«گراند هتل قزوین»، از اولین نمونه‌های هتل به شیوه مدرن و اروپایی در اواخر دوره قاجار است که، در سال ۱۳۰۰خورشیدی توسط «ارباب برزوی شاپور پارسی» احداث شد. پیش از آن، باقرخان سعدالسطنه، مهمانخانه بزرگ قزوین را بنا به دستور ناصرالدین شاه قاجار در انتهای خیابان دولتی (سپه) بنا کرده بود.
این هتل در زمینی به مساحت «۳۰۰۰ متر مربع» در شرق خیابان پیغمبریه و در قسمت غربی ارگ صفوی احداث گردید که از سمت خیابان، دو طبقه و از سمت حیاط، سه طبقه است. ورودی اصلی هتل در ضلع غربی بنا قرار دارد و طرفین آن دارای روکوب چوبی است. این ورودی به فضای تقسیم که در طبقه میانی واقع شده می‌رسد. در طرفین این فضا تالارهای ستون‌داری با سقف طاق و تویزه قرار گرفته‌اند، این تالارها از سمت غرب مشرف به خیابان و از سمت شرق به ایوان ستون‌داری محدود می‌شوند. فضای تقسیم توسط پلکان چوبی به حیاط و طبقه زیرین هتل راه دارد. این طبقه همکف حیاط و به صورت تالارهایی با ستون‌های قطور آجری و با پوشش طاق و تویزه است. اتاق‌های هتل در طبقه اول قرار دارند و راه ارتباطی این طبقه از طریق دو پلکان چوبی است، در این طبقه هجده اتاق وجود دارد که از غرب و شرق با ایوان به خیابان و حیاط مشرف می‌شوند.
«گراند هتل» دارای سینمایی هم بود که با وجود آتش سوزی در سال ۱۳۱۹، تا سال ۱۳۵۶ با نام «سینما ایران» فعالیت می‌کرد که با آتش‌سوزی مجدد از بین رفت و با رخدادهای انقلاب نیز دیگر بازسازی نشد.
این بنای تاریخی که البته به اشتباه گفته می‌شود؛ نطفه کودتای انگلیسی ۱۲۹۹ خورشیدی در پی ملاقات نمایندگان انگلستان با رضاخان میرپنج، در آن بسته شده است، این روزها حال و احوال خوشی ندارد. بیش از ده سال است که گراند هتل به تملک سازمان «میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی» درآمده، اما تاکنون، اقدام موثری برای مرمت، بازسازی و بهره برداری از این اثر متعلق به دوره قاجاریه صورت نگرفته است و بنایی که می‌تواند نگین زمُردین آثار تاریخی قزوین، آن هم در دل ِ شهر باشد، به خانه ارواح تبدل شده است.
یک کارشناس «اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی » استان با تایید موقعیت ممتاز گراند هتل، این بنای تاریخی را نقطه عطف و نگین شهر می‌داند و مشکلات اعتباری را عامل تاخیر در اجرای طرح بازسازی آن می‌داند.
مهندس «نصیری» که مسوولیت نگهداری این پروژه را بر عهده دارد به «فروردین امروز» می‌گوید: «گراند هتل همانند برخی از بناهای قزوین مانند سرای سعدالسلطنه، زیر نظر «صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی» قرار دارد و باید از آن طریق برای بازسازی و بهرداری از این بنا، تامین اعتبار و اقدام گردد». وی در عین حال تاکید می‌کند: «با وجود مشکلات اعتباری، تاکنون در سه فاز، اقدامات لازم برای استحکام بخشی بنای گراند هتل صورت گرفته تا حداقل هنگام اجرای عملیات بازسازی، سرپا بماند».
مشکلات فراروی اجرای طرح بازسازی «گراند هتل» را با مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در میان می‌گذاریم. «حمیدرضا قاسمی» با اشاره به ارزش خاص این بنای تاریخی ثبت شده، درباره آنکه چرا تاکنون اقدام موثری برای مرمت این بنا صورت نگرفته است، به «فروردین امروز» می‌گوید: «تملک «گراند هتل» تقریبا به اتمام رسیده، اما هنوز در ضلع شمالی بنا، ملکی وجود دارد که مالک ملک و اعیانی آن، با فردی حقیقی است. هنوز این مشکل حل نشده و سازمان به نوعی درگیر آن است. درصدد هستیم با اعمال «ماده ۹ قانون میراث فرهنگی»، مشکل را حل کنیم که این مساله، مانعی برای اقدامات بعدی سازمان نسبت به بنای تاریخی «گراند هتل» که در داخل مجموعه «دولتخانه صفوی قرار دارد و حائز اهمیت زیادی است، ایجاد نکند».
