیشگیری و یا کنترل روند افزایشی این پدیده شوم، همانند تمامی معضلات اجتماعی، نیازمند یک جامعه آماری دقیق و همچنین بررسی های کارشناسانه از این معضل در جامعه هستیم. فاطمه نوری کارشناس مسوول گروه سلامت، روان و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی قزوین درخصوص آمار و اطلاعات مربوط به موضوع اعتیاد در زنان در استان قزوین به «فروردین امروز» می گوید: آخرین پیمایش در سال ۸۹ از ۱۵۰ نفر شخص عادی گرفته شده است و با وجود اینکه، روش نمونه گیری نیز کاملا علمی بوده، اما به دلیل پایین بودن تعداد افراد مورد پرسش و درنتیجه غیرقابل استناد بودن آن، منتشر نشده است.
وی نیز با تایید افزایش آمار زنان معتاد در استان قزوین، دلیل عدم موفقیت در مهار این افزایش را عدم هماهنگی نهادها و سازمان های مسوول با یکدیگر می داند و می افزاید: بحث اعتیاد، متولی مشخصی دراستان قزوین ندارد و سازمان های عضو ستاد مبارزه با مواد مخدراستان نیز با یکدیگر هماهنگ نیستند و هر کدام به صورت جزیره ای عمل کرده و این امر سبب شده است که بعضا پیام هایی که در این خصوص به مردم داده می شود نیز، متناقض باشند.
این کارشناس، نتیجه عملکرد ناهماهنگ دستگاه ها را، بی اثر شدن اقدامات انجام شده در خصوص مبارزه با اعتیاد در زنان می داند و معتقد به استفاده از تجربیات کشورهای پیشرفته و ایجاد منابع آماری مدون برای سیاست گذاری مناسب در این زمینه است.
محمدحسن نادری، معاون پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی استان نیز، نبود آمار دقیقی از زنان معتاد در استان را مساله مهمی می داند و می گوید: آنچه که به عنوان آمار از سازمان های مختلف منتشر می‌شود تنها کسانی را شامل می شود که برای درمان به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کرده اند و امکان آمارگیری صحیح و قابل استناد از زنان معتاد به دلایل مختلف وجود ندارد.
البته یک کارشناس معاونت پیشگیری سازمان بهزیستی، آماری را که ظاهرا از مراکز درمانی استخراج شده است به «فروردین امروز» ارایه می دهد. براساس این آمار، نسبت تعداد زنان به مردان معتاد در استان قزوین، ۳ به ۷ است و میانگین سنی زنان معتاد، ۲۵ تا ۴۰ سال برآورد شده است. زهرا محبی با بیان اینکه تحصیلات بیشتر این زنان، زیر دیپلم است یکی از مهمترین دلایل بالا رفتن آمار اعتیاد در زنان را، مصرف ماده مخدر «شیشه» می داند که به غلط به عنوان راه کاری برای لاغری در بین زنان رواج یافته است.
در این میان، در نبود آمار دقیق و مشخص، بررسی آنچه که برای فرد مبتلا به مصرف موادمخدراتفاق افتاده، کمک شایان توجهی برای روشن شدن ابعاد این موضوع می کند. لیلا ۳۶ ساله که از اولین مصرفش، ۱۹ سال می گذرد از آنچه برایش در این چند سال اتفاق افتاده است می گوید. وی درد حاملگی را دلیل اولین مصرف خود بر می شمارد که به پیشنهاد همسرش، اولین استعمال تریاک را در ۱۷ سالگی تجربه کرده است.
لیلا به «فروردین امروز» می گوید: بعد از گذشت دو هفته از اولین مصرفم، بار دیگر تریاک را برای التیام درد دندانم استفاده کردم و فکرش را هم نمی کردم روزی معتاد به مصرف موادمخدر شوم. به گفته وی، هیچ یک از اعضای خانواده اش حتی سیگار هم نمی‌کشیدند. او خود را مقصر در فوت پدرش می داند و می‌افزاید: زمانی که پدرم متوجه اعتیاد من و دلیل آن شد از من خواست که از همسرم جدا شوم، اما این اتفاق نیفتاد و ظاهرا پدرم که نمی توانست این درد را تحمل کند، سکته کرد و از دنیا رفت.
وی ادامه می دهد: خیلی خسته شده بودم. همسرم زندانی شده بود و دخترم را نیز بهزیستی به دلیل اعتیادم از من گرفته بود. چاره ای نداشتم جز آنکه، با همراه داشتن مقداری موادمخدر به پارک بروم تا پلیس دستگیرم کند، اما بعد از هر بار دستگیر شدن و تنها پس از چند ساعت، رهایم می‌کردند و باز من می ماندم و هیولای اعتیاد… سرانجام ناپدری لیلا، او را به مرکز درمان اعتیاد می برد و حالا، لیلا ۵ ماه است که ترک کرده و مراحل درمانش را سپری می کند.
