یکی از این موارد، عبور خط لوله انتقال سوخت از زیر شهر قزوین است که در سالهای اخیر مسئولان شهری از این موضوع بهعنوان خطر بالقوهای که این شهر و ساکنانش را تهدید میکند، سخن گفتهاند، اما نه تنها تدبیری برای جابهجایی این خطوط اندیشیده نشده که پس از مدتی نیز به فراموشی سپرده شده است.
* هشداری که همچنان باقی است
تیرماه سال گذشته، رییس وقت شورای اسلامی شهر قزوین با تاکید بر اینکه، وجود خطوط انتقال سوخت در زیر قزوین، این شهر را در خطر نابودی قرار داده و ضرورت دارد این خطوط هر چه زودتر به خارج از شهر انتقال پیدا کنند؛ گفته بود: عبور این خط لوله از زیر شهر یک خطر بالقوه برای قزوین است که در صورت بروز انفجار این لوله مرکز شهر تا شعاع یک کیلومتر تخریب خواهد شد.
حکمتاله داوودی با تاکید بر اینکه، متاسفانه این خط انتقال سوخت خطرناک در کانون و مرکز شهر قرار گرفته است، افزوده بود: با توجه به اینکه فشار گاز در این خط انتقال سوخت ۱۰۰برابر فشار گاز خانگی است، اگر این خط انتقال منفجر شود، بخش زیادی از شهر را نابود خواهد کرد.
او اضافه کرده بود: این خط انتقال دقیقاً از جلوی یخچال طهماسبی در خیابان فردوسی شمالی به سمت سازمان آتشنشانی میرود و از زیر مراکز بسیار حساسی مانند استانداری رد شده و آنها را در معرض خطر قرار میدهد. بنابراین این لوله باید به شمال شهر منتقل شود که خطر آن برای مردم قزوین از بین برود.
رییس پیشین پارلمان محلی قزوین همچنین خاطرنشان کرده بود: «وزارتهای راه و شهرسازی و نفت برای انتقال این لوله به بیرون شهر اعلام آمادگی کردهاند و قرار است که این لوله به کنار کمربندی شرق قزین انتقال پیدا کند که تملک زمینهای کنار کمربندی بر عهده وزارت راه و شهرسازی و تامین لوله و سایر امکانات برای انتقال آن هم به عهده وزارت نفت است.»
* وعدهای که تاکنون عملی نشده است
این هشدار در حالی بود که دهم شهريور ماه سال گذشته مدیرکل مدیریت بحران استانداری قزوین نیز تاکید کرده بود: وزیر نفت با انتقال خط لوله انتقال سوخت به خارج از شهر قزوین موافقت کرده و طرح انتقال این خط لوله به زودی اجرایی خواهد شد.
قدرتاله مهدیخانی با تایید خطرآفرینی عبور این لوله از زیر شهر، افزوده بود: با توجه به اینکه این خط لوله حامل ۴ماده سوختی بنزین، گازوئیل، مازوت و نفتسفید است، خطر بالقوه بالایی برای شهر قزوین قرار دارد و بههمین دلیل انتقال آن مهمترین اولویت استان در حوزه پدافند غیرعامل است.
او با اشاره به آغاز اجرای طرح انتقال این لوله در ماههای آتی تصریح کرده بود: شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران متولی و مسئول اصلی انتقال این خط لوله به خارج از شهر قزوین است که باید اعتبار و بودجه اجرای طرح را تامین میکند. ضمن اینکه اداره کل مدیریت بحران استان هم تخصیص سریع این بودجه را از طریق وزارت نفت پیگیری خواهد کرد.
اما شانزده ماه پس از این سخنان، پیگیریها گویای آن است که تاکنون هیچگونه اقدامی عملی بدین منظور صورت نگرفته است. همچنانکه در مورد خطر اشتعال مواد شیمیایی و انفجار در ۴۰۲واحد صنعتی در استان که پیش از این مدیرکل مدیریت بحران استانداری از آن خبر داده بود هم اتفاق خاصی رخ نداده است!
حالا اما، معاون پیشگیری از وقوع جرم و حقوق عامه دادستان مرکز استان میگوید: کمبود تجهیزات و نیروی انسانی متخصص و کمبود بودجه از مهمترین چالشهای حوزه مدیریت بحران استان است.