وی می‌افزاید: «گراند هتل در «سال ۸۵»، به صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی کشور واگذار شد دراستان، هفت بنای تاریخی دارای اهمیت خاص مانند مجموعه «سعدالسلطنه» وجود دارد که در اختیار این صندوق قرار گرفته و جزء طرح «پردیسان» است و از آن طریق، اعتبارات لازم برای بازسازی آن تامین می گردد».
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اضافه می کند: «این بنا، نه تنها ارزش منطقه‌ای بلکه دارای اهمیت ملی نیز است و امکان سرمایه گذاری برای بازسازی و بهره‌برداری از آن، توسط بخش خصوصی وجود دارد و تامین اعتبار آن، در توان استان نیست. و به همین منظور از طریق سازمان مرکزی، مصوبه هیات وزیران گرفته شده و این بنا در اختیار «صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی» قرار گرفته است».
«قاسمی» با اشاره به واگذاری مجموعه «سعدالسلطنه» به شهرداری قزوین برای بازسازی و بهره برداری از آن، تا مدت مشخص، خاطرنشان کرد: «برای بازسازی گراند هتل نیز از طریق «صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی»، طرح مرمت نوشته شده و ضمن بررسی در کمیته‌های تخصصی، میزان اعتبار مورد نیاز هم سنجیده شده است که در آینده نزدیک، با رفع برخی موانع، عملیات مرمت و بازسازی آغاز خواهد شد.
وی، وظیفه اداره کل میراث فرهنگی استان را تملک و آزادسازی املاک در حریم این بنا می‌داند و تاکید می‌کند: تا زمان واگذاری گراند هتل توسط «صندوق حفظ و احیا» به افراد حقیقی یا حقوقی به منظور اجرای عملیات مرمت و بهره برداری، مسوولیت دیگر ما، حفظ و نگهداری بنا است که تاکنون هم در حد مقدورات سازمان در استان، هزینه‌های ریز و درشتی انجام شده، تا بنا از خطرات احتمالی مصون بماند.
با آنچه مسوولان اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌گویند؛ این انتظار وجود دارد که پس از تاخیری ۱۰ ساله، وضعیت بنای تاریخی گراند هتل مشخص شده و عملیات مرمت و بازسازی آن آغاز گردد و بیش از این، رهگذرانی که هر روز از خیابان پیغمبریه عبور می‌کنند با پارتیشن‌های فلزی رنگ و رو رفته‌ای مواجه نشوند که راه را برای عبور آنان از پیاده رو سد کرده و نمایی نازیبا، از اثری تاریخی را در مقابل چشمانشان قرار داده است. بنایی که در صورت مرمت و بهره‌برداری، می‌تواند به یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی کُهن شهر قزوین تبدیل گردد.
این هتل در زمینی به مساحت «۳۰۰۰ متر مربع» در شرق خیابان پیغمبریه و در قسمت غربی ارگ صفوی احداث گردید که از سمت خیابان، دو طبقه و از سمت حیاط، سه طبقه است. ورودی اصلی هتل در ضلع غربی بنا قرار دارد و طرفین آن دارای روکوب چوبی است. این ورودی به فضای تقسیم که در طبقه میانی واقع شده می‌رسد. در طرفین این فضا تالارهای ستون‌داری با سقف طاق و تویزه قرار گرفته‌اند، این تالارها از سمت غرب مشرف به خیابان و از سمت شرق به ایوان ستون‌داری محدود می‌شوند. فضای تقسیم توسط پلکان چوبی به حیاط و طبقه زیرین هتل راه دارد. این طبقه همکف حیاط و به صورت تالارهایی با ستون‌های قطور آجری و با پوشش طاق و تویزه است. اتاق‌های هتل در طبقه اول قرار دارند و راه ارتباطی این طبقه از طریق دو پلکان چوبی است، در این طبقه هجده اتاق وجود دارد که از غرب و شرق با ایوان به خیابان و حیاط مشرف می‌شوند.
«گراند هتل» دارای سینمایی هم بود که با وجود آتش سوزی در سال ۱۳۱۹، تا سال ۱۳۵۶ با نام «سینما ایران» فعالیت می‌کرد که با آتش‌سوزی مجدد از بین رفت و با رخدادهای انقلاب نیز دیگر بازسازی نشد.
این بنای تاریخی که البته به اشتباه گفته می‌شود؛ نطفه کودتای انگلیسی ۱۲۹۹ خورشیدی در پی ملاقات نمایندگان انگلستان با رضاخان میرپنج، در آن بسته شده است، این روزها حال و احوال خوشی ندارد. بیش از ده سال است که گراند هتل به تملک سازمان «میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی» درآمده، اما تاکنون، اقدام موثری برای مرمت، بازسازی و بهره برداری از این اثر متعلق به دوره قاجاریه صورت نگرفته است و بنایی که می‌تواند نگین زمُردین آثار تاریخی قزوین، آن هم در دل ِ شهر باشد، به خانه ارواح تبدل شده است.
