شیرینی‌های سنتی قزوین، یار باوفا و قدیمی نوروز

در گذشته یکی از آموزش‌هایی که برای دختران و نوعروسان لازم بود؛ طرز تهیه خمیر، قالب زدن و پختن انواع شیرینی‌های سنتی قزوین بود.
هرچند امروزه پخت باقلوا و شیرینی‌های خانگی به دلیل فضای کوچک آپارتمان‌ها و شاغل بودن زنان، دیگر در اکثر منازل مرسوم نیست؛ اما فعالیت قنادی‌های زیادی در سطح شهر باعث حفظ اعتبار شیرینی‌های سنتی چه در خود استان ما و چه در میان گردشگران و توریست‌ها شده است.

برای معرفی انواع شیرینی‌های سنتی قزوین با یکی از قنادی‌های سطح شهر با بیش از ۳۰سال سابقه، گفت‌وگویی را انجام دادیم.

«علیرضا قهرمانی» موسس یکی از مجموعه‌های شیرینی سنتی قزوین، شیرینی‌های معروف این دیار را این طور معرفی می‌کند: تنوع و تازگی در شیرینی‌های سنتی قزوین از گذشته زبانزد بوده و هنوز هم جزو سوغاتی‌های با ارزش به شمار می‌رود. طعم این شیرینی‌ها، ما را به زمان قدیم و به خانه مادربزرگ می‌برد. زمانی که او با هنر و دستان خودش این شیرینی‌های خوشمزه را خلق می‌کرد. یکی از شیرینی‌های اصیل و محبوب ایرانی‌ها، باقلوای قزوین هست که در چند لایه و از موادی مثل شکر، آرد، زرده تخم مرغ، بکینگ پودر، روغن و عطر زعفران، گلاب و طعم غنی مغز پسته و بادام تهیه شده و هر کسی را مجذوب خودش می‌کند و یک میان وعده سالم و مقوی محسوب می‌گردد که مصرف آن با چایی خستگی را  برطرف می‌کند. در مورد تاریخچه باقلوا باید بگوییم که گونه‌ای شیرینی است که در کشورهای ایران، ترکیه، جمهوری آذربایجان و برخی کشورهای عربی، یونان، قبرس و برخی مناطق روسیه تهیه می‌شود. همچنین شیرینی سنتی ترکان آسیای میانه و ترکمن‌های قدیم هم است. باقلوا در ایران به شکل‌های مختلف لوزی، مربعی و لوله‌ای است که در شهرهای قزوین، کاشان، یزد و تبریز تهیه می‌شود. در قزوین انواع معروف آن شامل لوزی یا پرچمی و طرح گل است.    نوع دیگری از شیرینی‌های سنتی ایران که اصالت آن به قزوین برمی‌گردد و معمولا با چایی سرو می‌شود؛ نان چایی است که از گذشته جزو شیرینی‌های ثابت ایام عید محسوب می‌شده است. نان چایی با روغن یا کره، تخم مرغ، هل، آرد، ماست و کنجد پخت می‌گردد. نان چرخی هم نوعی شیرینی سنتی پرطرفدار است که از ترکیب آرد گندم و آرد برنج به همراه سایر مواد تهیه می‌گردد.

علیرضا قهرمانی اضافه می‌کند: یکی دیگر از شیرینی‌های قدیمی قزوین، پادرازی است که بسیار ترد بوده و از روغن، پودر شکر، آرد گندم، هل، زعفران، خرفه و کنجد تهیه می‌شود. نان قندی هم از دیگر شیرینی‌های سنتی پرطرفداری است که شامل روغن، پودر شکر، آرد گندم، خشخاش، خرفه و پودر کاکائو برای نوع کاکائویی آن، می‌باشد. نوع دیگر این شیرینی‌ها، نخودچی است. قدیما که بچه بودیم و می رفتیم مهمانی، تا روی میز شیرینی نخودچی را می‌دیدیم؛ چشمهایمان از خوشحالی برق می‌زد و نقشه می‌کشیدیم که چه‌جوری چندتا برداریم. وقتی که صاحب‌خانه شیرینی را تعارف می‌کرد؛ یک‌دانه با خجالت برمی‌داشتیم و می‌گفت اینها کوچولو هستند بیشتر بردارید؛ دیگر ما روبه‌راه بودیم. این شیرینی از آرد نخودچی، پودرقند، روغن، هل و خلال پسته برای تزیین تهیه می‌گردد. نان برنجی زعفرانی و سفید هم یک شیرینی نوستالژی است و همان‌طور که از اسمش مشخص است از آرد برنج تهیه می‌شود. آرد برنج هم برای سلامت پوست و مو مفید می‌باشد. مواد دیگر آن پودر قند، روغن، تخم مرغ، هل، گلاب و زعفران است.  شیرینی حاجی کریمی هم از انواع شیرینی‌های شهر ما محسوب می‌شود. این شیرینی با آرد برنج تولید می‌شود و مغز گردو و بادام دارد. حاجی کریمی بسیار مقوی بوده و برای انرژی گرفتن مناسب است.   

این قناد با سابقه قزوینی که در نمایشگاه تخصصی قنادان ایران، موفق به دریافت لوح تقدیر شده است در ادامه می‌گوید: شیرینی‌پزی یک هنر اصیل ایرانی است. تنوع شیرینی‌های سنتی قزوین هم از فرهنگ و آداب و رسوم قدیمی این منطقه سرچشمه می‌گیرد. اکنون شاهد هستیم که این محصولات سنتی، مورد توجه گردشگران قرار گرفته و از سوغاتی‌های قزوین به شمار می‌رود.