اطلاعیه

  • امروز : دوشنبه - ۱۰ اردیبهشت - ۱۴۰۳
  • برابر با : 21 - شوال - 1445
  • برابر با : Monday - 29 April - 2024
7

رویدادهای بین‌المللی در سالی که گذشت

  • کد خبر : 3827
  • 21 مارس 2016 - 16:47
رویدادهای بین‌المللی در سالی که گذشت
جهان در سال1394 یک سال پرآشوب دیگر را پشت سر گذاشت. تغییرات اقلیمی، افزایش تروریسم، بی‌ثباتی کشورها و بحران پناهجویان ازعمده‌ترین چالش‌های سال گذشته بود با این حال مواردی چون توافق میان ایران و کشورها‌ی5+1 و نیز عادی‌سازی رابطه میان ایالات‌متحده و کوبا ازجمله تحولاتی بودند که بار دیگر بر ارجحیت دیپلماسی بر تنش و جنگ صحه گذاشتند:

واپسین روزهای سال گذشته ائتلافی از کشورهای عرب به فرماندهی عربستان سعودی به‌منظور جلوگیری از پیشروی بیشتر نیروهای انقلابی یمن و حمایت از عبدربه منصورهادی، رییس‌جمهوری مستعفی، حملات هوایی خود را در یمن آغاز کرد. این حملات که اکنون به‌واسطه عدم دستیابی به اهداف خود با بمباران کور غیرنظامیان همراه شده است نتیجه‌ای برای عربستان نداشته است و از عوامل اصلی تحریض این کشور علیه ایران در حوزه‌های راهبردی عراق و سوریه است.
در تیرماه این سال، ایران و گروه ١+۵ (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه، چین و آلمان) با امضای توافق‌نامه‌ای تاریخی درباره برنامه هسته‌ای ایران به ١٢ سال تنش خاتمه دادند. در این توافق‌نامه کاهش ظرفیت‌های هسته‌ای ایران در ازای لغو تحریم‌های بین‌المللی این کشور پیش‌بینی شده است. تحلیلگران بسیاری معتقدند این توافق را می‌توان مهم‌ترین تحول عرصه روابط بین‌الملل در سال ٢٠١۵ نامید، تحولی که به اعتقاد بسیاری می‌تواند موجب تغییر نظم راهبردی منطقه خاورمیانه شود.
شهریورماه یکی از بدترین و مرگ‌بارترین حوادث تاریخ حج به وقوع پیوست. در این حادثه بر اثر ازدحام جمعیت در زمان انجام مناسک حج، دست‌کم دو‌هزار و ٢٣۶ نفر جان خود را از دست دادند. در این فاجعه بیش از ۴۵٠ زائر ایرانی از جمله غضنفر رکن‌آبادی، دیپلمات ارشد کشورمان، به شهادت رسیدند.
روسیه در مهرماه گذشته و در اقدامی غافل‌گیرکننده حمله به گروه‌های تروریستی در سوریه را آغاز کرد. مسکو که در کنار ایران یکی از حامیان جدی دولت بشار اسد به‌شمار می‌رود اعلام کرد که هدفش کمک به دمشق برای مقابله با گروه‌های تروریستی است. این اقدام روسیه البته با مخالفت شدید ترکیه و غرب به‌ویژه آمریکا روبه‌رو شد.در همان ماه یک هواپیمای ایرباس روسی در صحرای سینای مصر سرنگون و تمام ٢٢۴ سرنشین آن کشته شدند. مقام‌های روسیه علت سقوط هواپیما را انفجار بمب اعلام کردند و داعش مسوولیت این اقدام تروریستی را برعهده گرفت.
آبان‌ماه، حزب رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه، در انتخابات پارلمانی به پیروزی چشمگیری دست یافت. این پیروزی درحالی برای حزب عدالت‌ و توسعه به‌دست آمد که از ماه‌ها پیش مناقشه میان دولت ترکیه و پ‌ک‌ک شدت گرفته بود. بسیاری از منتقدان اردوغان معتقد بودند که وی از انفجاری که دهم اکتبر در آنکارا روی داد و ١٠٣ کشته برجای گذاشت؛ به‌عنوان ابزاری انتخاباتی استفاده کرد. مسوولیت این حمله را داعش برعهده گرفت.
در همان ماه احمد چلبی، سیاست‌مدار ارشد عراقی، در پی حمله قلبی در ۷۱سالگی در بغداد درگذشت. او به‌تازگی و در اوج بحران اقتصادی، مهندسی بودجه‌بندی عراق را به‌دست گرفته بود تا کشورش را به‌سلامت از این بحران بگذراند؛ اما مرگ نابهنگامش برنامه‌های او را ناتمام گذاشت.
اواسط آبان بود که حملات انتحاری در بیروت، لبنانی‌ها را عزادار کرد. این بار حزب‌الله که در کنار ارتش سوریه علیه نیروهای داعش می‌جنگید هدف نیروهای داعش قرار گرفت. در حملات انتحاری بیروت ۴۳نفر کشته و ۲۳۹نفر زخمی شدند.
