مهیابودن شرایط سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت در استان قزوین به دلیل نزدیکی آن به تهران و قرارگیری در شاهراه ارتباطی کشور باعث شده تا قزوین با دارابودن بیش از ۴هزار واحد تولیدی جزو استان‌های مطرح در حوزه صنعت باشد و در بحث سرمایه‌گذاری در برخی حوزه‌ها ازجمله گردشگری ناکام بماند.
از آنجایی که داشتن سرمایه اجتماعی و در پی آن جذب سرمایه‌گذار تاثیر مستقیمی بر توسعه دارد، یکی از بزرگترین دغدغه‌های هر استان جذب سرمایه‌گذار است.
“فروردین امروز” در این گزارش به بررسی تضمین حقوق مالکیت و فرهنگ جذب سرمایه‌گذاری در قزوین که وابسته به شاخص سرمایه اجتماعی بوده، پرداخته است.
سرمایه اجتماعی ارتباط تنگاتنگی با سرمایه اقتصادی، سرمایه فرهنگی و میزان ارتباطشان با نهادهای دولتی دارد؛ هرچند که شاخص سرمایه اجتماعی در ۳سال اخیر نسبت به مدت مشابه سال‌های گذشته خود، با رشد نسبتا کمی همراه بوده و این رشد اندک منجربه ورود برخی سرمایه‌گذاران در بخش صنعت شده است؛ اما تا رسیدن به شرایط مطلوب فاصله بسیاری دارد.
براساس رهآوردهایی که موسسه پژوهشی «لگاتوم» ارائه داده است، قزوین در زمره استان‌هایی است که با داشتن امنیت بالای سرمایه‌گذاری در حوزه سرمایه اجتماعی رتبه پایینی دارد.
در این اعتبارسنجی، سرمایه اجتماعی در قالب مولفه‌های شاخص رفاه در سطح جهانی مورد بررسی قرار گرفته است. لگاتوم آورده است که این سنجش امتیاز کل در بازه صفر تا۲۱ قرار گرفته و میانگین کل سرمایه اجتماعی کشور ۱۰٫۸۷ است.
نگرانی نسبت به آینده فرزندان، ارائه نظرات به مقامات دولتی، اطمینان به قول و قرار در محیط‌های تجاری، اجرای یکسان قانون برای فعالان اقتصادی، گرفتن حق در داد و ستد و بررسی وضعیت سرقت و ایجاد امنیت از جمله مواردی است که در ارزیابی شاخص سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است.
قزوین با مساحتی بالغ بر ۱۵۵۹۴٫۹۲کیلومتر، دارای ۱۹بخش، ۲۵شهر و ۴۶دهستان است که در این میان نرخ مشارکت اقتصادی آن ۱۲درصد است که نسبت اشتغال مردان ۸درصد، نسبت اشتغال زنان ۱۲درصد و نرخ بیکاری در آن ۱۷درصد است.
همچنین سهم قزوین از درآمدهای مالیاتی دولت، مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر اشخاص حقوقی ۱۳درصد، مالیات های مستقیم ۱۴درصد و مالیات‌های غیرمستقیم ۱۲درصد است در حالی که برخی استان‌ها مانند گیلان از امتیازهای بالاتری نسبت به قزوین برخوردارند.
میانگین نرخ تورم کشور ۳۶٫۴۰درصد است؛ اما نرخ تورم کل استان قزوین ۳۶٫۴۱درصد است. نرخ تورم شهری استان، ۳۶٫۹۸درصد و نرخ تورم روستایی استان ۳۳٫۵۷درصد است.
با این آمار و ارقام سوالی که پیش می‌آید این است که چرا استان قزوین در پایش آماری مرکز پژوهش مجلس جزو استان‌های مطرح در حوزه صنعت و سرمایه‌گذاری است؟
استان قزوین در بحث تولید رتبه خوبی در بین سایر استان‌ها دارد. به عنوان مثال از ۴۴۱هزار و ۱۲۰تن گوشت قرمزی که در کشور تولید می‌شود، قزوین سهم به سزایی دارد. استان قزوین با تولید یک هزار و ۹۳تن گوشت قرمز رتبه ۷کشوری و در مقدار تولید شیر و لبنیات رتبه۸، تولید گوشت سفید رتبه۱۵ و در تولید تخم‌مرغ رتبه۱۰ کشوری را ازآن خود کرده است.
