این روزها، به دلیل نداشتن فضای کافی برای ورزش کردن، کمبود وقت، کار کردن در مشاغلی که مستلزم نشستن به مدت طولانی است و تمایل زیاد به استفاده از تلویزیون، موبایل و وسایل حمل ونقل عمومی؛ بسیاری از مردم فعالیت بدنی کافی ندارند.
طبق آخرین آمار کشوری ۵۸٫۴درصد از جمعیت زنان استان قزوین دچار کمتحرکی هستند که با عوارض جسمی و روانی از قبیل بیماریهای قلبی، اضطراب و افسردگی همراه است.
باتوجه به نقش موثر ورزش و فعالیت بدنی در ارتقای سلامت افراد؛ یکی از مکانهای عمومی برای ورزش کردن، بوستانهای شهر است؛ با وجود وسایل ورزشی در بسیاری از بوستانهای شهر اما افراد بسیار کمی از آنها استفاده میکنند که با توجه به آمار کمتحرکی بالای بانوان این موضوع قابل بررسی است.
در بوستان بانوان که محل ورزش خیل عظیمی از بانوان شهر است با «تینا رشوند» که یک نوجوان است، همکلام شدیم. وی درخصوص استقبال و استفاده کم بانوان از دستگاههای ورزشی موجود در بوستانها میگوید: «اغلب وسایل ورزشی ایمنی لازم ندارند و آسیبزا هستند و ترجیح میدهم بیشتر پیادهروی کنم.»
«سمانه سجودی» کارمندی که به همراه دوستانش به بوستان ملت برای ورزش کردن آمده، بیان میکند: «با توجه به شرایط کاریام که مدت طولانی پشت میز مینشینم و به دلیل شهریه بالای باشگاههای ورزشی؛ برای ورزش کردن به این بوستان آمدم ولی این وسایل ورزشی به نحوی طراحی و جانمایی شدهاند که در فصل زمستان، سرد و در تابستان بسیار داغ میشوند و بعضی هم نیاز به تعمیر و بازسازی دارند.»
«سحر علیمحمدی» که در بوستان آلاله مشغول ورزش است، میگوید: «تعداد وسایل ورزشی کم است و به دلیل جانمایی نامناسب؛ این وسایل بیشتر جنبه تزیینی پیدا کرده است.»
برای بررسی دلایل کمتحرکی بانوان در قزوین به سراغ کارشناس حوزه سلامت و بهداشت رفتیم.
۵۸٫۴درصد زنان قزوینی کم تحرک هستند
«سحر زریان» کارشناس مسئول برنامه میانسالان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی قزوین در خصوص ورزش نکردن و خطر کمتحرکی به «فروردینامروز» میگوید: «کمتحرکی یکی از عوامل خطر مرگ ناشی از بیماریهای غیرواگیر است و افرادی که فعالیت و تحرک لازم ندارند، در مقایسه با افرادی که ورزش میکنند ۲۰تا ۳۰درصد بیشتر در معرض خطر مرگ هستند.»
وی میافزاید: «طبق آخرین نتایج آمار کشوری درسال۱۴۰۰؛ ۳۷درصد از جمعیت مردان و ۵۸٫۴درصد از جمعیت زنان استان قزوین دچار کمتحرکی هستند.»
زریان خاطرنشان میکند: «در حال حاضر افراد برای تردد و انجام فعالیتهای روزمره بیشتر از وسایل حمل و نقل استفاده میکنند و تمایلی به پیادهروی ندارند. همچنین با پشت میزنشینی در محیط کار؛ فعالیتهای نشسته روزبهروز افزایش مییابد که این امر منجربه کاهش سلامتی میشود.»
این کارشناس با اشاره به آمار کمتحرکی در جهان اظهارمیکند: «تقریباً یک سوم بزرگسالان جهان شامل ۳۱درصد و نوجوانان (۱۷– ۱۱سال) به میزان ۸۱درصد کمتحرک هستند و سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده است حداقل ۱۵۰دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته باید انجام شود.»
وی بیان میکند: «از سال ۲۰۱۰تا ۲۰۲۲، کمتحرکی ۵درصد افزایش یافته است و در صورت ادامه این روند، میزان عدم انجام فعالیت بدنی به ۳۵درصد در سال ۲۰۲۳میرسد.»
بیشتر مشکلات جسمی ریشه در عوامل روحی دارند
دکتر «نورا خوش چین گل» متخصص روانشناسی در مرکز مشاوره نورا در گفتوگو با «فروردینامروز» تصریح کرد: «علاوه بر کم تحرکی؛ نداشتن خواب کافی و راحت، رژیم غذایی و روابط عاطفی ناسالم و بسیار مخرب، سلامت روان بانوان را در معرض خطر قرار میدهد.»