مدیر یکی از مراکز ترک اعتیاد زنان در قزوین با ابراز نگرانی از افزایش عجیب آمار زنان معتاد در قزوین می‌گوید: نرخ افزایشی زنان معتاد، گوی سبقت را از مردان هم ربوده است. زهرا عطاری با اشاره به این نکته که بیشتر زنانی که برای ترک اعتیاد به مرکز تحت مدیریت او مراجعه می‌کنند دلیل اولین مصرفشان را پیشنهاد همسرانشان می دانند، دلیل این پیشنهاد را، فرار این مردان از فشارهایی که زنانشان به خاطر مصرف موادمخدر مردان بر آنها وارد می کنند، می‌داند.
وی در خصوص میزان تحصیلات زنان معتاد و رابطه آن با دلایل گرایش به اعتیاد هم می گوید: این مشکل در همه قشرها وجود دارد، ولی اعتیاد در زنان با تحصیلات کمتر بیشتر مشاهده می شود و هریک به دلایل مختلفی همچون مسائل خانوادگی و بریدن از بندهای اسارتی که برخی خانواده‌ها نادانسته بر آنها تحمیل کرده بودند و یا شوک‌های احساسی همچون از دست دادن پدر و یا مادر به دام اعتیاد افتاده‌اند.
با توجه به شرایط موجود، به دلیل نبودن آمار مشخصی از لحاظ کمی در باره تعداد زنان معتاد به موادمخدر در استان قزوین و در نتیجه عدم امکان بررسی کارشناسانه موضوع، باید نگران بود. نگران جامعه ای که آمار دقیق، روشن و شفافی از میزان گرفتار شدن مردمانش در دام مهلک موادمخدر ندارد. و این درد آنجا افزونتر می گردد که هماهنگ نبودن دستگاه‌های مسوول برای تصمیم گیری و پیشبرد برنامه ها به صورت یکپارچه سبب شده است که اثر بخشی اقدامات انجام شده را نیز نتوان سنجش کرد و به این واقعیت تلخ رسید که با وجود همه شعارها، همچنان این معضل خانمان سوز که این سال ها، زنان جامعه را نیز هدف قرار داده است، از سوی مسوولین جدی گرفته نشده است.
توجه به جایگاه زن در خانواده و اینکه زنان نقش ویژه‌ای در استواری و پیشرفت کانون خانواده دارند و اینکه تزلزل در بنیان‌های خانوادگی باعث بروز مشکلات بسیاری در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی می‌شود در هیچ جامعه ای مورد سوال نیز نیست. اعتیاد مادر سست شدن ارکان خانواده را سبب خواهد شد و فرزندان نیز به خصوص دختران خانواده در نتیجه پیوند عاطفی و نوعی الگوبرداری که از مادران خود دارند و در نتیجه مشکلات عاطفی ناشی از مصرف مواد، توسط مهربان‌ترین عضو خانواده،دچار انحراف و پیامدهای جبران‌ناپذیری می‌شوند.
برای بررسی و پیگیری موضوع اعتیاد در زنان و پیشگیری و یا کنترل روند افزایشی این پدیده شوم، همانند تمامی معضلات اجتماعی، نیازمند یک جامعه آماری دقیق و همچنین بررسی های کارشناسانه از این معضل در جامعه هستیم. فاطمه نوری کارشناس مسوول گروه سلامت، روان و اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی قزوین درخصوص آمار و اطلاعات مربوط به موضوع اعتیاد در زنان در استان قزوین به «فروردین امروز» می گوید: آخرین پیمایش در سال ۸۹ از ۱۵۰ نفر شخص عادی گرفته شده است و با وجود اینکه، روش نمونه گیری نیز کاملا علمی بوده، اما به دلیل پایین بودن تعداد افراد مورد پرسش و درنتیجه غیرقابل استناد بودن آن، منتشر نشده است.
وی نیز با تایید افزایش آمار زنان معتاد در استان قزوین، دلیل عدم موفقیت در مهار این افزایش را عدم هماهنگی نهادها و سازمان های مسوول با یکدیگر می داند و می افزاید: بحث اعتیاد، متولی مشخصی دراستان قزوین ندارد و سازمان های عضو ستاد مبارزه با مواد مخدراستان نیز با یکدیگر هماهنگ نیستند و هر کدام به صورت جزیره ای عمل کرده و این امر سبب شده است که بعضا پیام هایی که در این خصوص به مردم داده می شود نیز، متناقض باشند.
این کارشناس، نتیجه عملکرد ناهماهنگ دستگاه ها را، بی اثر شدن اقدامات انجام شده در خصوص مبارزه با اعتیاد در زنان می داند و معتقد به استفاده از تجربیات کشورهای پیشرفته و ایجاد منابع آماری مدون برای سیاست گذاری مناسب در این زمینه است.
محمدحسن نادری، معاون پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی استان نیز، نبود آمار دقیقی از زنان معتاد در استان را مساله مهمی می داند و می گوید: آنچه که به عنوان آمار از سازمان های مختلف منتشر می‌شود تنها کسانی را شامل می شود که برای درمان به مراکز ترک اعتیاد مراجعه کرده اند و امکان آمارگیری صحیح و قابل استناد از زنان معتاد به دلایل مختلف وجود ندارد.
