شنیده‌ها حاکی از آن است که تیم جدید شورای شهر، تغییر شهردار را به عنوان یک برنامه جدی در ذهن می‌پروراند و در این زمینه رایزنی‌هایی را هم آغاز کرده‌است؛ حتی پیش از برگزاری انتخابات شایعاتی در رابطه با انتخابات شهردار آتی نقل شده‌بود، اما آنچه که بیش از انتخاب یک فرد برای مسند شهرداری قزوین با ۴۸۰ هزار نفر جمعیت اهمیت دارد، فرآیند مدیریت شهری است.
مدیریت شهری در قزوین نهاد قدرتمندی است و افراد بسیاری را برای تصاحب کرسی شهرداری وسوسه می‌کند؛ اما امروز این نهاد قدرتمند برای تداوم مسیر مدیریت شهر با مسائل اساسی روبرواست؛ مشکلاتی که بسیاری از کارشناسان آن را دشواری‌هایی برای شهردار بعدی عنوان می‌کنند. به نظر می‌رسد شهردار بعدی قزوین چه در حوزه مالی و چه در حوزه برنامه‌های بلند مدت و تعهداتی که مدیریت شهری در سال‌های گذشته ایجاد کرده‌است، برای اجرای برنامه‌های خود در محدودیت خواهد بود.
ابهام در تأمین منابع مالی
آن‌طور که کارشناسان می‌گویند عمده‌ترین مساله پیش‌روی مدیریت شهری در قزوین، تأمین منابع مالی است. بیش از ۳ دهه از تصویب قانون خودکفایی شهرداری‌ها می‌گذرد و امروز شهرداری‌ها برای پروژه‌های عظیمی که طراحی و اجرا می‌کنند، به جای سهم بردن از بودجه مصوب دولتی، لازم است درآمد تولید کنند.
شنیده‌ها حاکی از آن است که سهم عمده این درآمدها در قزوین از محل فروش زمین و در بهترین حالت تکیه بر درآمدهای ساخت و ساز است. در اواخر سال ۹۵ بودجه سال ۹۶ به مبلغ ۵۱۶ میلیارد تومان تصویب شد؛ بودجه‌ای که بیشترین بخشش به فعالیت‌های عمرانی تعلق دارد،حتی افزایشی ۵۰۰ درصدی در پروژه‌های عمرانی با رویکرد فرهنگی را خبر داده‌است.
فرصت‌های از دست رفته و راه پیش‌رو
این درحالی است که محمود کمالی، شهردار سابق قزوین عقیده دارد شتاب در هزینه کرد منابع بدون داشتن برنامه، مشکلات فراوانی را در مقابل مدیریت شهری قرار داده‌است.
او در این زمینه می‌گوید: ما فرصت‌های زیادی را از دست داده‌ایم. کارهای بسیاری برای توسعه و افزایش جمعیت انجام شد؛ اما فرصت‌هایی که از این راه به دست آمد به خوبی و در جهت آینده جمعیت و شهر مورد استفاده قرارنگرفته‌است.
کمالی ادامه میدهد: مدیران شهری در آینده، مجموعه‌ای به ارث می‌برند که توانمندی و قابلیت‌های لازم را ندارد؛ درحالی که به عنوان یک اصل مهم شهرداری باید شهر را با حداقل هزینه به بهترین کیفیت ممکن اداره کند.
او تاکید می‌کند که در این میان، شورای شهر هم وظیفه نظارت بر این رسالت را برعهده داشته؛ اما این وظیفه به خوبی اجرا نشده‌است. تعیین تکلیف پروژه‌های نیمه تمام و سرمایه‌های راکد شهر هم مساله دیگر است که با وضعیت اقتصادی موجود، در ابهام قرار می‌گیرد.
این کارشناس مدیریت شهری معتقد است توانمندی‌ها و قابلیت‌های یک شهر تعیین‌کننده رشد شهر هستند؛ اما درحال‌حاضر بدون توجه به این موارد شهر توسعه‌یافته است، درحالی که نمی‌تواند جوابگوی نیازهای این توسعه باشد. از سویی نمی‌توان به این امید ماند که سرمایه‌هایی تولید شود و یا باردیگر ساخت و ساز رونق بگیرد.
