پیرمردی که آلزایمر گرفتهاست نه اقتدار گذشته خود را پیش فرزندانش دارد و نه حتی حرمتی نزد نوه و نتیجههایش. آلزایمر نه تنها باعث میشود فرد بستگان خود را نشناسد بلکه در برخی موارد موجب سوءبرداشت در مورد دیگران میشود. از استرسهای اجتماعی و فشار شغلی گرفته تا مسائل بیولوژیک میتواند دلیل این اختلال روانی باشد، اما مهترین دلیل بروز این بیماری را میتوان دلایل ژنتیکی و ارثی دانست.
در این باره دکتر ندا فرزانه، روانپزشک و متخصص مغز و اعصاب، با تاکید بر اینکه آلزایمر بیشتر بر حافظهی کوتاه مدت فرد اثر میگذارد، به فروردین امروز میگوید: بعضی مواقع بسته به نوع اختلال حافظهای که فرد بیمار دچار آن میشود ممکن است تغییراتی در شخصیت فرد ایجاد شود. مثلاً فردی گوشهگیر به فردی پرخاشگر تبدیل شود و البته این پرخاشگری از بدبینی بیمار به افراد بهوجود میآید که فکر میکند برای مثال دیگران وسایلش را برداشتهاند یا حتی به رفتار زنش سوءظن پیدا میکند و تصور میکند که همسرش به او خیانت کرده و فرد به سوی جرم سوق داده میشود. البته این مسئله کاملاً با توهم متفاوت است.
سوءظن از تبعات ثانویه بیماری است و از لحاظ قضایی فرد بیمار(البته اینجا منظور آلزایمر شدید است) برای جرمهایی که مرتکب میشود صلاحیت تشخیص قضاوت درست را ندارد. آلزایمر شدید موجب مختل شدن قدرت قضاوت فرد میشود که ممکن است اعمال فرد به جرم منتهی شود در حالی که خود قدرت تصمیم گیری ندارد و مسوول رفتار خود نیست.
او درباره تبعات این بیماری بر روی فرد و خانواده بیمار تاکید میکند: آلزایمر یک بیماری است که روش بهبودی ندارد و داروها معمولاً فقط جلوی شدیدتر شدن بیماری را میگیرند و این موجب خشمی در فرد بیمار میشود، چون دیگر نمیتواند آن قدرت گذشته خود را در کارها داشته باشد و اعتماد بهنفس فرد را از بین میبرد. دیگر مسئله حائز توجه، خانواده بیمار است که فشار روانی مضاعفی را تحمل میکند، بهویژه فردی که از بیمار نگهداری میکند که در اکثر موارد این فرد، فرزند کوچک و مجرد خانواده است. بر اساس آمار رسمی یک سوم از این افراد دچار افسردگی مزمن خواهند شد. دلیل این امر تضادی است که بین خشم درونی فرد و احساس گناه و عذاب وجدان او بهوجود میآید. بر این اساس شاید بتوان گفت که خانواده بیمار کمتر از خود بیمار دچار مشکل نمیشوند. بدین دلیل لزوم مشاوره و رواندرمانی حمایتی برای افرادی که از بیماران آلزایمری مراقبت میکنند کاملاً احساس میشود.
دکتر فرزانه با ذکر این نکته که فرد بیمار به صورت ناخوداگاه باعث میشود روابط خود و خانوادهاش با جامعه محدود شود، میافزاید: بانگی که گاه جامعه بر خانوادههای افراد بیمار میزند باعث میشود افراد این خانواده بهتدریج منزویتر شوند. انگ شاید مهمترین معضلی باشد که گریبانگیر خانوادههایی است که در آن افراد مبتلا به آلزایمر زندگی میکنند. شاید ژنتیکی بودن این بیماری دیگر دلیلی است که موجب از بین رفتن روابط اجتماعی بین افراد این خانوادهها و جامعه میشود.
فرزانه خاطرنشان میکند: آلزایمر بیماریای است که بیشتر مختص افراد سالمند است و با سن رابطه مستقیم دارد به طوری که بعد از ۶۵ سالگی به ازای هر ۵ سال که به سن فرد اضافه میشود نیم تا یک درصد احتمال ابتلا به آلزایمر در فرد بالا میرود. بر این اساس اخیراً فلوشیپی، کلینیک فوق تخصصی مختص سالمندان، شروع به کار کرده است که بهعنوان سلامت روانی در حوزه سالمندی، زیر نظر وزارت بهداشت فعالیت میکند و آلزایمر هم بهعنوان یکی از این بیماریها میتواند زیر نظر آن قرار گیرد. البته در قزوین هنوز خبری از این فلوشیپها نیست و افرادی هم که مشکل مالی دارند، تنها میتوانند از امکانات بهزیستی در این مورد استفاده کنند و زیر نظر مددکاران بهزیستی حمایت میشوند.
در این باره اسکویی، معاونت بهداشتی علوم پزشکی قزوین گفته است که مسوولیت این افراد بر عهده بهزیستی است. طبق صحبتهای یکی از مسوولان بهزیستی استان قزوین، آمار دقیقی از مبتلایان به آلزایمر در استان وجود ندارد، البته او حاضر به گفتوگو با خبرنگار ما نشد.