البته یک کارشناس معاونت پیشگیری سازمان بهزیستی، آماری را که ظاهرا از مراکز درمانی استخراج شده است به «فروردین امروز» ارایه می دهد. براساس این آمار، نسبت تعداد زنان به مردان معتاد در استان قزوین، ۳ به ۷ است و میانگین سنی زنان معتاد، ۲۵ تا ۴۰ سال برآورد شده است. زهرا محبی با بیان اینکه تحصیلات بیشتر این زنان، زیر دیپلم است یکی از مهمترین دلایل بالا رفتن آمار اعتیاد در زنان را، مصرف ماده مخدر «شیشه» می داند که به غلط به عنوان راه کاری برای لاغری در بین زنان رواج یافته است.
در این میان، در نبود آمار دقیق و مشخص، بررسی آنچه که برای فرد مبتلا به مصرف موادمخدراتفاق افتاده، کمک شایان توجهی برای روشن شدن ابعاد این موضوع می کند. لیلا ۳۶ ساله که از اولین مصرفش، ۱۹ سال می گذرد از آنچه برایش در این چند سال اتفاق افتاده است می گوید. وی درد حاملگی را دلیل اولین مصرف خود بر می شمارد که به پیشنهاد همسرش، اولین استعمال تریاک را در ۱۷ سالگی تجربه کرده است.
لیلا به «فروردین امروز» می گوید: بعد از گذشت دو هفته از اولین مصرفم، بار دیگر تریاک را برای التیام درد دندانم استفاده کردم و فکرش را هم نمی کردم روزی معتاد به مصرف موادمخدر شوم. به گفته وی، هیچ یک از اعضای خانواده اش حتی سیگار هم نمی‌کشیدند. او خود را مقصر در فوت پدرش می داند و می‌افزاید: زمانی که پدرم متوجه اعتیاد من و دلیل آن شد از من خواست که از همسرم جدا شوم، اما این اتفاق نیفتاد و ظاهرا پدرم که نمی توانست این درد را تحمل کند، سکته کرد و از دنیا رفت.
وی ادامه می دهد: خیلی خسته شده بودم. همسرم زندانی شده بود و دخترم را نیز بهزیستی به دلیل اعتیادم از من گرفته بود. چاره ای نداشتم جز آنکه، با همراه داشتن مقداری موادمخدر به پارک بروم تا پلیس دستگیرم کند، اما بعد از هر بار دستگیر شدن و تنها پس از چند ساعت، رهایم می‌کردند و باز من می ماندم و هیولای اعتیاد… سرانجام ناپدری لیلا، او را به مرکز درمان اعتیاد می برد و حالا، لیلا ۵ ماه است که ترک کرده و مراحل درمانش را سپری می کند.
مدیر یکی از مراکز ترک اعتیاد زنان در قزوین با ابراز نگرانی از افزایش عجیب آمار زنان معتاد در قزوین می‌گوید: نرخ افزایشی زنان معتاد، گوی سبقت را از مردان هم ربوده است. زهرا عطاری با اشاره به این نکته که بیشتر زنانی که برای ترک اعتیاد به مرکز تحت مدیریت او مراجعه می‌کنند دلیل اولین مصرفشان را پیشنهاد همسرانشان می دانند، دلیل این پیشنهاد را، فرار این مردان از فشارهایی که زنانشان به خاطر مصرف موادمخدر مردان بر آنها وارد می کنند، می‌داند.
وی در خصوص میزان تحصیلات زنان معتاد و رابطه آن با دلایل گرایش به اعتیاد هم می گوید: این مشکل در همه قشرها وجود دارد، ولی اعتیاد در زنان با تحصیلات کمتر بیشتر مشاهده می شود و هریک به دلایل مختلفی همچون مسائل خانوادگی و بریدن از بندهای اسارتی که برخی خانواده‌ها نادانسته بر آنها تحمیل کرده بودند و یا شوک‌های احساسی همچون از دست دادن پدر و یا مادر به دام اعتیاد افتاده‌اند.
با توجه به شرایط موجود، به دلیل نبودن آمار مشخصی از لحاظ کمی در باره تعداد زنان معتاد به موادمخدر در استان قزوین و در نتیجه عدم امکان بررسی کارشناسانه موضوع، باید نگران بود. نگران جامعه ای که آمار دقیق، روشن و شفافی از میزان گرفتار شدن مردمانش در دام مهلک موادمخدر ندارد. و این درد آنجا افزونتر می گردد که هماهنگ نبودن دستگاه‌های مسوول برای تصمیم گیری و پیشبرد برنامه ها به صورت یکپارچه سبب شده است که اثر بخشی اقدامات انجام شده را نیز نتوان سنجش کرد و به این واقعیت تلخ رسید که با وجود همه شعارها، همچنان این معضل خانمان سوز که این سال ها، زنان جامعه را نیز هدف قرار داده است، از سوی مسوولین جدی گرفته نشده است.