در بحث تولیدات کشاورزی، استان قزوین با مقدار تولید محصولات زراعی به صورت سالانه ۲میلیون و ۵۱۸هزار و ۹۴۸تن توانسته رتبه۷ کشوری را داشته باشد. همچنین رتبه قزوین در تولید گندم۱۱، تولید جو۸، تولید ذرت دانه‌ای۶، تولید ذرت خوشه‌ای و علوفه‌ای۱، تولید برنج۱۰، تولید محصولات گلخانه‌ای۲۰ و همچنین در تولید محصولات باغی دارای رتبه۸ است.
لازم به توضیح است که ارزش تولیدات صنعتی در استان قزوین ۳۱۸میلیارد و ۲۲۹میلیون ریال است که این میانگین کشوری این عدد ۱۱میلیارد و ۷۹میلیون و ۸۵۱هزار ریال است.
همان‌طور که از اعداد و ارقام پیداست، شهرک‌ها و نواحی صنعتی امروز بهترین مکان برای جذب و هدایت سرمایه‌گذاری‌های بخش تولید به شمار می‌روند که از سوی دولت برای استقرار صنایع تملک شده و با اعتبارات دولتی دارای زیرساخت و امکانات می‌شوند. از طرفی اقبال سرمایه‌گذاران در استان قزوین در حوزه‌های صنعتی و معدنی بیش از سایر حوزه‌ها است.
به گفته حمیدرضا خانپور، مدیرعامل سابق شرکت شهرک‌های صنعتی استان قزوین با دارابودن ۲۰شهرک و ناحیه صنعتی توانسته هزار و ۷۰۰سرمایه‌گذار در شهرک‌های صنعتی استان جذب و به مرحله بهره‌برداری و تولید برساند.
اما آنچه که باعث شده قزوین رتبه پایینی در شاخص سرمایه اجتماعی کسب کند، عمل نکردن مسئولان به وعده‌های خود، همکاری نکردن بانک‌ها و همچنین اجرایی نشدن قانون سرمایه‌گذاری به صورت یکسان برای تمام سرمایه‌گذاران است.
از طرفی شواهد و نظرسنجی‌ها نشان از آن دارد که تعامل و همکاری مدیران صنعتی استان با سرمایه‌گذاران مطلوب نیست؛ چراکه سرمایه‌گذاران در بحث صدور مجوز و کارهای اداری با قوانین دست و پاگیری رو‌به‌رو هستند.
از طرفی برخی سرمایه‌گذاران معتقدند قانون برای تمام آن‌ها به صورت یکسان اجرا نمی‌شود؛ برای مثال سرمایه‌گذارانی که نسبت به سرمایه‌گذاری در شهرک‌های صنعتی با شعاع ۱۲۰کیلومتری از تهران اقدام کرده و واحد تولیدی خود را با اشتغال برآورد شده به بهره‌برداری رسانده‌اند، بنا به شرایط هر شهرک یا ناحیه بین هفت تا ۱۳سال از معافیت مالیاتی بهره‌مند شدند؛ اما این معافیت شامل سرمایه‌گذاران شهرک صنعتی آبیک یا کاسپین۲ تنها به بهانه مسافت نمی‌شود.
ناگفته نماند که استان قزوین حدود ۱۹۰واحد تولیدی راکد و نیمه فعال دارد که سرمایه‌گذاران آن‌ها به دلیل مشکلاتی چون فرسودگی ماشین‌آلات، اختلافات مدیریتی و شرکا، بدهی به بانک‌ها، بیمه و دستگاه‌های خدمات‌رسان و فقدان سرمایه در گردش، کمبود مواداولیه و نبود بازار فروش ناکام مانده‌اند؛ ناکامی‌ای که با تعامل دستگاه‌های اجرایی از جمله بانک‌ها می‌تواند حل و فصل شود.
