پتانسیل قزوین در بندر خشک
با این وجود قزوین آنچنان پتاسیل بالایی برای راهاندازی بنادر خشک دارد که امیر امینی، معاون برنامه‌‌ریزی و توسعه منابع وزیر راه و شهرسازی در سفر به استان قزوین تاکید کرد: قزوین با موقعیت استراتژیکی که دارد، می‌تواند در مسیر شرق آسیا به اروپا به «هاب لجستیک» (مرکز حمل و نقل) منطقه تبدیل شود و در ایجاد ارزش افزوده و ترانزیت کالا نقش مهمی ایفا کند.
معاون راه وشهرسازی، از تعریف ۱۰ سند جامع حمل و نقل در کشور خبر داده ومی‌افزاید: در این اسناد، قزوین به عنوان یک شاهراه دیده شده و می‌تواند نقش ملی و منطقه‌ای مهمی ایفا کند؛ ولی متاسفانه تاکنون شبکه حمل و نقل ملی، منطقه‌ای و استانی درستی تعریف نکرده‌است.
توقف آیین نامه بندر خشک در وزارت راه
در این بین، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی قزوین که پیشنهاد طرح بندرخشک را ابتدا او داده، در گفت وگو با فروردین امروز به فلسفه وجودی بنادر خشک دردنیا اشاره می‌کند ومی‌گوید: بنادر خشک با علم لجستیک و زنجیره تامین ارتباط تنگاتنگ دارند و به عنوان یک منطقه حمایتی و پشتیبانی از بندر اصلی، ساماندهی حمل و نقل را دنبال می‌کنند.
سید علی حسینی با بیان این مطلب که در کشورهای پیشرفته از این بنادر استفاده‌های بسیاری صورت می‌گیرد، می‌گوید: ما دونوع بندر خشک داریم؛ ریل پایه وجاده پایه، بنادر خشکی که از طریق ریل به بندر اصلی وصل می‌شوند و بنادر خشکی که از طریق جاده وصل می‌شوند؛ در حقیقت بنادر خشک برای این است عملیاتی که در بندرهای دریایی انجام می‌شود، در منطقۀ خشک انجام شود.
او با اشاره به مزیت‌های استان قزوین در مقایسه با استان‌های دیگر برای ایجاد بندر خشک تصریح می‌کند: قزوین استان صنعتی است و واردات و صادرات کالا در حجم بالایی در این استان انجام می‌شود و تولید کنندگان و صادرکنندگان استان برای حمل ونقل هزینه‌های زیادی می‌پذیرند که کالاها را برای بارگیری به بندرعباس یا بندرانزلی یا بندر چابهار و امام خمینی ببرند؛ درحالی که این عملیات می‌تواند در بندرخشک قزوین انجام شود که درکاهش هزینه بسیار اثربخش است.
این کارشناس حوزه اقتصادی استان اضافه می‌کند: در بندرخشک همچنین می‌توان عملیات فرآوری حمل و نقل بارهای معدنی صادراتی را انجام داد که این نیز در رونق اشتغال اثرگذار است.
حسینی، درباره علت تاخیر در راه اندازی بندرخشک در قزوین می‌گوید: متاسفانه با گذشت ۸ سال از ارایه طرح راهاندازی بندرخشک آیین نامه ایجاد آن در وزارت راه‌وشهرسازی به تصویب نهایی نرسیده‌است.
او ادامه می‌دهد: مشکل دیگر این است که حدود ده سال پیش، هیاتی از اسکاپ به ایران آمد و ۸ منطقه را برای بندرخشک انتخاب کرد که قزوین جزوآن‌ها نبوده، درحالی‌که ما براساس مطالعات دقیق عنوان کرده‌بودیم، بندرخشک در قزوین توجیه اقتصادی دارد.
به گفته عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، وزارت راه و شهرسازی به دودلیل با راهاندازی بندرخشک در قزوین مخالفت دارد؛ یکی اینکه در جنوب تهران و درمنطقه آپرین مربوط به راه‌آهن، بندرخشک مرکز واقع شده ودیگر اینکه در طرح مطالعاتی بندرخشک، استان همدان جایگزین استان قزوین شده و این موضوع عملا فرایند راهاندازی بندر خشک را دچار مشکل کرده‌است؛ ولی پیگیری‌های متعدد وبا جدیت می‌تواند نتایج خوبی به همراه داشته‌باشد.
