با وجود اینکه چند دهه از کشف و شناسایی این بیماری میگذرد، اما ایدزهنوز بیماری ناشناختهای است که راه درمان قطعی ندارد. خبرهای امیدبخش درمان ایدز در حد تحقیقات آزمایشگاهی میماند و بهصورت داروی تجاری وارد بازار نمیشود. داروهای موجود ایدز بیشتر برای کنترل بیماری است؛ اما با این وجود، شیوع ایدز در کشورها با داشتن برنامهریزی و اجرای برنامههای آموزشی میتواند روند کاهشی داشته باشد و این خط باریک کنترل این بیماری و تبدیل شدن آن به یک فاجعه انسانی را کمتر کند. علی طایفه،کارشناس برنامه کنترل ایدز دانشگاه علوم پزشکی قزوین در گفتوگو با»فروردین امروز» میگوید: طبق آخرین آمار، دانشگاه علوم پزشکی۱۷۰ نفر از افراد مبتلا به ایدز را در قزوین شناسایی کرده که این آمار نسبت به سال قبل ۵ نفر افزایش یافته است و تعدادی از این افراد فوت شده و یک تعداد هم تحت مراقبت هستند.
با وجود این آمار در یک روز تابستانی با فاطمه مرندی در مورد ایدز به گفتوگو نشستهایم. او فعال NGO و مدیرعامل همیاران سلامت روان مینودر است. مرندی، یکی از فعالان برجسته ایدز در استان قزوین، چندین سال است که در این زمینه فعالیت می کند. او چندی پیش نهاد غیردولتی «باشگاه مثبت» را تأسیس کرده است.
خانم مرندی! همیاران سلامت از چه زمانی شروع به فعالیت کرده است؟
جمعیت همیاران سلامت ایران از سال ۷۸ شروع به فعالیت کرده است و NGO باشگاه مثبت هم طرح جهانی است؛ طرحی که از سازمان ملل ارائه شده است، حتی بودجه این باشگاه هم از UN (سازمان ملل متحد) تامین میشود. اما این بودجه مستقیم در اختیار ما قرار نمیگیرد.
این NGO درقزوین حدود ۱۰۰ نفر عضو فعال دارد که در حوزه کاهش و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی فعالیت میکند. آسیب هایی چون اعتیاد، زیست محیطی، پیشگیری از معلولیت و پیشگیری ثانویه از ایدز.
آیا در قزوین، کار آماری در حوزه ایدز انجام دادهاید؟
خیر؛ ما کار آماری در حوزه ایدز در سطح استان انجام ندادهایم، اما در حال حاضر ۳۷ نفر از افراد مبتلا به ایدز را شناسایی کردهایم که تنها ۱۸ نفر این افراد جزو آمار علوم پزشکی هستند و بقیه این افراد را در کمپهای ترک اعتیاد شناسایی کردهایم، چون در کمپ بانوان، افرادی کارتنخوابند که بیشتر آنها به ایدز مبتلا هستند.
مراکز دولتی که در حوزه ایدز فعالیت میکنند، چه اقداماتی انجام دادهاند؟
مراکز دولتی هم در زمینه ایدز همکاری میکنند، اما تا کجا! آیا مسئولان هفتهای یک ساعت هم به این موضوع اختصاص میدهند که در زمینه ایدز به مردم آگاهی دهند؟ امیدواریم که مسئولان همکاری و همیاری بیشتری با ما داشته باشند. هنوز مردم در مورد طریقه انتقال ویروس ایدز اطلاعات کافی ندارند، مثلا اگر ظرف مدت ۱۰ دقیقه خون آلوده به ایدز در معرض هوا قرار گیرد، این ویروس غیر فعال میشود.
NGO( نهاد غیر دولتی) باشگاه مثبت در زمینه ایدز چه اقداماتی انجام میدهد؟
اگر مشکلات دارویی در سطح کشور حل شود، خواهناخواه میتوانیم از نظر دارویی و بهداشتی به بیماران مبتلا به ایدز کمک کنیم. البته مجتمع شهید بلندیان تا اندازهای از نظر دارویی این بیماران را حمایت میکند، چون این مجموعه در حد توان میتواند داروی بیماران را تامین کند و آزمایشگاه نیروی انتظامی هم در خیابان نواب به صورت رایگان از این افراد آزمایش HIV میگیرد. اما چون این مرکز، محیط نظامی دارد، افرادی که این مشکل را دارند، به سختی وارد این مجموعه میشوند. البته دراین مرکز، مشاوره وجود ندارد که به افراد مشاوره بدهد. این بیماران باید داوطلبانه آزمایش HIV بدهند، چون اگر اجبار باشد، مقاومت میکنند و آسیب میبینند.
افراد مبتلا به ویروس ایدز، در جامعه دچار چه مشکلاتی هستند؟
افرادی که مبتلا به HIV هستند، خود را پنهان میکنند، چون معمولا ازجانب جامعه پذیرفته نمیشوند. این افراد میخواهند جامعه، پذیرای آنها باشد، چون اگر به این افراد برچسپ بزنیم و آنها را از جامعه جدا کنیم، این افراد دچار رفتارهای تکانشی میشوند. باید اعتماد این افراد را جلب کنیم. یکی از اهداف باشگاه مثبت این است که این افراد را آموزش بدهد تا آنها بتوانند خود را باور کنند. اگر این خودباوری وجود نداشته باشد، جامعه نیز نمیتواند آنها را باور کند. مثلا بیمارانی هستند که وقتی به دندانپزشکی میروند وبه پزشک میگویند که مبتلا به ایدز هستند، پزشک بیمار را رد میکند و بعد از رد کردن چند دندانپزشک، دیگر بیمار مجبور میشود که این بیماری را پنهان کند. باید در مورد این بیماری به مردم آگاهی داد. جامعه نیازمند تغییر نگاه نسبت به مبتلایان به ایدز است. این اطلاعرسانی و آگاهی میتواند آمار ابتلا به ایدز را هم کاهش دهد .
امیر کاکایی