به گزارش «فروردین امروز»؛ کمبود دارو از جمله چالش‌های اساسی داروخانه‌ها در استان قزوین است که در شرایطی رخ داده که طرح دارویار دولت سیزدهم، با هدف پرداخت یارانه دارو از طریق بیمه‌ها به مردم، عملاً ناکام مانده است. در نتیجه، مردم مدتی است که با افزایش چندبرابری قیمت دارو مواجه هستند و این مسئله چالش‌های زیادی برای آن‌ها ایجاد کرده است.
اوایل بهمن ماه سال جاری رئیس سازمان غذا و دارو از افزایش قیمت ۳۷۰قلم دارو خبرداد. این وضعیت علاوه بر ایجاد نارضایتی در بیماران، جریان عادی فعالیت داروخانه‌ها را نیز مختل می‌کند.
در همین راستا، شرایط اقتصادی داروخانه‌ها نیز تحت تأثیر عواملی مانند تأخیر در پرداخت مطالبات بیمه‌ای، نوسانات شدید قیمت داروها و رشد هزینه‌های مرتبط با نگهداری و مدیریت دارو، فشار زیادی را متحمل شده است.
به گفته رئیس داروخانه هلال احمر قزوین، در دی ماه سال جاری، ۱۱هزار و ۷۵۰نفر به داروخانه هلال احمر مراجعه کرده‌اند که عمده آن‌ها بیمارانی بوده‌اند که نیاز به داروهای خاص داشته‌اند.
در خصوص وضعیت موجود، برخی از شهروندان نظرات خود را با ما در میان گذاشتند. «فاطمه امینی»، یکی از شهروندان قزوینی، گفت: «چند وقت پیش من پماد استریل چشمی تتراسیکلین ۱درصد را ۱۵هزار تومان خریدم ولی شب گذشته ۴۴هزار تومان، خیلی از اقلام دارویی تا ۴برابر گران شده‌اند.» این تنها نمونه‌ای از مشکلات روزافزون مردم در تأمین داروهای ضروری است.
«آرمان وحیدی» با گلایه از خدمات بیمه‌ها بیان می‌کند: «بیمه‌ها مانند تأمین اجتماعی هر ماه چندین میلیون حق بیمه دریافت می‌کنند که بخشی از آن برای حق درمان است اما در عمل پوشش درمان بیمه بسیار ناچیز است.»
«سعیده صادقی» نیز از مشکل خود در تأمین داروهای پدرش که نیاز به داروی وارفارین دارد، خبرداد و گفت: «هر دفعه که دارو را تهیه می‌کنیم مجبوریم پول بیشتری بدهیم تا کمی بیشتر بخریم چرا که برای دفعه بعد معلوم نیست پیدا شود و یا گرانتر می‌شود. این دارو برای ما حکم مرگ و زندگی دارد.»
در این شرایط، بسیاری از افراد در استان قزوین که نیاز به داروهای خاص دارند، دچار سردرگمی و نگرانی شده‌اند. به گفته برخی از بیماران، بارها شده که به علت کمبود دارو، دارویی را که مناسب حالشان بوده پیدا نکرده‌اند و مجبور به خرید داروهای دیگر با قیمت‌های گزاف شده‌اند. پیرزنی که برای دریافت دارو به داروخانه مراجعه کرده بود پس از شنیدن مبلغ داروها که ۶۰۰هزار تومان شده بود، نسخه خود را پس گرفت و با عصبانیت از گرانی دارو و گلایه از عدم توان خرید از داروخانه خارج شد.
دکتر «سپیده سیف الهی»، کارشناس امور دارویی معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی قزوین، در خصوص کمبود دارو و افزایش قیمت آن می‌گوید: «کمبود دارو و افزایش قیمت آن در اکثر موارد به دلیل تصمیمات کشوری است و مرتبط با استان قزوین نمی‌باشد. مسائل مربوط به واردات و تحریم‌ها از جمله عواملی هستند که در این کمبودها تأثیر دارند. سازمان غذا و دارو دولت پیگیری‌های لازم را برای حل این مشکلات در اولویت خود قرار داده‌اند.»
وی در ادامه به تخصیص داروهای خاص به داروخانه‌های منتخب اشاره می‌کند و می‌گوید: «در مواردی که کمبود دارویی محرز شود، اقدامات پیگیری از سوی سازمان غذا و دارو انجام می‌گیرد و این حوزه نقشی در افزایش قیمت داروها ندارد.»