هرچند حسینی با اشاره به پیشینه تاریخی قزوین می‌گوید: این استان تجربه بندر خشک را داشته؛ در جنگ جهانی دوم انگلیسی‌ها مشابه این موضوع را در قزوین انجام می‌دادند.
او معتقد است: بندرخشک طرحی ملی وبین‌المللی است؛ البته استانداری تمایل دارد که مجری طرح اتاق بازرگانی باشد، یعنی دولت در بحث حاکمیتی آن حضور داشته و سرمایه‌گذاری برای این طرح برعهده بخش خصوصی باشد.
زمین خواری در کمین بندرخشک
البته به گفته حسینی، پس از مطرح شدن طرح اقتصاد مقاومتی، موضوع بندرخشک در قزوین برروی ریل اصلی قرارگرفت و مداومت استانداری و سازمان برنامه بودجه برای پیشبرد این طرح دیده شده‌است.
او می‌گوید: با توجه به توسعه خطوط ریلی قزوین، موضوع بندرخشک می‌تواند شتاب بیشتری پیدا کند و سریعتر جانمایی طرح تصویب شود، در این صورت فاز مطالعاتی شروع می‌شود.
او عنوان می‌کند: طرح بندر خشک در قزوین مخالف ندارد؛ ولی اگر در اجرا و جانمایی زمین آن دقت لازم صورت نگیرد، می تواند زمین خواری به دنبال داشته‌باشد.
عبرت از گذشته
کارشناس بندرخشک قزوین تاکید می‌کند: افرادی که در زمینه بندرخشک سرمایه‌گذاری می‌کنند، اگر اهلیت نداشته‌باشند، ممکن است طرح را به انحراف بکشانند؛ بنابراین باید در انتخاب سرمایه گذاران دقت شود که با ضعف برخی طرح‌های گذشته، همچون پایانه صادراتی که عملیاتی نشد، روبرو نشویم.
حسینی معتقد است: در صورت اجرای طرح بندر خشک در قزوین استان‌های متعدد دیگری همچون البرز، گیلان، زنجان، مرکزی و قم می‌توانند از مزایای این طرح اقتصادی استفاده کنند. او خاطر نشان می‌کند: در حال حاضر حمل و صادرات مواد معدنی ازمناطق شمالی به جنوبی بسیار بالاست و بازدهی مطلوب اقتصادی آن را ازبین می‌برد، بنابراین ایجاد بندر خشک در قزوین می‌تواند در کاهش هزینه‌های این صنعت بسیار اثرگذار باشد.
این کارشناس درباره پیش بینی‌های صورت گرفته برای جانمایی بندرخشک در استان قزوین می‌گوید: تاکنون سه نقطه برای این منظور پیشنهادشده یک مورد در ۲۰ کیلومتری جاده همدان به قزوین، ایستگاه سیاه بیشه پس از اقبالیه که راه‌آهن رشت – قزوین درآنجا از یکدیگر جدا می‌شوند و موارد دیگر منطقه‌هایی در کوهین و فتح آباد است.
این کارشناس اقتصادی تاکید می‌کند که با حمایت مسئولان استانی و کمک مراکز دانشگاهی، طرح بندرخشک از جنبه‌های مختلف ملی و بین المللی مطالعات بررسی شود؛ البته برای بهتر اجراشدن این طرح لازم است ایستگاه راه آهن قزوین هم توسعه پیدا کند؛ چراکه با راهاندازی راه‌آهن قزوین- رشت و دوخطه شدن راه‌آهن تهران- قزوین به زنجان، ایستگاه راه‌آهن قزوین به یکی از ایستگاه‌های مهم کشور تبدیل می‌شود.
باتوجه به پتانسیل‌های بندرخشک به نظرمیرسد رایزنی‌های نمایندگان مجلس و دولتمردان استانی بتواند این فرصت اقتصادی را برای قزوین ایجاد کند؛ البته نباید در این بین زمان را از دست داد؛موقعیت‌ها منتظر قزوین نمی‌مانند.