در همان ماه ترکیه به‌عنوان یکی از اعضای ناتو با هدف‌قراردادن یک جنگنده روس در مرز سوریه دست به قماری خطرناک زد. آنکارا در آن زمان اعلام کرد این جنگنده حریم هوایی ترکیه را نقض کرده بود؛ اما روسیه آن را تکذیب کرد و تحریم‌های گسترده‌ای علیه ترکیه به‌اجرا گذاشت. این حادثه روابط دیپلماتیک مسکو و آنکارا را وارد بحرانی عمیق کرد.
در آذرماه، شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه‌ای، یک نقشه راه برای حل سیاسی مناقشه سوریه تصویب کرد؛ اما در این قطعنامه به مساله مهم سرنوشت بشار اسد اشاره‌ای نشد.
آسیای جنوب شرقی نیز در سال گذشته منطقه‌ای متلاطم بود. تشدید تنش‌های منطقه‌ای پکن با همسایگان به‌دلیل ساخت جزایر مصنوعی در آب‌های مورد مناقشه دریای جنوبی چین، دستکاری ارزش یوان، سقوط بازارهای سهام چین و به تبع آن آسیا که به «دوشنبه سیاه» معروف شد.
بازارهای سهام چین تابستان گذشته سقوطی بی‌سابقه را در هشت سال گذشته تجربه کرد و شاخص اصلی بازار سهام شانگهای پس از کاهش ۱۱درصدی در هفته گذشته، شاهد افتی ٨.۵درصدی بود. شاخص بازار سهام هنگ‌کنگ در این روز که به دوشنبه سیاه معروف شد نیز ۵.٨درصد افت کرد.
آمریکا و چین روابط پرفرازونشیبی داشتند. از سویی شی‌جین‌پینگ، رییس‌جمهوری چین، سفری تاریخی به آمریکا داشت که نقطه‌عطفی در روابط دو کشور به‌شمار می‌رود و از سوی دیگر موضوعاتی چون امنیت سایبری و برگزاری مانورهای مشترک واشنگتن با کره‌جنوبی و ژاپن مهم‌ترین مواردی بود که روابط دو کشور در سال گذشته را تحت‌ تاثیر خود قرار دادند.
اروپا سال روزهای منتهی به سال ۹۴ را با حمله تروریستی افراد مسلح به دفتر هفته‌نامه شارلی ابدو در پاریس آغاز کرد و با یک فاجعه تروریستی در همین شهر، به‎ پایان برد. هجوم ده‌ها‌هزار پناه‌جوی به این قاره، برقراری تدابیر شدید امنیتی در بیشتر شهرهای بزرگ به‌دلیل نگرانی از تکرار حوادث تروریستی، نگرانی از ورود عناصر تروریستی در لباس پناه‌جو و اختلافات رهبران اروپایی درباره چگونگی حل این چالش، ازجمله عواملی است که داعش را به بزرگ‌ترین کابوس اروپا تبدیل کرد.
شورشیان اوکراینی و دولت اوکراین در این سال پس از تلاش‌های میانجیگرانه فرانسه و آلمان توافق‌نامه‌های مینسک٢ را امضا کردند. در این توافق‌نامه‌ها برقراری آتش‌بس و کنترل دوباره اوکراین بر مرزهای خود با روسیه پیش‌بینی شد. اما درگیری‌های مسلحانه در شرق اوکراین دوباره از اوایل دسامبر از سرگرفته شد. مناقشه جدایی‌طلبان شرق اوکراین و ارتش این کشور از آوریل ٢٠١۴ تاکنون بیش از ٩ هزار قربانی داشته است.
حزب محافظه‌کار انگلیس در انتخابات پارلمانی به پیروزی رسید. دیوید کامرون که در سمت خود به‌عنوان نخست‌وزیر انگلیس ابقا شده بود، تاکید کرد درباره خروج انگلیس از اتحادیه اروپا تا پایان سال ٢٠١٧ همه‌پرسی برگزار خواهد کرد.
در یونان، الکسیس سیپراس، نخست‌وزیر یونان، پس از مذاکرات نفس‌گیر با طلبکاران بین‌المللی کشورش درباره سومین طرح نجات اقتصادی یونان به ارزش ٨۶‌میلیارد یورو توافق‌نامه امضا کرد و در عوض متعهد شد تدابیر و سیاست‌های ریاضتی سختگیرانه‌ای در کشورش به اجرا گذارد. با وجود مشکلات فراوان، حزب سیریزا به رهبری سیپراس در بیستم سپتامبر موفق شد در انتخابات پارلمانی یونان به پیروزی برسد.
