* یک نظام حزبی در جامعه شکل نگرفته است
دبیر حزب موتلفه اسلامی قزوین در پاسخ به این سوال که چرا احزاب سیاسی دارای مجوز فعالیت از وزارت کشور، صرفا در ایام انتخابات فعال می‌شوند، اما در ایام غیرانتخابات عموما غیرفعال و در سکون و سکوت هستند، به «فروردین امروز» می‌گوید: ما در حزب مؤتلفه اسلامی در طول سال، فعالیت‌هایی البته با فراز و نشیب داریم، اما این امر غیرقابل انکاری است که اشاره کردید؛ چون شاهد آن هستیم که احزاب عمدتاً در ایام انتخابات سر و صدایی دارند و فعالیت می‌کنند.
محمدحسین شفیعی‌ها می‌افزاید: یکی از دلایل این مساله، می‌تواند ناشی از این باشد که ما نتوانستیم یک نظام حزبی استانداردی را در جامعه شکل دهیم و همین باعث شده تا احزاب جایگاه واقعی خود را در میان مردم و نخبگان بدست نیاورند و در نتیجه این موضوع در فعالیت‌ها و فعل و انفعالاتی که یک حزب می‌تواند داشته باشد تأثیر گذاشته است.
وی اضافه می‌کند: یک وجه دیگر موضوع هم می‌تواند به این معنا باشد که بالاخره هر تلاش و فعالیتی به لحاظ مالی هزینه‌بر است و علی‌ر‌غم اینکه در هزینه‌ها صرفه‌جویی هم صورت بگیرد، اما به هر حال هر فعالیتی به حداقل‌هایی از هزینه‌های مادی احتیاج دارد و چه بسا برای احزاب این شرایط فراهم نیست که تأمین مالی باشند که این مساله از لوازمات حزبی بودن است.
این فعال سیاسی با بیان اینکه، نظام باید راجع به این مساله، تصمیم بگیرد؛ ادامه می‌دهد: باید در این خصوص که چگونه می‌شود احزاب برای تأمین نیازهای مالی خود، راه‌هایی به منظور کسب درآمد داشته باشند تا بتوانند به وسیله آن درآمدها، فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود را رونق دهند، تدبیری اتخاذ شود.
شفیعی‌ها تاکید می‌کند: یکی از راه‌های فعال نگه داشتن احزاب سیاسی، تیم مدیریتی استان است؛ یعنی اگر تیم مدیریتی استان که در رأس آن استاندار محترم قرار دارد، رویکردشان نسبت به احزاب رویکرد مثبتی باشد از آن‌ها همفکری و کمک بخواهند و میدان فعالیت بدهند، این مساله به نوعی باعث جنب و جوش و تکاپوی احزاب شده و آن‌ها از سکون و سکوت فعلی بیرون خواهند آمد.
وی تصریح می‌کند: در دیدار اخیر که همراه با اعضای حزب موتلفه در استان با استاندار داشتیم این مساله را خدمت ایشان یادآور شدیم که ما هیچگونه تحرک و تلاش سیاسی خاصی از ناحیه استانداری مشاهده نمی‌کنیم و این برای دولت آقای رییسی مناسب نیست.
دبیر حزب موتلفه اسلامی در استان همچنین خاطرنشان کرد: البته ایشان هم تأیید کردند که پیگیری خواهند کرد و این مسأله به‌زودی احتمالا شکل بگیرد که یک نوع تعامل و همفکری با احزاب را از ناحیه استانداری و معاونت سیاسی استانداری در سطح استان شاهد باشیم.
* صاحبان قدرت، احزاب را ویترین نمایش می‌بینند
اما دبیر حزب اتحاد ملت ایران اسلامی در قزوین از منظر دیگری به سوال ما می‌نگرد و به «فروردین امروز» می‌گوید: حزب در ادبیات سیاسی تعریف ویژه خود را دارد و این تعریف هم، معطوف به شرایط خاصی است و رسالت حزبی فقط در آن شرایط خاص معنا پیدا می کند.
یوسف کرمی می‌افزاید: فلسفه وجودی احزاب در جوامع دموکرات، همانا تلاش برای ابقا یا اصلاح رفتار صاحبان قدرت، چه در حمایت از سیاست‌های اصولی و مفید آن‌ها و چه در جهت اصلاح و تغییر سیاست‌های غلط و مضرشان در رابطه با حقوق شهروندی شهروندان است.
وی ادامه می دهد: پس قبل از اینکه ما عملکرد احزاب را مورد توجه قرار دهیم باید به فضای سیاسی حاکم بر جامعه عنایت کافی داشته باشیم و ببینیم آیا فضای سیاسی کلان حاکم بر کشور، دموکراتیک یا ضد دموکراتیک است که قطعا برآورد اولیه در این خصوص بسیار حائز اهمیت خواهد بود.