با این وجود قزوین آنچنان پتاسیل بالایی برای راهاندازی بنادر خشک دارد که امیر امینی، معاون برنامه‌‌ریزی و توسعه منابع وزیر راه و شهرسازی در سفر به استان قزوین تاکید کرد: قزوین با موقعیت استراتژیکی که دارد، می‌تواند در مسیر شرق آسیا به اروپا به «هاب لجستیک» (مرکز حمل و نقل) منطقه تبدیل شود و در ایجاد ارزش افزوده و ترانزیت کالا نقش مهمی ایفا کند.
معاون راه وشهرسازی، از تعریف ۱۰ سند جامع حمل و نقل در کشور خبر داده ومی‌افزاید: در این اسناد، قزوین به عنوان یک شاهراه دیده شده و می‌تواند نقش ملی و منطقه‌ای مهمی ایفا کند؛ ولی متاسفانه تاکنون شبکه حمل و نقل ملی، منطقه‌ای و استانی درستی تعریف نکرده‌است.
توقف آیین نامه بندر خشک در وزارت راه
در این بین، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی قزوین که پیشنهاد طرح بندرخشک را ابتدا او داده، در گفت وگو با فروردین امروز به فلسفه وجودی بنادر خشک دردنیا اشاره می‌کند ومی‌گوید: بنادر خشک با علم لجستیک و زنجیره تامین ارتباط تنگاتنگ دارند و به عنوان یک منطقه حمایتی و پشتیبانی از بندر اصلی، ساماندهی حمل و نقل را دنبال می‌کنند.
سید علی حسینی با بیان این مطلب که در کشورهای پیشرفته از این بنادر استفاده‌های بسیاری صورت می‌گیرد، می‌گوید: ما دونوع بندر خشک داریم؛ ریل پایه وجاده پایه، بنادر خشکی که از طریق ریل به بندر اصلی وصل می‌شوند و بنادر خشکی که از طریق جاده وصل می‌شوند؛ در حقیقت بنادر خشک برای این است عملیاتی که در بندرهای دریایی انجام می‌شود، در منطقۀ خشک انجام شود.
او با اشاره به مزیت‌های استان قزوین در مقایسه با استان‌های دیگر برای ایجاد بندر خشک تصریح می‌کند: قزوین استان صنعتی است و واردات و صادرات کالا در حجم بالایی در این استان انجام می‌شود و تولید کنندگان و صادرکنندگان استان برای حمل ونقل هزینه‌های زیادی می‌پذیرند که کالاها را برای بارگیری به بندرعباس یا بندرانزلی یا بندر چابهار و امام خمینی ببرند؛ درحالی که این عملیات می‌تواند در بندرخشک قزوین انجام شود که درکاهش هزینه بسیار اثربخش است.
این کارشناس حوزه اقتصادی استان اضافه می‌کند: در بندرخشک همچنین می‌توان عملیات فرآوری حمل و نقل بارهای معدنی صادراتی را انجام داد که این نیز در رونق اشتغال اثرگذار است.
حسینی، درباره علت تاخیر در راه اندازی بندرخشک در قزوین می‌گوید: متاسفانه با گذشت ۸ سال از ارایه طرح راهاندازی بندرخشک آیین نامه ایجاد آن در وزارت راه‌وشهرسازی به تصویب نهایی نرسیده‌است.
او ادامه می‌دهد: مشکل دیگر این است که حدود ده سال پیش، هیاتی از اسکاپ به ایران آمد و ۸ منطقه را برای بندرخشک انتخاب کرد که قزوین جزوآن‌ها نبوده، درحالی‌که ما براساس مطالعات دقیق عنوان کرده‌بودیم، بندرخشک در قزوین توجیه اقتصادی دارد.
به گفته عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، وزارت راه و شهرسازی به دودلیل با راهاندازی بندرخشک در قزوین مخالفت دارد؛ یکی اینکه در جنوب تهران و درمنطقه آپرین مربوط به راه‌آهن، بندرخشک مرکز واقع شده ودیگر اینکه در طرح مطالعاتی بندرخشک، استان همدان جایگزین استان قزوین شده و این موضوع عملا فرایند راهاندازی بندر خشک را دچار مشکل کرده‌است؛ ولی پیگیری‌های متعدد وبا جدیت می‌تواند نتایج خوبی به همراه داشته‌باشد.