در شهریورماه صدها‌هزار پناه‌جو به اروپا هجوم آوردند. حدود نیمی از این افراد پناه‌جویان سوری بودند. پخش تصاویری از جسد، آیلان، کودک خردسال سه‌ساله سوری، در سواحل ترکیه که به‌دنبال واژگونی قایق پناه‌جویان غرق شده بود، سبب برافروختن خشم جهانیان شد. به‌دنبال انتشار این تصاویر، چندین و چند نشست جهانی برای حل معضل پناه‌جویان جنگی برگزار شد که درنهایت، آلمان با گشودن مرزهایش به‌روی پناه‌جویان، از اشتیاق خود برای پذیرفتن بیش از یک‌میلیون پناه‌جو خبر داد.
آبان‌ماه برای اروپا ماه خونینی بود. داعش نه فقط فرانسه و اروپا بلکه جهان را شوک‌زده کرد. در حمله‌های متعدد اعضای این گروه تروریستی در پاریس حداقل ١٣٠ نفر کشته شدند. این حملات در یک سالن کنسرت، کافی‌شاپ و رستوران‌های نزدیک ورزشگاه استادوفرانس روی داد. برخی از این حملات به‌عنوان ١١سپتامبری دیگر یاد می‌کنند.
گذشته از آغاز رقابت‌های جدی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری ٢٠١۶ در ایالات‌متحده، قاره آمریکا در سال گذشته شاهد انتخابات‌های مهمی دیگری نیز بود؛ از انتخابات کانادا و پایان سال‌ها زمام‌داری محافظه‌کاران به رهبری استفان هارپر تا انتخابات در آرژانتین و ونزوئلا که به شکست حزب حاکم در این کشورها انجامید. همچنین در سال ۹۴ بزرگ‌ترین پیمان تجاری جهان با پیگیری سرسختانه دولت باراک اوباما و با وجود مخالفان جدی داخلی و خارجی به سرانجام رسید.
بزرگ‌ترین پیمان تجاری جهان موسوم به ترنس‌‌پاسیفیک در مهرماه امضا شد. نمایندگان ۱۲ کشور ژاپن، مالزی، ویتنام، برونئی، استرالیا، سنگاپور، نیوزیلند، کانادا، آمریکا، پرو، مکزیک و شیلی با این توافق تاریخی موافقت کرده و آن را نهایی کردند. این توافق که بزرگ‌ترین منطقه تجارت آزاد در دنیا را به وجود خواهد آورد، ۴٠درصد از اقتصاد جهان را دربر می‌گیرد. نهایی‌شدن این پیمان، موفقیت بزرگی برای دولت اوباما به‌شمار می‌رود.
در این سال، آمریکا و کوبا روابط دیپلماتیک خود را که از ۵۴سال پیش قطع شده بود، دوباره برقرار کردند. برای نخستین‌بار رؤسای‌جمهوری دو کشور، یازدهم آوریل در حاشیه نشست کشورهای آمریکایی دیدار کردند. چند روز بعد از آن، باراک اوباما در نامه‌ای کوبا را از فهرست کشورهای حامی تروریسم خارج کرد و به این ترتیب نخستین موانعِ از سرگیری روابط دو کشور برداشته شد.
اواخر پاییز گذشته برای نخستین‌بار در ١٠سال گذشته بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) نرخ سود خود را بالا برد. کمیته سیاست پولی فدرال رزرو با اکثریت قاطع آرا نرخ بهره پایه را یک‌چهارم درصد (در محدوده ٢۵ صدم درصد تا نیم درصد) افزایش داد تا به بحث و جدل‌های نفسگیر چندماهه اخیر در واکنش به ابهام‌ها درباره میزان توان اقتصاد آمریکا برای تحمل بار افزایش هزینه‌های وام‌دهی پایان دهد.
در سال گذشته کشورهای بسیاری در آفریقا با تنش‌های سیاسی و تبعات اقتصادی تغییرات اقلیمی و بیماری ابولا دست‌به‌گریبان بودند. آنچه در این میان شرایط را بیش‌ازپیش پیچیده کرد تشدید فعالیت گروه‌های بنیادگرا و همسویی برخی از این گروه‌ها با داعش بود. گذشته از جنایات بوکوحرام و بیعت این گروه با داعش، گروه افراطی الشباب سومالی که وابسته به القاعده است، تنها در یک حمله در دوم آوریل به دانشگاه گاریسا در شرق کنیا ١۴٨ نفر از جمله ١۴٢ دانشجو را به خاک‌وخون کشید.
تونس ازجمله کشورهایی بود که چندین‌بار هدف حملات تروریستی داعش قرار گرفت. در آذر ماه نیز حمله بنیادگرایان به هتل بین‌المللی باماکو پایتخت مالی ٢٠ قربانی گرفت. داعش در لیبی گسترش بیشتری به قلمرو خود داد تا‌جایی‌که از خبرها چنین برمی‌آید که آمریکا خود را برای گشودن جبهه جدیدی در این کشور علیه داعش آماده می‌کند.

سعید علیخانی

لینک کوتاه : https://farvardinemruz.ir/?p=3827

برچسب ها

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.