از این تعداد نزدیک به هفت هزار نفر از مزایای بیمه بیکاری بهره بردند و سایر کارگران در آتش کرونا و قراردادهای موقت ۸۹روز سوختند؛ بحرانی که بیش از همه در سایه نبود قانون حمایت از کارگران روزمزد و قرارداد موقت شکل گرفت.
اوضاع غیرقابل تحمل مالی
یک کارگر ساختمانی که از صبح زود در جلوی استانداری برای پیدا کردن کار میایستد، در گفتوگو با «فروردین امروز» با بیان اینکه کرونا در نیمه نخست سال۱۳۹۹ بازار کار آنها را نابود کرده، میگوید: با این حال در نیمه دوم سال۱۳۹۹ گرانی ملک و مسکن سبب شد که بسیاری از بسازوبفروشها به سمت ساخت مسکن بروند و به همین خاطر بازار کار ما رونق گرفت.
رجبعلی یوسفی اضافه میکند: در شش ماه اول سال۹۹ شرایط کاری ما به قدری بد بود که محتاج نان شب بودیم و برخی از کارگران در سطح محلات مختلف شهر قزوین پرسه میزنند و به دنبال این بودند که با گرفتن نان مجانی و نسیه از نانواییها و با کمک مؤمنانه شکم خود را سیر کنند.
او ادامه میدهد: در این میان برخی کارفرمایان هم که به ما کمک میکردند، این کمک را بسیار تحقیرآمیز انجام دادند و این صحنه که در میان خیل کارگران روزمرد «مرغها را پرتاب میکردند» هیچوقت از ذهن من پاک نمیشود و این خاطرههای تلخ بیکاری و فقر سه سال اخیر را با خود به گور خواهم برد.
یک دستفروش میوهفروش قزوینی هم در گفتوگو با «فروردین امروز» با انتقاد جدی از برخوردهای صورت گرفته در دوران اوج بحران اقتصادی و گرانی ناشی از کرونا میگوید: متاسفانه برخی ارگانها در این دوران به جای حمایت از ما مرتب ماشین یا وسایل دستفروشی ما را توقیف میکرد و حتی برخی از کارگران دستفروش هم از کتک خوردند.
اهمال مجلس در اصلاح قانون کار
آیت اسدی، نماینده کارگران در شورای عالی کار در گفتوگو با «فروردین امروز» با بیان اینکه در سال گذشته سیزده هزار کارگر شرکتی و مزدبگیر به خاطر بحران شیوع ویروس کرونا از کار بیکار شدند، میگوید: از این تعداد فقط حدود هفت هزار نفر بیمه بیکاری گرفتند و شش هزار کارگر آزاد ساختمانی و روزمزد، بدون دریافت یک ریال بیمه بیکاری کار خود را از دست دادند.
او علت بیکارشدن چنین کارگرانی را اهمال چندین ساله مجلس در اصلاح قانون کار میداند: با توجه به اینکه در قانون کار حداقل مدت میزان اشتغال برای دریافت بیمه بیکاری شش ماه تعیین شده، بسیاری از کارگران ما با قراردادهای یک تا ۳ماهه توسط کارفرمایان به کار گرفته میشوند که نمیتوانند بعد از اخراج تقاضای دریافت بیمه بیکاری کنند.
اسدی با ذکر اینکه برخی از متقاضیان دریافت بیمه بیکاری در استان قزوین اصلاً قراردادی با هیچ کارفرمایی ندارند و به صورت روزمزد کار میکردند. به همین خاطر امکان پرداخت بیمه بیکاری به این افراد مطابق قانون وجود ندارد؛ هر چند هر کارگری مستحق دریافت بیمه بیکاری است، اما قانون در این باره بسیار محدود و بسته عمل میکند.
رئیس کانون شوراهای کار استان قزوین با تاکید بر لزوم حمایت قانونی بیشتر از کارگران اخراجشده و بیکار میگوید: اگر قانون کار در حوزه دریافت بیمه بیکاری کمی گستردهتر عمل کند و بحران کرونا و قراردادهای کوتاهمدت را در بر بگیرد، قطعاً مشکل بخش زیادی از متقاضیان دریافت بیمه بیکاری در استان و کشور برطرف خواهد شد.