هرچند حسینی با اشاره به پیشینه تاریخی قزوین می‌گوید: این استان تجربه بندر خشک را داشته؛ در جنگ جهانی دوم انگلیسی‌ها مشابه این موضوع را در قزوین انجام می‌دادند.
او معتقد است: بندرخشک طرحی ملی وبین‌المللی است؛ البته استانداری تمایل دارد که مجری طرح اتاق بازرگانی باشد، یعنی دولت در بحث حاکمیتی آن حضور داشته و سرمایه‌گذاری برای این طرح برعهده بخش خصوصی باشد.
زمین خواری در کمین بندرخشک
البته به گفته حسینی، پس از مطرح شدن طرح اقتصاد مقاومتی، موضوع بندرخشک در قزوین برروی ریل اصلی قرارگرفت و مداومت استانداری و سازمان برنامه بودجه برای پیشبرد این طرح دیده شده‌است.
او می‌گوید: با توجه به توسعه خطوط ریلی قزوین، موضوع بندرخشک می‌تواند شتاب بیشتری پیدا کند و سریعتر جانمایی طرح تصویب شود، در این صورت فاز مطالعاتی شروع می‌شود.
او عنوان می‌کند: طرح بندر خشک در قزوین مخالف ندارد؛ ولی اگر در اجرا و جانمایی زمین آن دقت لازم صورت نگیرد، می تواند زمین خواری به دنبال داشته‌باشد.
عبرت از گذشته
کارشناس بندرخشک قزوین تاکید می‌کند: افرادی که در زمینه بندرخشک سرمایه‌گذاری می‌کنند، اگر اهلیت نداشته‌باشند، ممکن است طرح را به انحراف بکشانند؛ بنابراین باید در انتخاب سرمایه گذاران دقت شود که با ضعف برخی طرح‌های گذشته، همچون پایانه صادراتی که عملیاتی نشد، روبرو نشویم.
حسینی معتقد است: در صورت اجرای طرح بندر خشک در قزوین استان‌های متعدد دیگری همچون البرز، گیلان، زنجان، مرکزی و قم می‌توانند از مزایای این طرح اقتصادی استفاده کنند. او خاطر نشان می‌کند: در حال حاضر حمل و صادرات مواد معدنی ازمناطق شمالی به جنوبی بسیار بالاست و بازدهی مطلوب اقتصادی آن را ازبین می‌برد، بنابراین ایجاد بندر خشک در قزوین می‌تواند در کاهش هزینه‌های این صنعت بسیار اثرگذار باشد.
این کارشناس درباره پیش بینی‌های صورت گرفته برای جانمایی بندرخشک در استان قزوین می‌گوید: تاکنون سه نقطه برای این منظور پیشنهادشده یک مورد در ۲۰ کیلومتری جاده همدان به قزوین، ایستگاه سیاه بیشه پس از اقبالیه که راه‌آهن رشت – قزوین درآنجا از یکدیگر جدا می‌شوند و موارد دیگر منطقه‌هایی در کوهین و فتح آباد است.
این کارشناس اقتصادی تاکید می‌کند که با حمایت مسئولان استانی و کمک مراکز دانشگاهی، طرح بندرخشک از جنبه‌های مختلف ملی و بین المللی مطالعات بررسی شود؛ البته برای بهتر اجراشدن این طرح لازم است ایستگاه راه آهن قزوین هم توسعه پیدا کند؛ چراکه با راهاندازی راه‌آهن قزوین- رشت و دوخطه شدن راه‌آهن تهران- قزوین به زنجان، ایستگاه راه‌آهن قزوین به یکی از ایستگاه‌های مهم کشور تبدیل می‌شود.
باتوجه به پتانسیل‌های بندرخشک به نظرمیرسد رایزنی‌های نمایندگان مجلس و دولتمردان استانی بتواند این فرصت اقتصادی را برای قزوین ایجاد کند؛ البته نباید در این بین زمان را از دست داد؛موقعیت‌ها منتظر قزوین نمی‌مانند.
مریم بهبهانی فر
