موضوع حقابه دشت قزوین از «طالقان رود» موضوع تازهای نیست و سابقه تاریخی دیرینهای دارد و برهمین اساس، در جریان اجرای طرح «توسعه صنعت کشاورزی و آبادانی دشت قزوین» در دههچهل، سال۱۳۴۸ بهمنظور انتقال آب طالقانرود به دشت قزوین، ساخت سد انحرافی سنگبان در طالقان و تونل انتقال آب بهطول ۹کیلومتر تا زیاران و سد انحرافی زیاران و مجموعه کانالهای آبیاری دشت قزوین آغاز شد در همان سالها، مطالعاتی پیرامون سد مخزنی جهت ذخیره سیلابهای بهاره رود طالقان نیز انجام شد، اما ساخت آن با توجه به شرایط کشور، تا سال۱۳۸۱ بهتعویق افتاد. در فروردین سال۱۳۸۱، عملیات ساخت سد مخزنی طالقان آغاز شد و در سال۱۳۸۵ به بهرهبرداری رسید.
آنچه در بررسی سوابق اجرای این طرح بهدست میآید، بنا بوده حدود نیمی از ۵۳۵میلیون مترمکعب آب مورد نیاز سالانه طرح«توسعه صنعت کشاورزی و آبادانی دشت قزوین»، شامل ۲۵۰میلیون مترمکعب براساس حق آبه قزوین از آب طالقان رود تامین گردد، اما طی چند دهه گذشته، بهتدریج از حجم حقابه دشت قزوین کاسته شده و بخش مهمی از این حق آبه برای تامین آب شُرب ساکنان تهران و سپس ساکنان استان البرز به پایتخت و کرج منتقل شده است.
این در حالی است که بهگفته کارشناسان و منابع مطلع، در یکی دو سال گذشته، اجرای طرح جدید انتقال آب سد طالقان به تهران نیز با احداث تونلهایی کلید خورده و پیشبینی میشود با این اتفاق، نهتنها کشاورزی در دشت قزوین در سراشیبی زوال بیفتد که با شتاب در کویری شدن این دشت، اشتغال هزاران کشاورز و باغدار قزوینی نیز در معرض نابودی قرار گیرد.
تجمع و اعتراض هفتههای اخیر کشاورزان قزوینی مقابل ساختمان استانداری و مسجدالنبی محل برگزاری نماز جمعه، پسلرزههای اولیه این اتفاق و کاهش تدریجی و حذف حقابه قزوین از سد طالقان است. کشاورزان معترض میگویند سال گذشته حقابه قزوین از سد طالقان، به کمتر از یکسوم کاهش یافته و این اتفاق خسارات فراوانی به مزارع و باغات وارد کرده است. معترضان همچنین تاکید دارند که امسال نیز رهاسازی آب از سد طالقان با تاخیر اتفاق افتاده که این مساله، مزارع گندم، جو، کلزا را دچار خسارت کرده است.
بهگفته این کشاورزان، آب سد طالقان سیام فروردین و با تاخیر به اراضی کشاورزی آنان رسید، اما پس از چند روز قطع شد و این وضعیت باعث وارد شدن خسارات بیشتری به محصولات آنان گردید. موضوعی که معاون حفاظت و بهرهبرداری شرکت آبمنطقهای آنرا رد کرده و گفته است: «آب قطع نشده، اما بهخاطر وضعیت مخزن سد طالقان، دبی آب کاهش یافته بود.»
با اینهمه، مدیرعامل شرکت آبمنطقهای قزوین از افزایش دبی آب در شبکه آبیاری دشت قزوین تا هشت مترمکعب بر ثانیه در پی دستور وزیر نیرو خبر داده و میگوید: «مجموعه مدیریتی استان بهدنبال تحقق مطالبات کشاورزان و بهرهبرداران است و از تمام ظرفیتهای اداری و حقوقی برای تحقق مطالبات این قشر زحمتکش استفاده خواهد کرد.»
آنگونه که باشگاه خبرنگاران جوان گزارش کرده، «منصور ستوده» اما، بر سهم استانهای تهران و کرج هم از سد طالقان تاکید کرده و افزوده است: «سد طالقان واقع در استان البرز بهعنوان سد مهم و تامینکننده آب شرب سه استان تهران، کرج و قزوین است و علاوه بر آن آب کشاورزی قزوین را هم تامین میکند.»
او همچنین با تاکید بر اینکه، اولویت با تامین آب شرب است و پارسال با توجه به کاهش حجم مخازن سدها، در بخش کشاورزی با کمک وزارت نیرو سهمیه آب ۲۵درصدی کشت تامین شد، تصریح کرده است: «امسال سهمیه آب ۳۵میلیون مترمکعب است که ۱۰میلیون در فصل پاییز مصرف شده و مابقی را برای فصل بهار درنظر گرفته شده است و اگر بارشهای خوبی داشته باشیم قطعا بازنگری خواهد شد.»
بهنظر میرسد دستور وزیر نیرو در دیدار با استاندار اعلایی برای رهاسازی سهم اندکی از حقابه دیرینه قزوینیها از طالقان رود، صرفا مرهمی موقتی بر این زخمِ کهنه و ناسور شده است و وقتی همچنان بر انتقال آب این رود به تهران و کرج تاکید میشود، مشخص است که با کاهش نزولات آسمانی در سالهای اخیر و تداوم وضعیت خشکسالی، دشت قزوین در آتش تشنگی خواهد سوخت و با گفتار درمانی و یکی دو خط توئیت نمیتوان، چنین زخمی را بهدامان التیام انداخت!