آمارها نشان میدهند تاکنون بیش از ۶۰هزار هکتار از اراضی کشاورزی این استان به سامانههای نوین آبیاری مجهز شدهاند که از این میزان ۶۰درصد در اراضی زراعی و ۴۰درصد مربوط به باغات استان است. این در حالیست که تا میانه سال۱۳۹۵، فقط حدود ۱۴۰۰هکتار از اراضی کشاورزی استان به سیستم نوین آبیاری تجهیز شده بودند.
عمده اقدامات صورت گرفته بهمنظور بهرهگیری از این سامانهها در دولت گذشته انجام شده و شتاب گرفتن اجرای این طرح در نتیجه انتخاب دشت قزوین بهعنوان پایلوت آبیاری هوشمند در سال۱۳۹۷ اتفاق افتاده است. هر چند افزایش قیمت لوله و اتصالات در نتیجه تورم و همچنین کمبود اعتبارات تخصیصی، اجرای طرحهای آب و خاک بهویژه اجرای طرح آبیاری هوشمند را در استان با چالش جدی روبهرو ساخت.
آنگونه که مدیر امور آب و خاک و فنی و مهندسی جهاد کشاورزی استان گفته است: تاکنون در یک سوم از ۱۸۰هزار هکتار اراضی مستعد، توسعه روشهای نوین آبیاری اجرا شده و برنامه جهاد کشاورزی در صورت تامین اعتبار، اجرای ۵هزار هکتار در سال جاری است.
مستخدمی میافزاید: در اجرای این طرح، در سال۹۸ با ۶هزار و ۸۵۰هکتار رکورد سنواتی استان و رتبه نخست کشور را کسب کردیم، اما در دو سال اخیر علیرغم ضرورت اجرا به علت خشکسالی؛ به دلایلی چون کرونا، تورم بالا و افزایش هزینهها، استقبال برای اجرای سیستمهای نوین آبیاری کاهش پیدا کرد.
او با تاکید بر اینکه، اعتبارت مصوب برای اجرای این طرح در سال گذشته، ۹۳میلیارد تومان بود، اما فقط ده درصد از این اعتبارات به استان واگذار شد، عنوان میکند: با توجه به سفر رییسجمهوری به قزوین، امیدواریم در سال جاری اعتبارات مصوب برای اجرای طرح سامانههای نوین آبیاری به طور کامل به استان تخصیص داده شود.
در این میان، رییس سازمان جهاد کشاورزی قزوین با ابراز امیدواری از اینکه، طی سال جاری سامانههای نوین آبیاری در سطح بیش از پنج هزار هکتار از اراضی استان اجرا شود، میگوید: همچنین مطالعه اجرای هشتهزار هکتار طرحهای سامانه نوین آبیاری در سطح استان انجام شده که در صورت تامین اعتبار با توجه به اولویت و ضرورت مناطق کشاورزی استان عملیاتی میشود.
رضا افلاطونی میافزاید: ۳۷۵هزار هکتار از اراضی زراعی و باغی استان قزوین آبی بوده و حدود ۱۸۰هزار هکتار از اراضی استان مستعد توسعه سامانههای نوین آبیاری است.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی نیز با بیان اینکه، ۲هزار و ۵۰۰هکتار پایلوت آبیاری هوشمند در کشور مصوب شده است که ۷۰۰هکتار در استان قزوین اجرایی میشود؛ تصریح میکند: هماکنون هشتونیم میلیون هکتار مزارع آبی در کشور وجود دارد که ۲.۵میلیون هکتار آن به سامانه آبیاری مجهز شده است که قزوین رتبه بسیار خوبی در کشور دارد.
فریبرز عباسی ادامه میدهد: قزوین در استفاده از سامانه و ماشینآلات آبیاری جز استانهای پیشرو است و ۳۰درصد اراضی آبی آن که بالاتر از میانگین کشوری قرار دارد به سامانههای نوین آبیاری مجهز شده است.
او همچنین با اشاره به اینکه، با تکمیل و افتتاح آبیاری هوشمند منطقه خوزنین، قزوین در رتبه بسیار خوبی قرار میگیرد؛ خاطرنشان میکند: سیاست وزارت جهاد کشاورزی توسعه روشهای آبیاری با راندمان بالا است که خوشبختانه در این میان قزوین با ۶۰هزار هکتار توانسته رتبه و جایگاه خوبی را به دست آورد.
با این همه، بهرغم مجموعه اقدامات انجام شده برای اجرای طرح آبیاری هوشمند، حدود ۷۰درصد از اراضی کشاورزی و باغی استان همچنان با استفاده از شیوههای مختلف از جمله روش سنتی غرقابی، اقدام به آبیاری میکنند که با توجه به واگذاری قطرهچکانی اعتبارات تخصیصی بهمنظور اجرای این طرح، استقرار سامانههای نوین آبیاری در ۱۸۰هزار هکتار از اراضی مستعد دشت قزوین بیش از ۲۰سال زمان خواهد برد.
مشخص نیست با روند تخریب دشت قزوین بهدلیل خشکسالی و فرونشست زمین که کارشناسان، کویری شدن این دشت را طی یک دهه آینده پیشبینی میکنند؛ آن روز آیا وعدههای مسئولان برای اجرای طرح آبیاری هوشمند در استان تحقق خواهد یافت یا همچنان درگیر تخصیص اعتبار و گرانی روزافزون این سامانههاست؟