یک کارشناس «اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی » استان با تایید موقعیت ممتاز گراند هتل، این بنای تاریخی را نقطه عطف و نگین شهر می‌داند و مشکلات اعتباری را عامل تاخیر در اجرای طرح بازسازی آن می‌داند.
مهندس «نصیری» که مسوولیت نگهداری این پروژه را بر عهده دارد به «فروردین امروز» می‌گوید: «گراند هتل همانند برخی از بناهای قزوین مانند سرای سعدالسلطنه، زیر نظر «صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی» قرار دارد و باید از آن طریق برای بازسازی و بهرداری از این بنا، تامین اعتبار و اقدام گردد». وی در عین حال تاکید می‌کند: «با وجود مشکلات اعتباری، تاکنون در سه فاز، اقدامات لازم برای استحکام بخشی بنای گراند هتل صورت گرفته تا حداقل هنگام اجرای عملیات بازسازی، سرپا بماند».
مشکلات فراروی اجرای طرح بازسازی «گراند هتل» را با مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در میان می‌گذاریم. «حمیدرضا قاسمی» با اشاره به ارزش خاص این بنای تاریخی ثبت شده، درباره آنکه چرا تاکنون اقدام موثری برای مرمت این بنا صورت نگرفته است، به «فروردین امروز» می‌گوید: «تملک «گراند هتل» تقریبا به اتمام رسیده، اما هنوز در ضلع شمالی بنا، ملکی وجود دارد که مالک ملک و اعیانی آن، با فردی حقیقی است. هنوز این مشکل حل نشده و سازمان به نوعی درگیر آن است. درصدد هستیم با اعمال «ماده ۹ قانون میراث فرهنگی»، مشکل را حل کنیم که این مساله، مانعی برای اقدامات بعدی سازمان نسبت به بنای تاریخی «گراند هتل» که در داخل مجموعه «دولتخانه صفوی قرار دارد و حائز اهمیت زیادی است، ایجاد نکند».
وی می‌افزاید: «گراند هتل در «سال ۸۵»، به صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی کشور واگذار شد دراستان، هفت بنای تاریخی دارای اهمیت خاص مانند مجموعه «سعدالسلطنه» وجود دارد که در اختیار این صندوق قرار گرفته و جزء طرح «پردیسان» است و از آن طریق، اعتبارات لازم برای بازسازی آن تامین می گردد».
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اضافه می کند: «این بنا، نه تنها ارزش منطقه‌ای بلکه دارای اهمیت ملی نیز است و امکان سرمایه گذاری برای بازسازی و بهره‌برداری از آن، توسط بخش خصوصی وجود دارد و تامین اعتبار آن، در توان استان نیست. و به همین منظور از طریق سازمان مرکزی، مصوبه هیات وزیران گرفته شده و این بنا در اختیار «صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی» قرار گرفته است».
«قاسمی» با اشاره به واگذاری مجموعه «سعدالسلطنه» به شهرداری قزوین برای بازسازی و بهره برداری از آن، تا مدت مشخص، خاطرنشان کرد: «برای بازسازی گراند هتل نیز از طریق «صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی»، طرح مرمت نوشته شده و ضمن بررسی در کمیته‌های تخصصی، میزان اعتبار مورد نیاز هم سنجیده شده است که در آینده نزدیک، با رفع برخی موانع، عملیات مرمت و بازسازی آغاز خواهد شد.
وی، وظیفه اداره کل میراث فرهنگی استان را تملک و آزادسازی املاک در حریم این بنا می‌داند و تاکید می‌کند: تا زمان واگذاری گراند هتل توسط «صندوق حفظ و احیا» به افراد حقیقی یا حقوقی به منظور اجرای عملیات مرمت و بهره برداری، مسوولیت دیگر ما، حفظ و نگهداری بنا است که تاکنون هم در حد مقدورات سازمان در استان، هزینه‌های ریز و درشتی انجام شده، تا بنا از خطرات احتمالی مصون بماند.
با آنچه مسوولان اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌گویند؛ این انتظار وجود دارد که پس از تاخیری ۱۰ ساله، وضعیت بنای تاریخی گراند هتل مشخص شده و عملیات مرمت و بازسازی آن آغاز گردد و بیش از این، رهگذرانی که هر روز از خیابان پیغمبریه عبور می‌کنند با پارتیشن‌های فلزی رنگ و رو رفته‌ای مواجه نشوند که راه را برای عبور آنان از پیاده رو سد کرده و نمایی نازیبا، از اثری تاریخی را در مقابل چشمانشان قرار داده است. بنایی که در صورت مرمت و بهره‌برداری، می‌تواند به یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی کُهن شهر قزوین تبدیل گردد.
گروه جامعه