شهردار سابق قزوین با اشاره به پیروزی لیست امید از جریان اصلاح طلب، تاکید می‌کند که اعضای این لیست اکنون موظف است در ابتدای امر برای مردم امید ایجاد کند و در ادامه به سمت اصلاح سیاستگذاری‌ها حرکت کند.
او در توضیح بیشتر می‌آورد: در این مسیر، نگاه به موفقیت‌های جامعه جهانی برای حرکت به سمت توسعه‌یافتگی مسیر درستی خواهد بود که می‌تواند با الگوی توسعه استراتژیک شهر بر مبنای تجربیات موفق جامعه جهانی، صورت بگیرد.
کمالی، ایجاد اتاق فکر مشورتی برای شورا را یک اقدام مهم می‌داند و بیان می‌کند: شهر به عنوان یک موجود زنده، نیازمند یک مدیریت واحد و تابع برنامه براساس یک تفکر راهبردی است.
او ادامه میدهد: این نگاه راهبردی براساس توسعه استراتژیک، مانع از بروز اشتباهات فاحش و هدررفت منابع می‌شود.
به گفته این کلیددار سابق قزوین،حکمرانی خوب، رونق اقتصاد محلی و کاهش فقر شاخص‌های اصلی این برنامه هستند. این برنامه در کوتاه مدت مشکلاتی ایجاد می‌کند؛ اما روزهای خوبی را برای شهر به ارمغان می‌آورد.
نگهبانی از ثروت‌های شهر
اما سهیل کارآگاه، کارشناس شهرسازی به ضرورت توجه به دوالگوی رفتاری در نظام اداره شهر و انتخاب شهردار اشاره می‌کند و می‌گوید: از نظر من نکته نخست این است که ثروت‌های واقعی شهر شناسایی و حراست شوند. این ثروت‌ها، شامل میراث فرهنگی-کالبدی، محیط زیستی، اجتماعی محلات و شهروندان هستند.
البته او تاکید می‌کند که در سال‌های اخیر به این میراث‌ها، بی‌توجهی شده و جلب سرمایه‌های غیربومی هم براساس همان تفکر مردود صورت گرفته‌است.
کارگاه معتقد است تنها در سمینارها و اجلاس‌هاست که صحبت‌هایی از توسعه پایدار و حفظ میراث فرهنگی شنیده می‌شود؛ اما در عمل، مدیریت شهری، خلاف جهت این موضوع حرکت کرده‌است.
او ادامه میدهد: مسأله دوم، تغییر رفتارها و منش‌هاست؛ این که شهردار و مجموعه تابعه، خود را ملزم به پاسخگویی در قبال شهروندان، منتقدان و روزنامه‌نگاران بدانند. در تصمیمات مهم و مسائل پیش‌روی شهر، مردم را امین بشمارند و البته امین مردم باشند.
این کارشناس شهرسازی اضافه می‌کند: متأسفانه در گذشته، این طور به شهروندان القاء شده‌بود که پیشرفت شهر در گرو بلندمرتبه‌سازی، توسعه کالبدی و ایجاد راه‌های سواره‌رو است و سیاست‌هایی بر همین اساس در پیش گرفته شد که اکنون می‌توان تبعاتش را در شهر به وضوح دید.
کارآگاه معتقد است مدیریت شهری نباید به ریاست و حاکمیت شهری تعبیر شود و با این رویکرد، نگاهی یک سویه و غیر تعاملی را به‌جای مدیریت حاکم کند.
مدیریت شهری قزوین در آستانه تغییر پیش‌رو، انبوهی از دشواری‌ها را پیش چشم دارد. تعهدات مالی سنگین، انتظاراتی که در شهروندان ایجاد شده و سرمایه‌های متعلق به امروز و فردای آن‌ها هزینه شده، ساختار حجیم و کم بازدهی که نیازمند اصلاح و بازنگری است و منابع مالی هزینه‌شده که شهر را با تنگناهای اقتصادی مواجه می‌کند، همه گویای مسیر سخت پیش‌رو است؛ مسیری که شورا را ملزم به حرکت با رویکرد عقلانیت برای انتخاب شهردار و نظارت بر او می‌کند.