با وجود اهمیت این بیماری و تبعات اجتماعی زیادی که برای فرد و خانواده افراد بیمار به همراه دارد، هنوز اقدام موثری برای حمایت از این بیماران و درمان آنها دیده نمیشود.
در این باره دکتر ندا فرزانه، روانپزشک و متخصص مغز و اعصاب، با تاکید بر اینکه آلزایمر بیشتر بر حافظهی کوتاه مدت فرد اثر میگذارد، به فروردین امروز میگوید: بعضی مواقع بسته به نوع اختلال حافظهای که فرد بیمار دچار آن میشود ممکن است تغییراتی در شخصیت فرد ایجاد شود. مثلاً فردی گوشهگیر به فردی پرخاشگر تبدیل شود و البته این پرخاشگری از بدبینی بیمار به افراد بهوجود میآید که فکر میکند برای مثال دیگران وسایلش را برداشتهاند یا حتی به رفتار زنش سوءظن پیدا میکند و تصور میکند که همسرش به او خیانت کرده و فرد به سوی جرم سوق داده میشود. البته این مسئله کاملاً با توهم متفاوت است.
سوءظن از تبعات ثانویه بیماری است و از لحاظ قضایی فرد بیمار(البته اینجا منظور آلزایمر شدید است) برای جرمهایی که مرتکب میشود صلاحیت تشخیص قضاوت درست را ندارد. آلزایمر شدید موجب مختل شدن قدرت قضاوت فرد میشود که ممکن است اعمال فرد به جرم منتهی شود در حالی که خود قدرت تصمیم گیری ندارد و مسوول رفتار خود نیست.
او درباره تبعات این بیماری بر روی فرد و خانواده بیمار تاکید میکند: آلزایمر یک بیماری است که روش بهبودی ندارد و داروها معمولاً فقط جلوی شدیدتر شدن بیماری را میگیرند و این موجب خشمی در فرد بیمار میشود، چون دیگر نمیتواند آن قدرت گذشته خود را در کارها داشته باشد و اعتماد بهنفس فرد را از بین میبرد. دیگر مسئله حائز توجه، خانواده بیمار است که فشار روانی مضاعفی را تحمل میکند، بهویژه فردی که از بیمار نگهداری میکند که در اکثر موارد این فرد، فرزند کوچک و مجرد خانواده است. بر اساس آمار رسمی یک سوم از این افراد دچار افسردگی مزمن خواهند شد. دلیل این امر تضادی است که بین خشم درونی فرد و احساس گناه و عذاب وجدان او بهوجود میآید. بر این اساس شاید بتوان گفت که خانواده بیمار کمتر از خود بیمار دچار مشکل نمیشوند. بدین دلیل لزوم مشاوره و رواندرمانی حمایتی برای افرادی که از بیماران آلزایمری مراقبت میکنند کاملاً احساس میشود.
دکتر فرزانه با ذکر این نکته که فرد بیمار به صورت ناخوداگاه باعث میشود روابط خود و خانوادهاش با جامعه محدود شود، میافزاید: بانگی که گاه جامعه بر خانوادههای افراد بیمار میزند باعث میشود افراد این خانواده بهتدریج منزویتر شوند. انگ شاید مهمترین معضلی باشد که گریبانگیر خانوادههایی است که در آن افراد مبتلا به آلزایمر زندگی میکنند. شاید ژنتیکی بودن این بیماری دیگر دلیلی است که موجب از بین رفتن روابط اجتماعی بین افراد این خانوادهها و جامعه میشود.
فرزانه خاطرنشان میکند: آلزایمر بیماریای است که بیشتر مختص افراد سالمند است و با سن رابطه مستقیم دارد به طوری که بعد از ۶۵ سالگی به ازای هر ۵ سال که به سن فرد اضافه میشود نیم تا یک درصد احتمال ابتلا به آلزایمر در فرد بالا میرود. بر این اساس اخیراً فلوشیپی، کلینیک فوق تخصصی مختص سالمندان، شروع به کار کرده است که بهعنوان سلامت روانی در حوزه سالمندی، زیر نظر وزارت بهداشت فعالیت میکند و آلزایمر هم بهعنوان یکی از این بیماریها میتواند زیر نظر آن قرار گیرد. البته در قزوین هنوز خبری از این فلوشیپها نیست و افرادی هم که مشکل مالی دارند، تنها میتوانند از امکانات بهزیستی در این مورد استفاده کنند و زیر نظر مددکاران بهزیستی حمایت میشوند.
در این باره اسکویی، معاونت بهداشتی علوم پزشکی قزوین گفته است که مسوولیت این افراد بر عهده بهزیستی است. طبق صحبتهای یکی از مسوولان بهزیستی استان قزوین، آمار دقیقی از مبتلایان به آلزایمر در استان وجود ندارد، البته او حاضر به گفتوگو با خبرنگار ما نشد.
با وجود اهمیت این بیماری و تبعات اجتماعی زیادی که برای فرد و خانواده افراد بیمار به همراه دارد، هنوز اقدام موثری برای حمایت از این بیماران و درمان آنها دیده نمیشود.
آبتین ایزدی