روند رد یا تایید صلاحیتها در هیات اجرایی استان چگونه بوده است؟
بعد از ثبتنام داوطلبان، صلاحیت داوطلبان براساس قانون به مدت دو هفته در هیاتهای اجرایی متشکل از سه نفر شخصیت حقوقی و هشت نفر شخصیت حقیقی که معتمدین مردم هستند، بررسی میشود.
این هیاتهای اجرایی چگونه انتخاب میشوند؟
طبق ماده۳۸ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی هیاتهای اجرایی متشکل از اعضای حقوقی شامل فرماندار، یک نفر حقوقدان با معرفی رئیس کل دادگستری استان و رئیس ثبت احوال حوزه انتخابیه تشکیل میگردد.
همچنین براساس ماده۳۹ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، فرماندار حوزه انتخابیه موظف است در زمان قانونی نسبت به معرفی ۳۰نفر از شخصیتهای دینی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، علمی، اقتصادی و حقوقی که دارای صلاحیتهای مندرج در این قانون میباشند را جهت تعیین صلاحیت به عنوان معتمد به هیات نظارت معرفی نماید، پس از تایید هیات نظارت با رعایت تبصره(۱) این ماده، فرماندار حداکثر ظرف ۴۸ساعت جلسهای با حضور اعضای حقوقی هیات اجرایی، هیات نظارت شهرستان وحداقل دوسوم معتمدان مذکور تشکیل میدهد. در این جلسه معتمدین از میان خود با رای مخفی و اکثریت نسبی هشت نفر را به عنوان عضو اصلی و پنج نفر را به عنوان عضو علیالبدل به ترتیب آراء به عنوان معتمد جهت عضویت در هیات اجرایی انتخاب مینمایند.
فرمانداریها از چه منابعی استعلام میکنند؟
از ابتدای ثبتنام برابر قانون روزانه اطلاعات افراد برای پنج دستگاه استعلامدهنده فرستاده میشود و ظرف ۱۰روز نیز آنها باید پاسخ خود را ارسال کنند. این پنج دستگاه شامل دادستانی، دادگستری و دستگاههای امنیتی هستند که مرجع پاسخگویی نسبت به استعلام افراد در قانون مشخص شدهاند و تحقیقات محلی هم در این مرحله قرار دارد. بعد از آن، جلسات هیات اجرایی تشکیل میشود و پرونده افراد و پاسخ استعلامات را مطالعه و تحقیقات محلی را بررسی میکنند.
بعد از آن چه اتفافی رخ میدهد؟
این فرآیند ۱۵روزه است که بعد از آن فرمانداران دو روز مهلت دارند نظرات هیاتهای اجرایی را به افرادی که عدم تایید یا عدم احراز شدهاند، اعلام کنند که کاندیداها هم در صورت تمایل طی دو روز میتوانند به فرمانداران نامه بزنند و دلایل عدم تایید یا ردصلاحیت خود را درخواست کنند. ضمن آنکه برابر قانون از ۲۱ تا ۲۴آبان ماه کاندیداها میتوانستند اعتراض خود را به صورت الکترونیکی به هیات نظارت استان ارسال کنند. همچنین فرمانداران نیز تا ۲۶آبان میتوانستند مستندات افرادی که تایید یا عدم تایید شدند را اعلام کنند. سپس هیات نظارت استان از ۲۵آبان به مدت ۵۰روز فرصت دارد صلاحیتها را بررسی و با هماهنگی هیات مرکزی تا ۱۴دی ماه اعلام کند که چه کسانی عدم تایید یا عدم احراز شدهاند.
اطلاعات ما میگوید ۷۳۰نفر در مرحله پیشثبتنام، ثبتنام کرده بودند؛ اما تعداشان در مرحله ثبتنام اصلی، ۲۷۶نفر شد، علت این عقبگرد چه بوده است؟
ببینید چرا پیشثبتنام وجود دارد؟ در دورههای گذشته ما فقط یک ثبتنام داشتیم و علاوه بر بررسی صلاحیتهای افراد، موضوعات عمومی مانند سن، مدرک تحصیلی، محکومیتهای دستگاه قضایی هم مورد بررسی قرار میگرفت. برای همین در قانون جدید پیشبینی شده است که یک مرحله پیشثبتنام وجود داشته باشد و افراد پرسشنامه را تکمیل کنند تا بحث ثبت و موضوعات مربوط به مدارک مورد تایید وزارت علوم و تابعیتشان مورد بررسی قرار گیرد. در همین خصوص مدارک بخشی از ثبتنامکنندگان تایید نشد و اعتراض کردند، بخشی از آنها برگشتند و بخشی هم برنگشتند، اما حدود ۱۵۰نفر هم به عدم تاییدشان اعتراض نکردند.
در بحث پیشثبتنام جزو چند استان اول کشور بودیم و حتی در ثبتنام هم وضعیت بهتری داشتیم. برای مثال در خصوص حضور بانوان در مرحله پیشثبتنام جزو سه استان اول بودیم و ثبتنام خانمها از نرخ متوسط کشوری خیلی بالاتر بود.
الان چند نفر کاندیدا داریم که صلاحیتشان تایید نشده است؟
طبق قانون هنوز اعلام اسامی امکانپذیر نیست چون وارد فرآیند هیات نظارت خواهند شد و در همه دولتها نیز اینگونه بوده است.
چند درصد فکر میکنید تایید صلاحیت شدهاند؟
ما هنوز جمعبندی نکردیم.
فردی مثل آقای رجب رحمانی با شش دوره تایید صلاحیت، در این دوره رد صلاحیت شد. آیا دلیل جدیدی برای ردصلاحیت پیدا شده است؟
ما بررسی نمیکنیم و فقط وظایف ستادی داریم. هیاتهای اجرایی برابر قانون براساس ساختار و فرآیندی که دارند انجام وظیفه میکنند و تایید یا عدم تایید هر فردی در چارچوب هیاتهای اجرایی انجام میشود و در وزارت کشور، فرماندار ما هم یک رای دارد.
برخی اصولگرایان در فضای مجازی نوشتند برخی تایید یا ردصلاحیتشدهها هشت به دو رای داشتند. آیا چنین چیزی وجود داشته است؟
اینها گمانهزنیهایی است که بعضا رسانهها و افراد انجام میدهند و منبع قانونی ندارد.
علت اینکه کسانی که ردصلاحیت شدند به طیف اصلاحطلبان بیشتر نزدیک بودند، چیست؟
این حرفها نیست. بعضی از اصلاحطلبانی داشتیم که تایید شدند. قانونگذار چندین مرحله بررسی صلاحیت داشته و مربوط به اصلاحطلبی یا اصولگرایی نبوده است. در هرصورت این نظر هیات اجرایی است و تایید یا عدم تایید افراد ربطی به اصولگرا یا اصلاحطلب بودن آنها ندارد.
به عنوان آخرین سوال به نظر شما خالصسازی در هیات اجرایی وجود داشته است؟
این روزها رسانهها تیترهای مختلفی میزنند؛ اما وظیفه اصلی وزارت کشور به عنوان برگزارکننده انتخابات، هم براساس قانون و هم شرح وظایفی که حضرت آقا ابتدای سال مشخص کردند؛ ایجاد امنیت در انتخابات است که هم از رای مردم و هم داوطلبین حفاظت کنیم.
سازوکار خالصسازی به عنوان زیرساخت و اجرا در انتخابات فراهم نیست و عمده عدم تاییدشدهها براساس قانون رد شدند و مشکل همان پنج سال سابقهشان بوده است و باید در هیات نظارت بررسی شوند که امکان برگشت آنها نیز وجود دارد.