صبا کامیاب
مدیریت شهری در قزوین نهاد قدرتمندی است و افراد بسیاری را برای تصاحب کرسی شهرداری وسوسه می‌کند؛ اما امروز این نهاد قدرتمند برای تداوم مسیر مدیریت شهر با مسائل اساسی روبرواست؛ مشکلاتی که بسیاری از کارشناسان آن را دشواری‌هایی برای شهردار بعدی عنوان می‌کنند. به نظر می‌رسد شهردار بعدی قزوین چه در حوزه مالی و چه در حوزه برنامه‌های بلند مدت و تعهداتی که مدیریت شهری در سال‌های گذشته ایجاد کرده‌است، برای اجرای برنامه‌های خود در محدودیت خواهد بود.
ابهام در تأمین منابع مالی
آن‌طور که کارشناسان می‌گویند عمده‌ترین مساله پیش‌روی مدیریت شهری در قزوین، تأمین منابع مالی است. بیش از ۳ دهه از تصویب قانون خودکفایی شهرداری‌ها می‌گذرد و امروز شهرداری‌ها برای پروژه‌های عظیمی که طراحی و اجرا می‌کنند، به جای سهم بردن از بودجه مصوب دولتی، لازم است درآمد تولید کنند.
شنیده‌ها حاکی از آن است که سهم عمده این درآمدها در قزوین از محل فروش زمین و در بهترین حالت تکیه بر درآمدهای ساخت و ساز است. در اواخر سال ۹۵ بودجه سال ۹۶ به مبلغ ۵۱۶ میلیارد تومان تصویب شد؛ بودجه‌ای که بیشترین بخشش به فعالیت‌های عمرانی تعلق دارد،حتی افزایشی ۵۰۰ درصدی در پروژه‌های عمرانی با رویکرد فرهنگی را خبر داده‌است.
فرصت‌های از دست رفته و راه پیش‌رو
این درحالی است که محمود کمالی، شهردار سابق قزوین عقیده دارد شتاب در هزینه کرد منابع بدون داشتن برنامه، مشکلات فراوانی را در مقابل مدیریت شهری قرار داده‌است.
او در این زمینه می‌گوید: ما فرصت‌های زیادی را از دست داده‌ایم. کارهای بسیاری برای توسعه و افزایش جمعیت انجام شد؛ اما فرصت‌هایی که از این راه به دست آمد به خوبی و در جهت آینده جمعیت و شهر مورد استفاده قرارنگرفته‌است.
کمالی ادامه میدهد: مدیران شهری در آینده، مجموعه‌ای به ارث می‌برند که توانمندی و قابلیت‌های لازم را ندارد؛ درحالی که به عنوان یک اصل مهم شهرداری باید شهر را با حداقل هزینه به بهترین کیفیت ممکن اداره کند.
او تاکید می‌کند که در این میان، شورای شهر هم وظیفه نظارت بر این رسالت را برعهده داشته؛ اما این وظیفه به خوبی اجرا نشده‌است. تعیین تکلیف پروژه‌های نیمه تمام و سرمایه‌های راکد شهر هم مساله دیگر است که با وضعیت اقتصادی موجود، در ابهام قرار می‌گیرد.
این کارشناس مدیریت شهری معتقد است توانمندی‌ها و قابلیت‌های یک شهر تعیین‌کننده رشد شهر هستند؛ اما درحال‌حاضر بدون توجه به این موارد شهر توسعه‌یافته است، درحالی که نمی‌تواند جوابگوی نیازهای این توسعه باشد. از سویی نمی‌توان به این امید ماند که سرمایه‌هایی تولید شود و یا باردیگر ساخت و ساز رونق بگیرد.
