در این مدت، گسیل سخنگوی دولت به چند دانشگاه و تلاش او برای گفتوگو با دانشجویان معترض، شاید تنها اقدام عملی دولت سیزدهم به منظور کاستن از شدت اعتراضها بود، اقدامی که البته راه به جایی نبرد و تاکنون نه تنها مسئولان دولتی نتوانستهاند به مطالبات و خواستههای معترضان پاسخی عملی و شایسته بدهند که هرازگاهی با سخنان نسنجیده یا اقدامات غیرمدبرّانه خود نیز بر آتش ناآرامیها دمیدهاند.
* معتمدین محلی از یک جریان سیاسی
با این همه، نماینده عالی دولت در استان قزوین کوشید شامگاه بیستویکم مهرماه طی نشستی در سالن باغستان سازمان جهادکشاورزی با جمعی که از آنان به عنوان «معتمدین استان» یاد شده، نظرها و دیدگاههای آنان را پیرامون این رخدادها و نیز مسایل و مشکلات استان جویا شود.
اما محمدمهدی اعلایی در این نشست که اکثریت قریب به اتفاق حاضران از چهرههای اصولگرای استان یا افراد نزدیک به این جریان سیاسی بودند، صرفا به ارائه گزارشی از عملکرد تیم مدیریتی استان پرداخت و از وضعیت استان در حوزههای مختلف سخن گفت، اما او در حالی که محور سخنان حاضران عموما درباره زمینهها و بسترهای وقوع اعتراضها بود، کمتر مطلبی در اینباره بیان کرد!
استاندار قزوین با بیان اینکه، مسائلی وجود دارد که منجر به کاهش سرعت پیشرفت استان شده و باید بیشتر مورد دقت و توجه قرار بگیرد، گفته است: «اراده جمعی برای پیگیری مسائل استان که شاید دلیل آن همان نجابت و شرافت مردم قزوین باشد یکی از موضوعات و مشکلات استان است که این مهم باید تقویت شود.»
اعلایی با طرح این موضوع که، اگر معتمدین استان پیگیری و مطالبهگری را بهدرستی انجام ندهند، در خلاء به وجود آمده، یکسری چهرههای غیرذیصلاح مطالبهگری میکنند که نتیجه آن بروز مشکلاتی برای استان و مردم خواهد بود، افزوده است: «معتمدین، بزرگان و پیشکسوتان باید انسجام بیشتری برای پیگیری مشکلات و مطالبهگری از مسئولان در زمینه برطرف شدن مشکلات استان داشته باشند».
اعلایی کلام خود را با اشاره به اختلافات امریکا با عربستان بر سر نفت و مشکل گاز در اروپا، اینگونه به پایان برد: «انشاا… پاییز ما خواهد گذشت، اما زمستان آنها شروع میشود»!
* مردم کوچه و بازار شاهد بیعدالتی هستند
در این نشست، که نه بانویی به عنوان «معتمد» حضور داشت؛ نه آنگونه که گفته شده کسانی از میان اصلاحطلبان یا حتی افراد مستقل از دو جریان سیاسی به آن دعوت شده بودند و نه اساسا خبرنگاری به جز صداوسیما مجوز حضور یافته بود، حجتالاسلام محمد باریکبین از وضعیت این روزهای جامعه گفت و با بیان اینکه، احساس آدم این است که جامعه اصلا حال عاطفی خوبی ندارد، تاکیدکرد: «الان فشارهای متراکم حقیقی و مجازی، جامعه را رنج میدهد. یکی از ضرورتهایی که احساس میکنم باید از سوی مسئولان تدبیر و اتخاذ شود فراهم کردن روشها، مکانیزمها و مجاری خاصی برای تخلیه این فشارهاست».
این سخنان باعث شد تا سید جعفر شهابزاده، فعال سیاسی اصولگرا از برگزاری جلسه انتقاد کند و بگوید: «ما اصلا برای چه چیزی اینجا جمع شدهایم. ما میگذاریم اتفاقی بیفتد؛ شلوغ بشود؛ سر و صدا بشود، آن وقت میگوییم بد نیست، بنشینیم و صحبتی بکنیم».
ابوالفضل معصومزاده مدیرکل اسبق صداوسیمای مرکز قزوین و از فعالان سیاسی اصولگرا، سخنان شهابزاده را پی گرفت و ادامه داد: «بالاخره اگر صهیونیزم جهانی و منافقین و سلطنتطلبها بخواهند کاری بکنند نیاز به یکبستر و زمینهای دارند؛ این بستر را ما نباید بگذاریم فراهم شود تا این اتفاقها بیفتد. واقعیت این است که مردم کوچه و بازار ناراضی هستند؛ مشکل دارند؛ شاهد بیعدالتی هستند».
حجتالاسلام علی عباسی، مدیر اسبق حوزه علمیه قزوین و رییس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی استان اما به نصیحت اخلاقی حاضران پرداخت و گفت: «خیلی از تکبرها و بدبینیها به خاطر خودبینی است؛ آدم خودش را بزرگ میبیند؛ خودش را خوب میبیند». او البته سخنان چندانی درباره وقایع این روزها نگفت. در حالی که براساس ادعای یک صفحه اینستاگرامی، فرزند او در زمره دستگیرشدگان ناآرامیهای اخیر قزوین بوده است. ادعایی که پس از گذشت نزدیک به سههفته از طرح آن، تاکنون از سوی عباسی یا دیگر اصولگرایان انقلابی تکذیب نشده است!
