ترس از فردا

کبد همسرم دچار افزایش شدید آنزیم‌ها شده‌بود و در صورتی که این روند کنترل نمی‌شد، به سرعت کبدش تحلیل می‌رفت و به گفته پزشکان با سرطان مواجه می‌شد.
خدیجه ادامه می‌دهد: بیماری همسرم مصادف با آخرین مراحل توافقات برجام بود و آن زمان، یعنی پیش از اجرای برجام، داروهای محدودی برای این بیماری در دسترس بود و پزشک معالج آمپول‌هایی را برای همسرم تجویز کرد که در روال درمان تاثیر زیادی نداشتند؛ اما تاثیرات جانبی آن، ریه‌ها و پوست همسرم را هم دچار آسیب کرد، به نحوی که حتی پزشکش پیش‌بینی می‌کرد بیماری ریه او را از پا درآورد. ولی بعد از گذشت ۲-۳ماه و زمانی که برجام اجرا شد، اولین سری داروهای آمریکایی برای این بیماری وارد کشور شد.
او در توضیح بیشتر می‌گوید: این داروها قیمت بالایی داشت؛ اما نهادهای حمایتی با پرداخت یارانه‌هایی، هزینه‌های درمان را برایمان تعدیل کردند. علاوه بر آن، کیفیت این داروها اصلا با داروهای قبلی قابل مقایسه نبود و بعد از یک دوره ۳ماهه همسرم سلامتی کاملش را به دست آورد، بدون آن که عوارض جانبی سنگین را تحمل کند.
ماجرای خدیجه و همسرش که با دریافت به موقع داروهای ضروری از روزهای مرگبار دورشده‌اند، برای افراد زیادی تکرار شده‌است. بعد از تحریم‌ها، دکتر رسول دیناروند، رئیس وقت سازمان غذا و دارو، از تنگناهای شدیدی که بر بیماران در دوران تحریم وارد شده‌بود پرده برداشته و گفته‌بود: ما سخت‌ترین دوران تحریم در خصوص دارو و تجهیزات را در سال‌های۹۰ و پس از آن پشت سر گذاشتیم. در آن سال‌ها کمبود شدید منابع مالی در خصوص تهیه دارو و تجهیزات پزشکی و دیگر مسائل مربوط به آن مشکلات زیادی برای ما ایجاد کرده‌بود.
خداحافظ برجام؛ سلام تحریم
حالا پس از گذشت حدود ۳سال از اجرای برجام، رئیس جمهور جدید آمریکا، این توافقنامه را به ضرر خود و هم‌پیمان‌هایش دیده و به طور رسمی از آن خارج شده‌است. این خروج نه تنها تحریم‌های آمریکایی را بر می‌گرداند؛ بلکه بیم آن را هم دارد که اروپا نیز برای حفظ و گسترش منافع مشترکش با آمریکا، برای ادامه راه برجام دچار تردید شود.
اگرچه برجام در زمینه‌های مختلف توانست مشکلات ناشی از تحریم‌ها را تعدیل کند و در زمینه تحریم‌های نفتی، دارویی و… کارگشا باشد؛ اما حالا بیمارانی که از داروهای وارداتی استفاده می‌کنند علاوه بر آن که نوسانات بازار دارو را به خوبی احساس می‌کنند، از آینده‌ای نگرانند که بر اثر تحریم ممکن است سلامت آن‌ها را تحت تأثیر قراردهد.
افزایش چشمگیر قیمت قرص کووان
سعید ناصری، از اعضای انجمن حمایت از بیماران مبتلا به PKU در قزوین است که مسئولیت خریدهای دارویی و غذایی این انجمن را برعهده دارد. PKU  یا فنیل کتونوری، یک نقص متابلویکی مادرزادی است و کودکان مبتلا به آن در صورتی که غذاهای پروتئین‌دار معمولی در رژیم غذایی روزمره را بخورند، دچار آسیب‌هایی چون عقب افتادگی ذهنی، تشنج و معلولیت جسمی می‌شوند.
 ناصری، در رابطه با تأثیرات مربوط به تحریم و نوسانات ارزی بر وضعیت دارویی و غذایی بیماران PKU   به «فروردین امروز» می‌گوید: ما در این بیماری با ۲ گروه از کودکان مواجه هستیم: دسته اول بچه‌های کوچکتر هستند که قرص کووان را به همراه غذای سفر مصرف می‌کنند. این قرص قبلاً به مبلغ ۴۰۰هزار تومان عرضه می‌شد که با کمک یارانه‌ها، خانواده‌ها به ازای آن ۱۵۰هزار تومان پرداخت می‌کردند؛ اما هم‌اکنون قیمت این قرص برای مصرف یکماه به مبلغ ۳میلیون تومان رسیده و هر خانواده باید برای آن ۶۰۰ هزار تومان پرداخت کند که افزایش قیمت صورت گرفته در این زمینه چشمگیر است.
