طبق مستندات تاریخی، شروع این موقعیت از دوران ساسانیان بوده است. زیرا قزوین در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و یکی از مراکز مهم تردد کاروانیان ایرانی و کشورهای همسایه و محل تبادل کالا محسوب می‌شده است. لذا آشپزی‌های مختلف بر تنوع فرهنگ غذایی این منطقه، تاثیر زیادی گذاشته است. اما اوج شکوفایی تاریخ آشپزی قزوین، در دوران صفویه اتفاق افتاد؛ چرا که آن زمان قزوین، پایتخت ایران بود. امروزه هم قزوین با غذاهای اعیانی و باارزش در ایران شناخته شده است.
هم اکنون هم دستپخت زنان قزوینی جزو غذاها و شیرینی‌جات مطرح کشوری و از نقاط مثبت صنعت گردشگری این استان به شمار می‌رود. برای آشنایی با معروف‌ترین غذاهای این استان با یکی از بانوان کدبانو و اصیل قزوینی که نزدیک به ۳۷سال در میهمانی‌های تعدادی از خانواده‌های قزوینی، آشپزی کرده است؛ گفت‌وگویی را انجام دادیم. این بانوی توانمند که به بلور خانم معروف است؛ غذاهای سنتی قزوین را این طور معرفی می‌کند.
قیمه نثار
وی قیمه نثار را معروف‌ترین غذای سنتی قزوین می‌داند و توضیح می‌دهد: این غذای لذیذ با عطر و رنگ‌های خیره‌کننده، یک غذای اعیانی است که در مراسم‌های مختلف رسمی مانند زواری، عروسی، افطاری، مجالس عزاداری و نذری‌ها استفاده می‌شود. این غذا با تکه‌های گوشت راسته، پیازداغ، خلال بادام و پسته و نارنج، ادویه‌های معطر مثل دارچین، هل و زعفران، زرشک و گلاب به همراه پلو سرو می‌شود. یکی از موارد مهم در سرو این غذا برای میهمان، نحوه تزیین آن است. معمولا برنج زعفرانی و خلال‌های آماده شده در نقش‌های مختلف، پلویی که خورشت گوشت در لابه‌لای آن ریخته شده را تزیین می‌کند.
شیرین‌پلوی مخصوص قزوین
بلور خانم شیرین‌پلوی مخصوص را یکی دیگر از غذاهای مجلسی قزوین از گذشته تا امروز معرفی می‌کند و می‌گوید: این غذای شیرین، محبوب خیلی از اهالی قزوین است. مواد تشکیل‌دهنده آن شامل مرغ یا گوشت و یک ترکیب خوشمزه از خلال نارنج یا پرتقال، پسته و بادام، زرشک، شربت قوام آمده، گلاب، زعفران و کره است که در لابه‌لای پلوی آماده شده به همراه تزیینات خیره‌کننده، سرو می‌شود. مورد اصلی در پخت این غذا، آماده کردن کوکوی شیرین ویژه قزوین با طعم بی‌نظیر است. این کوکو با سیب زمینی پخته، تخم مرغ، ماست، هل، زعفران و شربت شکر و گلاب و زعفران و هل پخته می‌شود. کوکوی شیرین بیشتر کنار شیرین‌پلو سرو می‌شود؛ اما عده‌ای آن را به تنهایی به عنوان یک دسر در کنار غذاهای مختلف هم آماده می‌کنند.
دیماج
این آشپز محلی از دیماج به عنوان یک غذا و مخصوصا میان وعده نام می‌برد و در ادامه اضافه می‌کند: این غذای لذیذ و پرطرفدار یک خوراکی سرد است که از نان لواش خشک شده، پیازداغ، سبزی‌های معطر و تند خرد شده، پیاز خام، پنیر معمولی و یا پنیر کوزه‌ای، خیار، گردو و کمی زردچوبه آماده می‌شود. نکته جالب در مورد دیماج نحوه خوردن آن با دست است. معمولا قزوینی‌ها آن را با دست لقمه کرده و بعد می‌خورند. دیماج بیشتر در دورهمی‌های عصرانه، گردش‌های اطراف شهر، سیزده بدر و پنجاه بدر و سفره‌های افطاری سرو می‌شود. عده‌ای هم دوست دارند آن را به همراه هندوانه میل کنند.
حلیم
وی در ادامه این گفت‌وگوی خودمانی توضیح می‌دهد: حلیم در خیلی از شهرها پخت می‌شود. اما قزوینی‌ها در پخت آن مهارت بالایی دارند و یکی از خوشمزه‌ترین حلیم‌های ایران در قزوین پخته می‌شود. این آش سنتی از مغز ران بی استخوان، گندم، پیاز، کره، نمک و دارچین پخته می‌شود. مورد مهم این است که گندم آن باید از روز قبل خیسانده شود. حلیم بیشتر برای سفره‌های افطاری و یا صبحانه سرو می‌شود.
این کدبانوی قزوینی و اصیل در پایان صحبت‌های خود اشاره می‌کند: غذاهای سنتی قزوین آن‌قدر متنوع و زیاد است که نمی‌شود همه آنها را برای گزارش شما توضیح داد. اما می‌شود از غذاهای معروف استان خودمان، آش دوغ، دم کباب، بادمجان‌پلوی قزوینی، انار پلو، آش آلو، آش ماش پیازو و آش ترش الموت نام برد.