وی با بیان اینکه بیشتر مراجعهکنندگان به مرکز مشاوره در رده سنی ۱۵تا۴۵سال هستند، میافزاید: «اکثر دختران و بانوان از مشکلات سردرد و گوارشی رنج میبرند و اغلب ریشه در عوامل روحی، روانی و اعصاب دارد که پس از بررسی علت و با برطرف شدن استرسهای روحی و روانی، علایم جسمی نیز کاهش مییابد.»
خوش چین گل تاکید میکند: «آگاهسازی خانوادهها درخصوص مهارت فرزندپروری، آموزش مهارتهای ارتباطی در مدارس، اطلاعرسانی از طریق رسانهها و فضای مجازی درخصوص فرهنگسازی و القای حس ارزشمندی به دختران و زنان و تقویت توانمندی آنها، پرهیز از تبعیض جنسیتی و تساوی حقوق معیشتی، اجتماعی و زیستی از راهکارهای ارتقای سلامت جسم و روح دختران و زنان میباشد.»
در ادامه برای بررسی برنامههای مدیریت شهری جهت ارتقای سلامت شهروندان و وضعیت وسایل ورزشی بوستانهای شهر به سراغ «قاسم اللهیاری» رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای شهر قزوین رفتیم.
وسایل ورزشی بوستانها استاندارد لازم ندارند
رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای شهر قزوین در خصوص وضعیت وسایل ورزشی در بوستانهای شهر اظهارمیکند: «وسایل ورزشی موجود در بوستانهای شهر و حتی در کشور از استاندارد لازم برخوردار نیستند؛ بیشک وسایل ورزشی با کیفیت در باشگاهها وجود دارد.»
اللهیاری میافزاید: «وسایل ورزشی شکسته یا مستهلک شده به صورت دورهای توسط مدیریت شهری بازدید و تعمیر میشود و شهروندان میتوانند در صورت مشاهده موارد اینچنینی اطلاع دهند تا در اسرع وقت نسبت به تعمیر یا جابجایی آنها با وسایل نو اقدام شود.»
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر قزوین با اشاره به برنامههای مدیریت شهری به منظور کاهش کمتحرکی و ارتقای سلامت شهروندان عنوان میکند: «در ۱۸بوستان سطح شهر با استفاده از ظرفیت ۲۴مربی متخصص؛ ورزش صبحگاهی و عصرگاهی برگزار میشود.»
وی ادامه میدهد: «همچنین خانه سلامت اجتماعی هادیآباد، فرهنگسرای تخصصی بانوان و خانواده به نام منتظری و بوستان مادر و کودک از دیگر ظرفیتهای مدیریت شهری است که جهت ورزش همگانی در اختیار شهروندان قرار گرفته است.»
«کبری علیخانی» مدیرکل اموربانوان و خانواده استانداری قزوین با اشاره به اقدامات انجام شده در زمینه ارتقای سلامت دختران و بانوان به «فروردینامروز» میگوید: «کارگروههای تخصصی در حوزه دختران و بانوان در استان قزوین تشکیل شده و یکی از کارگروهها تحت عنوان سلامت و نشاط اجتماعی است که بیشترین فعالیت را در زمینه افزایش ورزش و نشاط اجتماعی دارد.»
وی میافزاید: «بخشی از پیگیریهای این کارگروه در خصوص توسعه و تجهیز بوستانهای بانوان است و در این راستا از جمله بوستان مادر و کودک قزوین، بوستان بانوان در تاکستان، مهرگان و اقبالیه افتتاح و تجهیز شده است.»
علیخانی خاطرنشان میکند: «افتتاح خانه ورزشهای روستایی برای بانوان و ابلاغ ساعت ماموریت ورزشی به دستگاههای اجرایی در راستای توسعه ورزش همگانی صورت گرفته است.»
همچنین علیرغم پیگیری و تماسهای فراوان با «فاطمه محمدبیگی» نماینده مردم قزوین، البرز وآبیک و نائب رییس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی موفق به گفتوگو با او نشدیم.
براساس نظر کارشناسان؛ کمتحرکی و ورزش نکردن یکی از مهمترین آسیبهای پیشروی بانوان است و آموزش و برنامهریزی جهت تغییر سبک زندگی، مدیریت استرس، فعالیت ورزشی منظم به همراه تغذیه مناسب میتواند در بالا بردن ضریب سلامت زنان و پیشگیری از بسیاری از بیماریها موثر باشد. بنابراین سیاستگذاریهای حاکمیتی در سطح کلان و مشارکت ارگانهایی مانند آموزش و پرورش و وزارت ورزش و جوانان به منظور ایجاد جذابیت برای حضور مردم در برنامههای متنوع ورزشی و آگاهسازی مردم از عوامل تهدیدکننده کم تحرکی، نقش مهمی در ارتقای سلامت ایفا خواهد کرد.