* با ترک فعل مسئولان برخورد میکنیم
علی فولیان با بیان اینکه، قزوین، استانی حادثهخیز است و نقاط نا ایمن فراوانی دارد؛ میافزاید: هیچگونه مسامحه در حفظ جان و مال مردم پذیرفتنی نیست. عملکرد همه دستگاهها را رصد میکنیم و هیچ قصوری را نمیپذیریم و هر گونه کوتاهی، قصور، اهمال یا تأخیر در انجام وظیفه پذیرفتنی نیست و بهطور کلی مدیرانی که با ترک فعل خود موجب ورود خسارت به مردم و بیت المال میشوند، علاوه بر جبران خسارت موجب تعقیب کیفری قرار خواهند گرفت.
او تاکید میکند: در مواجهه با بحران، گاهی شاهد بیبرنامگی در مدیریت بحران استان هستیم؛ مدیران یا اصلاً تصمیم نمیگیرند یا تصمیمات را درست اجرا نمیکنند و سوءمدیریت، عدم آیندهنگری، عدم آمادگی و برنامهریزی لازم در مواقع بحران از سوی دستگاههای عضو مدیریت بحران و بعضاً عدم توجه به هشدارها و عدم رعایت نکات ایمنی از سوی مدیران باعث میشود که شاهد حوادث تلخ و ناگوار در استان باشیم.
این مقام قضایی همچنین با تاکید بر اینکه، پیشبینی و پیشگیری باید اساس کار در مدیریت بحران باشد؛ خاطرنشان میکند: بیش از ۱۶دستگاه عضو اصلی ستاد مدیریت بحران هستند و به اسم مدیریت بحران بودجه میگیرند، اما بهوقت بحران همه نگاهها معطوف به مدیریت بحران است و همه استانداری را مسئول میدانند.
در همین حال یک کارشناس امور شهری بر این باور است که مدیریت بحران باید پیش از حادث شدن بحران، آن را شناسایی و اقدامهای پیشگیرانه لازم را بهمنظور جلوگیری از وقوع آن انجام دهد؛ نه آنکه سیلی بیاید، یا انفجاری رخ دهد و بعد تازه تصمیم بگیرد که با پیامدهای آن چه باید بکند.
منصوره حاجرجبی، با بیان اینکه، قزوین یکی از استانهای حادثهخیزی است که از ۴۳نوع بلایای طبیعی که در دنیا وجود دارد، ۲۵مورد آنرا در قزوین شاهد بودهایم؛ به «فروردین امروز» میگوید: عمدهترین این حوادث، زلزله، سیل، خشکسالی، سرمازدگی، انفجار و آتشسوزیهای مهیب، کولاک، طوفان، یخبندان، آنفلوانزای فوقحاد پرندگان، آفات نباتی و اپیدمیهایی هستند که هرازگاهی شاهد وقوع آنها در استان هستیم.
او همچنین تصریح میکند: شناسایی و مهار بسترهای وقوع حوادث بحرانزا، اتخاد تمهیدات لازم برای مقابله با هرگونه حادثه پیشبینی نشده، ایجاد هماهنگی بین دستگاهی مبتنی بر مدیریت کارآمد بحران، پیشبینی امکانات، تاسیسات، ادوات و تجهیزات مورد نیاز، فراهم آوردن فضاهای لازم با هدف اسکان موقت شهروندان در مواقع اضطراری بهویژه زمین لرزه، انجام مانور آمادگی دستگاهها در مواقع مختلف، و آموزش همگانی از جمله وظایف اولیهای است که مدیریت بحران بر عهده دارد، اما متاسفانه در چندین مورد حادثه اتفاق افتاده در استان مخصوصا سیل تابستان امسال شاهد غافلگیری مدیریت بحران و عدم کارایی موثر و هماهنگ دستگاههای مسئول بودیم.
به نظر میرسد در انفعال، ناکارآمدی و دست روی دست گذاشتن دستگاههای مسئول در قبال حوادث و بحرانهایی که جان و مال شهروندان را به خطر میاندازند، اقدام دستگاه قضایی برای برخورد با مسئولان این دستگاهها، اقدامی موثر و اثربخش خواهد بود. شاید این بار، دستگاههای ذیربط در استان با هشدار این مقام قضایی به مسئولیتها و وظایف خود بهدرستی و بههنگام عمل کنند و مانع وقوع رخدادهای خطرآفرین و فاجعهبار شوند.