او ادامه می‌دهد: دسته دیگری از این کودکان از غذاهای ویژه بیماران PKU  استفاده می‌کنند که شرکت هایی مانند سلامت پژوهان و آسودا تولید می‌کنند؛ اما تنوع آن به طور کامل نیست و همه خوراکی‌ها را شامل نمی‌شود. برخی از این غذاها هم در خارج از کشور تولید می‌شوند و مسلماً وضعیت برجام و نوسانات قیمت بر آن تأثیر خواهد داشت.
به گفته ناصری ۶۰نفر در سطح استان مبتلا به بیماری PKU هستند و باید تا آخر عمر رژیم غذایی ویژه داشته‌باشند، در غیر این صورت دچار کاهش هوش و آسیب‌های جسمی و ذهنی می‌شوند.
  2برابر شدن قیمت داروهای  درمان سرطان
میلاد چگینی، از فعالان موسسه حمایت از کودکان مبتلا به بیماری سرطان(مکس) در قزوین نیز از افزایش قیمت داروهای بیماران سرطانی طی ۲ماهه اخیر یاد کرده و به «فروردین امروز» می‌گوید: از شروع سال۹۷ تا به امروز شاهد افزایش قیمت داروها بودیم و در حال حاضر هزینه‌های دارویی بیماران سرطانی حدوداً ۲برابر شده‌است. علاوه بر این روند پیش‌رو از نظر نوسانات ارزی و مشکلات مربوط به تحریم و برجام، این احتمال را ایجاد می‌کند که با کمبود دارو و گرانی مواجه شویم.
او ادامه می‌دهد: در یک دوره که تحریم‌ها فشار آورد، مجبور بودیم به جای داروهای شیمی درمانی از کشور مجارستان، از داروهای کشور هند استفاده کنیم و این افت کیفیت مستقیماً روی سلامت مصرف‌کنندگان اثر می‌گذاشت. این درحالی است که باید بپذیریم آمریکا جزو بهترین تولیدکنندگان داروهای ضد سرطان است.   به گفته این فعال اجتماعی، در زمان اجرای برجام، تأمین دارو شرایط خیلی بهتری نسبت به قبل آن وجود داشت.
چگینی می‌گوید: داروهای سرطانی خارجی معمولا گران هستند و در صورتی که مشکلات تحریم و ارزی هم وجود داشته‌باشد، این افزایش قیمت بیشتر می‌شود. از سوی دیگر، تحریم باعث کمبود دارو در بازار و علاوه بر آن افزایش قاچاق و دلالی می‌شود که داروهای قاچاق و واسطه، ریسک پذیری بالایی دارند؛ چون از نظر اصالت و تاریخ مصرف و … مطمئن نیستند. ما بیماری داشتیم که قبل از اجرای برجام برای هر آمپول در بازار سیاه، ۲میلیون و ۵۰۰هزار تومان پرداخت می‌کرد و چاره دیگری هم نداشت.
سازمان غذا و دارو به دنبال راه حل‌های موازی
این گفته‌ها در حالی مطرح می‌شود که مسئولان فعال در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در روزهای اخیر، نگرانی‌ها را وارد ندانسته و وعده داده‌اند در حوزه دارو مشکلی برای مردم ایجاد نخواهد شد.
 کیانوش جهان‌پور، سخنگوی سازمان غذا و داروی کشور ازپیش‌بینی برای تحریم‌های دارویی احتمالی گفته‌است.
او به تازگی گفته است: بر حسب ظاهر و آنچه بر روی کاغذ نوشته می‌شود، دارو، تجهیزات پزشکی و غذا نباید هدف تحریم‌ها قرار گیرد؛ اما به دلیل اینکه ملت‌ها و افزایش آلام آن‌ها هدف تحریم هاست، هر تحریمی به طور غیرمستقیم به‌ویژه به‌دلیل تراکنش‌های مالی بر روی سلامت عمومی جامعه تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل ما همواره بدبینانه ترین شرایط احتمالی را برای تامین دارو در نظر می‌گیریم تا در صورت وقوع چنین وضعیتی غافلگیر نشویم.
با وجود این، وضعیت بازار دارو و التهابات آن شرایط خوبی را نشان نمی‌دهد و انتظار می‌رود مدیران از هم اکنون به فکر سرو سامان دادن به بازار باشند، پیش از آن که رنج تأمین دارو به رنج بیماری غلبه کند.

شیما شاهین فر