شهردار سابق قزوین با اشاره به پیروزی لیست امید از جریان اصلاح طلب، تاکید می‌کند که اعضای این لیست اکنون موظف است در ابتدای امر برای مردم امید ایجاد کند و در ادامه به سمت اصلاح سیاستگذاری‌ها حرکت کند.
او در توضیح بیشتر می‌آورد: در این مسیر، نگاه به موفقیت‌های جامعه جهانی برای حرکت به سمت توسعه‌یافتگی مسیر درستی خواهد بود که می‌تواند با الگوی توسعه استراتژیک شهر بر مبنای تجربیات موفق جامعه جهانی، صورت بگیرد.
کمالی، ایجاد اتاق فکر مشورتی برای شورا را یک اقدام مهم می‌داند و بیان می‌کند: شهر به عنوان یک موجود زنده، نیازمند یک مدیریت واحد و تابع برنامه براساس یک تفکر راهبردی است.
او ادامه میدهد: این نگاه راهبردی براساس توسعه استراتژیک، مانع از بروز اشتباهات فاحش و هدررفت منابع می‌شود.
به گفته این کلیددار سابق قزوین،حکمرانی خوب، رونق اقتصاد محلی و کاهش فقر شاخص‌های اصلی این برنامه هستند. این برنامه در کوتاه مدت مشکلاتی ایجاد می‌کند؛ اما روزهای خوبی را برای شهر به ارمغان می‌آورد.
نگهبانی از ثروت‌های شهر
اما سهیل کارآگاه، کارشناس شهرسازی به ضرورت توجه به دوالگوی رفتاری در نظام اداره شهر و انتخاب شهردار اشاره می‌کند و می‌گوید: از نظر من نکته نخست این است که ثروت‌های واقعی شهر شناسایی و حراست شوند. این ثروت‌ها، شامل میراث فرهنگی-کالبدی، محیط زیستی، اجتماعی محلات و شهروندان هستند.
البته او تاکید می‌کند که در سال‌های اخیر به این میراث‌ها، بی‌توجهی شده و جلب سرمایه‌های غیربومی هم براساس همان تفکر مردود صورت گرفته‌است.
کارگاه معتقد است تنها در سمینارها و اجلاس‌هاست که صحبت‌هایی از توسعه پایدار و حفظ میراث فرهنگی شنیده می‌شود؛ اما در عمل، مدیریت شهری، خلاف جهت این موضوع حرکت کرده‌است.
او ادامه میدهد: مسأله دوم، تغییر رفتارها و منش‌هاست؛ این که شهردار و مجموعه تابعه، خود را ملزم به پاسخگویی در قبال شهروندان، منتقدان و روزنامه‌نگاران بدانند. در تصمیمات مهم و مسائل پیش‌روی شهر، مردم را امین بشمارند و البته امین مردم باشند.
این کارشناس شهرسازی اضافه می‌کند: متأسفانه در گذشته، این طور به شهروندان القاء شده‌بود که پیشرفت شهر در گرو بلندمرتبه‌سازی، توسعه کالبدی و ایجاد راه‌های سواره‌رو است و سیاست‌هایی بر همین اساس در پیش گرفته شد که اکنون می‌توان تبعاتش را در شهر به وضوح دید.
کارآگاه معتقد است مدیریت شهری نباید به ریاست و حاکمیت شهری تعبیر شود و با این رویکرد، نگاهی یک سویه و غیر تعاملی را به‌جای مدیریت حاکم کند.
مدیریت شهری قزوین در آستانه تغییر پیش‌رو، انبوهی از دشواری‌ها را پیش چشم دارد. تعهدات مالی سنگین، انتظاراتی که در شهروندان ایجاد شده و سرمایه‌های متعلق به امروز و فردای آن‌ها هزینه شده، ساختار حجیم و کم بازدهی که نیازمند اصلاح و بازنگری است و منابع مالی هزینه‌شده که شهر را با تنگناهای اقتصادی مواجه می‌کند، همه گویای مسیر سخت پیش‌رو است؛ مسیری که شورا را ملزم به حرکت با رویکرد عقلانیت برای انتخاب شهردار و نظارت بر او می‌کند.
صبا کامیاب