فشار مضاعف تحریم‌ها
تحریم‌های اقتصادی، یکی از عوامل اصلی است که به این بحران دامن زده است. این تحریم‌ها نه تنها تأمین مواداولیه تولید دارو را برای کشور مشکل کرده‌اند بلکه محدودیت‌ها در واردات داروهای خارجی نیز به‌شدت وضعیت را پیچیده‌تر کرده است. در شرایطی که بسیاری از داروهای ضروری برای بیماران خاص در داخل کشور تولید نمی‌شود، ایران ناچار است که از منابع خارجی دارو تأمین کند، اما تحریم‌ها این دسترسی را به شدت محدود کرده‌اند. این امر نه تنها باعث کمبود داروها شده، بلکه قیمت‌های داروها را به طور بی‌سابقه‌ای افزایش داده است و فشار بیشتری بر دوش بیمارانی که نیازمند داروهای خارجی هستند، وارد کرده است.
«محسن پورهاشم»، رئیس انجمن داروسازان استان قزوین، در گفت‌وگو با فروردین امروز به بررسی مشکلات دیرینه داروخانه‌ها با بیمه‌ها، به‌ویژه بیمه‌های پایه، پرداخته و به چالش‌هایی اشاره کرد که سال‌هاست بر دوش این صنف سنگینی می‌کند. وی خاطرنشان می‌کند: «داروخانه‌ها وارد مرحله‌ای شده‌اند که باید تعهدات خود را نسبت به سازمان‌های بیمه‌گر رعایت کنند. اما سازمان‌های بیمه‌گر معمولاً پرداخت مطالبات داروخانه‌ها را به‌موقع انجام نمی‌دهند. این مشکلات باعث برگشت چک‌ها و اختلال در کار تمامی حلقه‌های زنجیره تأمین دارو شده است.»
تأثیرات بحران دارو بر بیماران و داروخانه‌ها
در حوزه داروهای شیمی‌درمانی، نه‌تنها کمبود داریم، بلکه بسیاری از انواع داروهای خارجی موجود نیستند. به همین دلیل برخی بیماران مجبور به تهیه از بازار آزاد می‌شوند که گاهی قیمت آن تا ۳۰برابر قیمت رسمی افزایش می‌یابد. رئیس انجمن داروسازان استان قزوین تأخیردر تخصیص ارز ترجیحی، سیاست قیمت‌گذاری دستوری که از سوی وزارتخانه بر داروها اعمال می‌شود و در نتیجه آن کاهش سودآوری تولیدکنندگان و توقف تولید، به همراه مشکلات تأمین مواد اولیه و نبود حمایت‌های کافی را از جمله دلایل کمبود دارو در کشور عنوان می‌کند.
سید«مهدی ابوترابی»، داروساز قزوینی، می‌گوید: «با افزایش قیمت دارو و در نتیجه کسری برخی اقلام دارویی، بسیاری از بیماران دیگر حق انتخاب بین محصولات داخلی یا خارجی را ندارند. در مواردی که فرد خواهان کیفیت بالاتر از نوع ایرانی باشد، باید هزینه آن را به‌صورت آزاد پرداخت کند.»
وی اضافه می‌کند: «انتظار می‌رود که سازمان‌های مسئول از جمله معاونت غذا و دارو یا برنامه بودجه به طور جدی‌تر به این مسائل رسیدگی کنند. همکاری نزدیک‌تر با تأمین‌کنندگان و تغییر در قوانین مرتبط می‌تواند نقش مهمی در کاهش فشارهای فعلی داشته باشد.»
با توجه به چالش‌های اقتصادی موجود، داروخانه‌ها نیازمند حمایت‌های بیشتر از سوی دولت و نهادهای مرتبط هستند و در این راستا اصلاح قرارداد داروخانه‌ها با بیمه‌ها و تسریع در پرداخت مطالبات و ارائه تسهیلات مالی به داروخانه‌ها کمک می‌کند تا بتوانند به ارائه خدمات خود ادامه دهند و از فشارهای اقتصادی رهایی یابند. همچنین افزایش تولید داخلی داروها و کاهش وابستگی به واردات، در بلندمدت می‌تواند گامی مؤثر در جهت کاهش مشکلات موجود در حوزه دارو باشد.
هماهنگی و برنامه‌ریزی دقیق‌تر میان سازمان غذا و دارو، تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان دارو نیز می‌تواند به بهبود دسترسی بیماران به داروهای موردنیاز کمک شایانی کند. آینده داروخانه‌ها و نقش آن‌ها در ارتقای سلامت جامعه به اقدامات فعلی گره خورده است. اگرچه چالش‌ها بسیار بزرگ به نظر می‌رسند، اما با برنامه‌ریزی و تدوین سیاست‌های دقیق و مؤثر، می‌توان این موانع را پشت سر گذاشته و در جهت ایجاد یک نظام دارویی کارآمدتر و پایدارتر گام برداشت.