این فعال سیاسی یادآور می‌شود: ما نمی‌توانیم بدون در اختیار داشتن تحلیل درست نسبت به شرایط حاکم بر جامعه، از نهادهای زاییده از همان شرایط، انتظار مالایطاق داشته باشیم. در واقع در فرآیند طی شده در قریب به نیم قرن اخیر، نه تنها جمهوریت نظام به آن فربگی طبیعی و مورد انتظار جامعه دست پیدا نکرده، بلکه حتی از وضعیت ابتدایی خود نیز ضعیف‌تر شده است.
کرمی اضافه می‌کند: در چنین اوضاعی که احزاب سیاسی صرفا به منزله ویترین نمایشی، بدون کوچک‌ترین نقش تاثیرگذاری در فرآیند قدرت دیده می‌شوند و یا تشکلی برای توجیه تصمیمات نادرست صاحبان قدرت؛ مگر می‌شود از احزاب سیاسی انتظاری مطابق با معیارهای یک نظام مبتنی بر جمهوریت را داشت؟
وی با بیان اینکه، با اندکی تامل در وضعیت احزاب موجود می‌توان این احزاب را به سه دسته تفکیک کرد، تاکید می‌کند: گروه اول، احزاب مستقل در حال حاضر نه تنها مورد حمایت قرار نمی‌گیرند بلکه به عناوین مختلف منکوب می‌شوند. گروه دوم، احزابی هستند که خیلی درگیر رسالت حزبی و یا نقد و توجیه رفتار صاحبان قدرت نمی‌شوند، بلکه عمدتا منتظر فرصتی می‌باشند تا از نمد وضعیت پیش آمده به فکر درست کردن کلاهی برای خویش باشند و گروه سوم هم، احزابی را شامل می‌گردد، که فارغ از درست یا نادرست بودن رفتار اصحاب قدرت، جز توجیه آن رفتارها، رسالتی برای خود قائل نیستند.
* احزاب حتی در انتخابات هم تاثیرگذار نیستند
دبیر حزب اتحاد ملت استان در ادامه با نگاهی به عملکرد احزاب سیاسی، بیان می‌کند: شما ببینید در وضعیت کنونی کشور که در واقع هیچ چیز سر جای خودش نیست. چه کاری از احزاب ساخته است تا با انجام آن بتوانند در اصلاح روند موجود موثر باشند؟
کرمی با بیان اینکه، پس باید پذیرفت که عملا وجود احزاب سیاسی با توجه به شرایط موجود، «سالبه به انتفاء موضوع» شده است، عنوان می‌کند: هم‌چنان‌که این سخن که احزاب فقط در ایام انتخابات‌ها فعال هستند، با شرایطی که در انتخابات‌های اخیر مشاهد کردیم، دیگر تاریخش منقضی شده و کارکرد حداقلی احزاب در دوران انتخابات هم منتفی شده است.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به تنگناهای مالی احزاب برای فعالیت‌های خود اضافه می‌کند: از همه این‌ها گذشته، با توجه به هزینه‌های بالای انجام هرگونه فعالیتی و یا برگزاری مراسم مختلف و اینکه عموما احزاب از اسپانسرهای مالی بی‌بهره هستند؛ صرفا اتکای اقتصادی احزاب مستقل به حق عضویت اعضای خود، خیلی مجال تحرکات چشمگیر را به احزاب نمی‌دهد.
این فعال سیاسی با تاکید بر اینکه، نقد و نظر احزاب هم چندان تاثیری در وضعیت کنونی ندارد، تصریح می‌کند: در شرایط موجود که کشور در عرصه‌های مختلف دچار مشکل و ناپایداری است، متاسفانه کار از نقد و نظر گذشته است. شما همین استان خودمان را ببینید، جز روزمرگی آیا اقدام قابل ملاحظه‌ای را می‌توان دید تا احزاب به نقد ارتقایی یا اصلاحی آن همت کنند؟
کرمی یادآور می‌شود: به‌عنوان یک کنشگر سیاسی و دبیر استانی یک حزب نسبتا آزاد، یعنی اتحاد ملت، عرصه را خالی‌تر از آن می‌بینم که قابلیت نقد و نظر داشته باشد. امروز با توجه به مجموعه شرایط بحرانی، باید به مساله مهم‌تری بپردازیم که در واقع همانا تلاش برای وادار کردن مسببین وضع موجود به تجدیدنظر اساسی در سیاست‌های غلط خود است.
وی همچنین خاطرنشان می‌کند: حال باید دید در این شرایط حساس و پیچ خطرناک پیش‌روی ملت ایران چه کار اصولی برای ایران و ایرانی می‌توان انجام داد. این مساله، باید اصلی‌ترین موضوع امروز احزاب سیاسی به‌ویژه اصلاح‌طلبان و همه دوستداران ایران و ایرانی باشد.