* ناامیدی بهعلاوه هیجان، مساوی اغتشاش!
در این نشست، درحالی که حجتالاسلام سید قریش موسوی رییس ستاد اقامه نماز استان از ضرورت وحدت کلمه و پرهیز از بگومگوهای بینتیجه گفت، حجتالاسلام سیدمهدی خضری امام جمعه موقت قزوین عنوان کرد: «در مصاحبهها [با دستگیرشدگان] چیزی که من متوجه شدم فرمول اغتشاش این بوده است؛ ناامیدی به علاوه هیجان، مساوی است با اغتشاش» او افزود: «اگر به دهههشتادیها امید بدهیم، اگر ظرفیتهای نظام را بگوییم؛ اگر داراییهای خودمان و نصرت الهی را بگوییم؛ اگر مدیران خوب و صالح مثل حاج قاسمها و انسانهای گمنامی که دارند صادقانه تلاش میکنند، معرفی کنیم در کنار همه ناکارآمدیها، قطعا این امید به علاوه هیجان مساوی است با پیشرفت کشور».
سید محمد حکاک استاد فلسفه دانشگاه بینالمللی اما نگاهی متفاوت از جمع داشت. او گفت: «فرهنگ را باید واگذار کرد به اهل فرهنگ مستقلِ از حکومت، اما معنای آن این نیست که به معنای مخالفت با حکومت باشد، ولی ریشه اغتشاشهای اخیر به نظر من صددرصد اقتصادی است؛ این را گفتم تا نشانی غلط به کسی داده نشود». او افزود: «اینکه گفتم ریشه اغتشاشها اقتصادی است، شامل بیعدالتی و فقر میشود، گرچه ممکن است برای برخی فقر نباشد و تبعیض و بیعدالتی سبب اعتراض شده باشد که باید این مسائل را حل کنیم.»
حبیباله وفاپور جانشین اسبق سپاه صاحبالامر استان البته ناآرامیهای اخیر را فرصت طلایی برای انتصاب نیروهای ارزشی در مناصب مدیریتی دانست و عنوان کرد: «واقعا مردم و نیروهای ارزشی، توقع تحول دارند. با این فرصت طلایی به دست آمده باید وضعیت مدیریت را در استان اصلاح کرد».
* اعتراض به دعوت نشدن معتمدین بیطرف
اینکه خروجی نشست چندساعته اعلایی استاندار با چهرههایی که از آنان بهعنوان معتمدین استان نام برده شده است، چه بوده، مشخص نیست. اما آیا برگزاری چنین نشستهایی میتواند «امید» را که بهزعم امام جمعه موقت قزوین نبودن آن یکی از دو رکن اعتراضها و اغتشاشها بوده، به جامعه بازگرداند یا تحول مثبتی به نفع اقتصاد و معیشت و زندگی و آینده مردم رقم بزند؛ سوالی که قطعا پاسخ مثبتی بدان نمیتوان داد. هر چند مساله مهم این است، چگونه کسانی که در جریان سیاسی حامی دولت، حتی یکزن را به عنوان «معتمد» نمیشناسند، میتوانند به مطالبات جامعه که امروز زنان پرچمدار آن هستند، پاسخی شایسته و در خور بدهند؟
شاید از همینرو بود که در جلسه استاندار و معاونانش با شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر قزوین، فاطمه اشدری نماینده مردم در پارلمان لب به گلایه گشود و با انتقاد از دعوت محدود برخی در نشست اعلایی با معتمدان گفت: «جلسهای که استاندار با معتمدن شهر داشتند صرفا با جناح خاصی بود، لذا توصیه میکنیم نگذارید این جلسات سیاسی شود و خیرین و معتمدین سیاسی را کنار خود جمع نکنید؛ بلکه از همه افراد دعوت کنید تا از این ظرفیت برای حل مشکلات مردم استفاده شود».
او افزود: «حتما مشاورههای خوبی داده نشده و همانگونه که در گذشته چپها دور هم جمع میشدند امروز فقط از راستها دعوت شده بود و در جمع معتمدین برخی خیرین بیطرف حضور نداشتند که از آقای استاندار انتظار میرود فراجناحی عمل کند».
اعلایی که ظاهرا انتظار چنین انتقادی آن هم در صحن شورای شهر را نداشت، پاسخ داد: «سلسله نشستهایی بنا به دستور رییسجمهور با شعاری که دولت در مسیر مردمیسازی دارد در استان برگزار شد که در این زمینه نسبت به دیگر استانها پیشرو هستیم. بدینمنظور هم دستیار مردمیسازی را تعیین کردیم و با اقشار مختلف و معتمدین نیز نشست داشتیم».
وی همچنین تصریح کرد: «اما در مورد نشست با معتمدین، حتما محدودیت هم بوده که همه افراد دعوت نشدهاند، ولی همچنان در آینده با احزاب و تشکلها جلسه خواهیم داشت و به مردم گزارش میدهیم که قرار است چه اقداماتی در استان اجرایی شود.»