قزوین یکی از استان‌های درگیر این نوع اختلالات بوده و با وجود آنکه مسئولان بهداشتی، اینکه قزوین افسرده‌ترین استان کشور است را رد می‌کنند، اما به گفته رییس سابق دانشگاه علوم پزشکی قزوین ۲۴درصد جمعیت استان دچار اختلالات روانی در شکل‌های مختلف مانند اضطراب، افسردگی و یا موارد حادتر بوده و این اختلالات براثر سبک زندگی امروزی رو به گسترش است.
یک متخصص روانپزشکی در تعریف اختلالات روانی می‌گوید: این اختلالات، نوعی اختلال جسمی است، که ارگان‌های جسمی دچار اختلال عملکردی می‌شوند و منشأ بیولوژیکی دارند. هر انسانی ممکن است در طول عمر خود به‌صورت خفیف یا حاد به اختلالات روانی دچار شود. این اختلال زمانی رخ می‌دهد که مغز انسان در عملکردهای خود مانند: درک‌کردن، فکر‌کردن و مدیریت رفتار مختل شود و وقوع چنین اختلالاتی نه عجیب است و نه کم‌یاب، اما، باید توجه داشت که هرنوع واکنشی صرفاً اختلال روانی نیست، ممکن است فردی دچار بی‌حوصلگی و ناراحتی شود و یا گریه کند.
اختلالات روانی و ناکارآمدی فردی
دکتر «زهرا هاشمی» می‌افزاید: اما خط قرمز بیماری روانی زمانی است که فرد در فعالیت‌های خود دچار اختلال شود و قادر نباشد فعالیت‌های اجتماعی و روابط خود را به درستی مدیریت کند. همچنین ممکن است فرد عملکرد و روابط خود را حفظ کند اما فشار زیادی را تحمل کند که در این مواقع شخص نیاز به درمان دارد.
او از عصبانی‌شدن به‌عنوان یکی از مشکلات مهم در زمینه سلامت روان یاد کرده و اضافه می‌کند: عامل عصبانیت به ناتوانی به مدیریت خشم باز می‌گردد. مردم باید بیاموزند که خشم خود را چگونه کنترل کنند. ما به‌دلیل ناتوانی در این مهارت شاهد هستیم که نزاع و درگیری در جامعه زیاد شده است. با توجه به آسیب‌هایی که عدم مدیریت خشم برای فرد و اجتماع در پی دارد، مردم باید بتواند علائم خشم را در خود شناسایی کنند و از متخصصین و یا کارشناسان برای کسب این مهارت کمک بگیرند.
این متخصص روانپزشکی با بیان اینکه در قزوین بسته به نوع اختلال روانی، شاهد وجود بیماران مختلفی هستیم، تصریح می‌کند: در بخش سرپایی بیمارستان ۲۲بهمن افراد دارای اختلالات اضطراب و افسردگی و در بخش بستری این مرکز افرادی با اختلالات روانی ناشی از مصرف مواد وجود دارند که البته اختلال افسردگی و اضطرابی در زنان بیشتر است.
هاشمی با اشاره به اینکه مراجعه اول مردم باید به روانپزشک باشد، یادآور می‌شود: تصور رایج این است که فرد ابتدا باید به روانشناس مراجعه کند ولی در اصل، در همان مرحله اول روانپزشک باید فرد را بررسی کند و با شناخت علت و نوع اختلال روانی، درمان شروع شود و پس از دارو، روان‌درمانی یا کمک از روانشناس استفاده خواهد شد.
او ادامه می‌دهد: همچنین علت اینکه روانپزشک در مرحله اول بیمار را بررسی می‌کند این است که مشخص شود عوامل اختلال او ناشی از عوامل جسمی یا دارویی نباشد و این مسئله‌ای است که روانشناس توانایی تشخیص آن را ندارد. گاهی ممکن است بیمار به دلیل اعتیاد درگیر اختلال روانی شده باشد و یا اختلال روانی او ناشی از مصرف دارویی خاص باشد که در این صورت تشخیص درمان به عهده روانپزشک است. ضمن اینکه روانشناسان در امر درمان بیماران بسیار کارساز هستند و چه بسا برخی از اختلالات روانی به تنهایی توسط روان‌درمانی قابل کنترل و بهبود هستند و نیازی به دارو ندارند.
ضرورت شناخت جامعه از بهداشت روان
این روانپزشک در عین حال تاکید می‌کند: بیمار زمانی باید بستری شود که روانپزشک‌های ویژه و شاغل در بیمارستان، اختلال و عمق این اختلال را تشخیص دهند. کسانی که احتمال آسیب‌زدن به خود یا دیگران را داشته باشند و یا بیماران بسیار افسرده که ادامه حیات آنها به مشکل خورده است، جزو کسانی هستند که در بیمارستان بستری می‌شوند. بیمارانی که در درجات خفیف‌تری از اختلالات روانی هستند در بخش درمانگاه مورد درمان سرپایی روانپزشکان قرار می‌گیرند.
هاشمی، خلق غمگین، شاد‌نشدن، لذت‌نبردن از چیزهایی که پیش از این لذت‌بخش بودند، مشکل در اشتها و برهم خوردن نظم خواب، از دست‌دادن امید به زندگی، ناتوانی در تصمیم‌گیری، احساس کاهش انرژی و حتی تمایل به خودکشی را از علائم افسردگی می‌داند که افراد با داشتن این علائم باید به پزشک مراجعه کنند.
او همچنین خاطرنشان می‌کند: درمان بیماری‌هایی مانند افسردگی از اهمیت زیادی برخوردار است. چرا که افسردگی هزینه‌های اجتماعی زیادی برای اجتماع دارد. علت این هزینه‌ها این است که فرد افسرده در روابط خود با سایرین به مشکل برمی‌خورد، توانایی کار کردن را از دست می‌دهد و کلیه جنبه‌های زندگی او دچار اختلال می شود. بنابراین علائم افسردگی باید شناخته شود، یکی از مشکلات مردم ما نشناختن علائم افسردگی است که در موارد زیادی اصلا متوجه افسردگی خود نیستند.
مشکلات روزافزون اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مردم در سال‌های اخیر و همچنین تغییرات انجام شده در سبک زندگی افراد، جامعه را درگیر اختلالات روانی فراوانی کرده و بسیاری از شهروندان را به نوعی مبتلا کرده است. صاحب‌نظران بر این باور هستند که علاوه بر ضرورت اقدامات درمانی در حوزه بهداشتی، مسئولان کشور نیز باید اقدامات موثری برای بهبود شرایط موجود به ویژه در حوزه اقتصاد و معیشت جامعه انجام داده تا بسترهای گسترش این نوع اختلالات در جامعه کاهش یافته و جامعه را از بحران های ناشی از این پدیده دور سازد.