اسدی، بیمه بیکاری را صداق اصلی تامین اجتماعی برای حفظ معیشت کارگران و افراد شاغل میداند که در همه کشورهای پیشرفته در اختیار مردم قرار میگیرد.
او یادآور میشود: اما در حال حاضر در کشور ما هنوز پرداخت بیمه بیکاری ابهامهای قانونی فراوانی دارد که باید این ابهامها در مجلس و دولت برطرف شوند؛ بنابراین پرداخت بیمه بیکاری به متقاضیان هماستانی در دایره اختیارات دستگاههای استانی نیست و باید مشکلات آن توسط مجلس و دولت برطرف شود.
کارگر ماهر بیکار نداریم
با وجود بیکارشدن شش هزار کارگر قزوینی روزمزد و با قرارداد موقت در سال۱۳۹۹ رضا گروسی، مدیرکل کار و رفاه اجتماعی استان در گفتوگویی که شانزدهم اسفندماه با خبرگزاری ایرنا داشت، از کمبود هزار کارگر در واحدهای تولیدی و صنعتی مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی استان گفته و افزوده بود: «با توجه به اینکه بسیاری از ظرفیتهای صنعتی استان در شهرکها و نواحی صنعتی در حال فعال شدن است، در سال آینده، آمار نیاز به کارگر در استان افزایش خواهد یافت.»
او همچنین از افزایش نیاز به کارگر در اردیبهشتماه آینده، یعنی امسال خبر داده بود. گروسی در این گفتوگو تصریح کرده بود: «به یقین نیروی مورد نیاز ما در حوزه کارگری از آمار فعلی هم فراتر خواهد رفت و یقینا بیش از هزار کارگر، مورد نیاز استان خواهد بود. رسماً اعلام میکنم ما هیچ متقاضی شغل دارای مهارت بیکار در استان نداریم و اگر کارگر دارای گواهینامه مهارتی بیکار باشد، به خود آن شخص برمیگردد.»
۷۵۴واحد صنعتی نونوار به کارگر ماهر نیاز دارند
اما نیاز روزافزون شرکتهای صنعتی به کارگر ماهر نکته مورد تاکید مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان قزوین هم قرار دارد. حمیدرضا خانپور در گفتوگو با «فروردین امروز» با بیان اینکه بسیاری از واحدهای تولیدی و صنعتی ما در استان قزوین از ما تقاضای کارگر صاحب مهارت میکنند، عنوان میکند: اما متاسفانه کارگرانی که به آنها معرفی میکنیم، در اکثر مواقع مورد قبول واقع نمیشوند.
خانپور، کمبود نیروی کار ماهر در قزوین را یکی از چالشهای توسعه صنعتی استان برمیشمرد و تصریح میکند: ۷۵۴واحد تولیدی و صنعتی در مرحله بهرهبرداری استان به کارگر نیاز دارند و از آنجایی که در مرحله نصب تجهیزات و ماشینآلات خط تولید هستند، به کارگر صاحب مهارت نیازمندند.
او با بیان اینکه دوران موسسات کاریابی سنتی به پایان رسیده است، ادامه میدهد: تنها چاره ما برای تزریق نیروی کار پربازده به واحدهای صنعتی و کارگاهی آموزش کارگران ساده در محل واحد تولیدی طی مدتی مشخص و بهکارگیری کارگران در همان کارخانه یا واحد آموزشدهنده است.
کارگر ماهر از استانهای همجوار جذب میشوند
بحران بیکاری کارگران روزمزد و ساختمانی قزوین در حالی در بحران اپیدمی کرونا در استان ایجاد شده و مراجعههای مکرر آنها به استانداری برای یافتن شغل را در پی داشته که واحدهای تولیدی و صنعتی سودده استان بسیاری از نیروهای انسانی ماهر خود را از استانهای همجوار البرز و زنجان جذب میکنند و به اذعان برخی کارگران فقط برای گرفتن نیروهای موقت خود سراغ کارگران قزوینی را میگیرند؛ معضلی که در درازمدت میتواند اعتبار نیروی انسانی استان قزوین در حوزه صنعت را دچار خدشه کند.