از سوی دیگر شرایط اقتصادی و عملکرد دولت اعتدالی مورد حمایت اصلاحطلبان در این دوره باعث شده است تا اصولگرایان خود را بیرقیب و پیروز مطلق کارزار انتخاباتی بدانند. با این همه هراندازه در طیف چپ بلاتکلیفی بین آمدن و نیامدن است؛ اما در طیف راست، رقابت سختی برقرار است تا بیشترین سهم را در انتخابات۱۴۰۰ داشته باشند که همین امر باعث تقابل میان آنها شده است، هرچند خود آنها بر این اعتقاد هستند که این اختلافات طبیعی است و در تلاش هستند با یکدیگر به یک وحدت برسند.
تعدد گزینهها در بین اصولگرایان
جریان اصولگرایی که امروز خود را به عنوان «جریان انقلابی» معرفی میکند، در حال حاضر در قزوین به دو شاخه اصلی تقسیم شده که یکی از شاخههای آن با عنوان «شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی» که مخفف آن «شانا» ست، فعالیت میکند.
این جریان در انتخابات سال گذشته مجلس به زعم خود موفق شدند «فاطمه محمدبیگی و لطفالله سیاهکلی» را وارد مجلس کنند و کار تشکیلاتی خود را ادامه دهند.
البته بررسیها نشان میدهد بنایی هم نبوده این تشکیلات ادامه پیدا کند؛ اما قزوین راهش را از مرکز جدا کرد؛ یعنی بعد از انتخابات مجلس شورای اسلامی، در تهران، ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی پایتخت منحل شد؛ اما در قزوین به فعالیت خود ادامه داد، حتی تصمیم گرفت وارد موضوع انتخابات ریاست جمهوری و شورای شهر شوند که رضا سبحانیفر، به عنوان دبیر شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی استان قزوین و حجتالاسلام عباسی، رئیس این شورا هستند و یک حلقه ۵تا ۶نفره از تصمیمگیرندگان در این شورا حضور دارند.
ساز و کار این شورا تا به امروز به این صورت بوده که با تشکیل کمیتههای تخصصی، کاندیداهای شورای شهر برای حضور در لیست باید برنامه ارائه دهند و پس از بررسیها، تعهدنامهای را امضا میکنند تا با آزمون وارد لیست شوند؛ البته برخی از اعضای شاخص آن، این شیوه را مورد انتقاد قرار دادهاند. با وجود انتقادها، این شورای ائتلاف، برای طالبان پارلمان محلی، بعد از مرحله تعهدنامه آزمونهای کتبی و شفاهی گذاشته است.
شورای «وحدت» هم از طیف راستگرایان به تازگی در تهران با محوریت جامعه روحانیت مبارز آغاز به کار کرده که طیفهای بیشتری از اصولگرایان را زیر چتر خود قرار داده است؛ هرچند برخی از احزاب طیف راست در قزوین به این شورا پیوستند؛ اما در تهران هنوز این شورا به وحدت نرسیده است. به عبارتی هنوز شورای ائتلاف انقلاب اسلامی کشور، به شورای وحدت نپیوسته است؛ چون ساز و کار آن را قبول ندارد، اما برخلاف رویه تهران، شورای ائتلاف نیروی انقلاب اسلامی قزوین، رئیس شورای ائتلاف خود را به عنوان رئیس شورای وحدت استان انتخاب کرده؛ اقدامی که مورد انتقاد جریانهای انقلابی قرار گرفته است.
همین انتقادهای جدی بزرگان راستگرا باعث شده که هنوز حکم عباسی، روحانی ای که سبقه ریاست حوزه علمیه را دارد، به عنوان رئیس شورای وحدت استان قزوین صادر نشود؛ حتی بسیاری از احزاب راست هم چندان به شورا تمایلی نشان ندادند.
در این بین، ائتلاف بزرگ پیروان ولایت را هم نباید نادیده گرفت که حزب راست سنتی مؤتلفه یکی از احزاب زیرمجموعه آن، با دبیری محمدحسین حاجشفیعیها فعالیت میکند، سابقه مدیرکلی فرهنگ و ارشاد دولت احمدینژاد را در کارنامه خود دارد؛ البته او دبیر حزب مؤتلفه استان قزوین هم است.
به نظر میرسد ائتلاف پیروان ولایت به اندازه شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی، برای مشتاقان ورود به شورای شهر سخت نمیگیرد. با این همه گویی در اواخر فروردین ماه لیست خود را ارائه میدهد.
البته این ائتلاف به نسبت شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی (شانا) قدمت بیشتری دارد و نزدیک به ۲۰سال است که فعالیتهای سیاسی و تشکیلاتی در قزوین دارد؛ اما در شبکهسازی و کار تشکیلاتی به مانند شبکه ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی چندان موفق به نظر نمیرسد.
در این بین، طیف نوظهور اصولگرایان که «حکمت» نام دارد و محمدباقر آقاعلیخانی، رئیس سازمان صنعت، معدن دولت احمدینژاد
این جریان را شکل داده، معتقد است که برای انتخابات شوراها، دیگر باید از میانسالان عبور کرد و به جوانان اصولگرا میدان داد؛ اما با وجود آنکه پیروان ولایت را طیف راست سنتی نمایندگی میکند؛ ولی خبر از تمایل پیوستن جریان حکمت به این ائتلاف دارد.
هرچند خبر میرسد جبهه پایداری که نزدیک به احمدینژاد است و دبیر آن در قزوین، حامد کبودوند، عضو سابق شورای شهر است، به دلیل اختلاف با شانا، قرار است به ائتلاف قدیمی پیروان ولایت بپیوندد.
در این میان، نباید از حامیان قالیباف، کاندیدای ناکام چند دوره انتخابات ریاست جمهوری غافل شد که در حال حاضر با حزب پیشرفت و عدالت فعالیت میکند و در استان قزوین، دبیری آن را سید محمد عرب، از نزدیکان آیتالله باریکبین، نماینده فقید ولی فقیه است که به ائتلاف بزرگ پیروان ولایت متمایل است.
سردرگمی اصلاحطلبان
در جناح مقابل هم هنوز وضعیت اصلاحطلبان مشخص نیست و نگران رد صلاحیت کاندیداهای خود هستند. این انتخابات برخلاف دورههای گذشته فضای سردی بر آن حاکم شده است و مردم دیگر اقبالی به شرکت در انتخابات ندارند. در این میان برخی از اصلاحطلبان بر این اعتقاد هستند که اگر این شرایط دشوار تغییر کند، میتوان یخهای موجود را آب کرد و مردم را برای مشارکت دعوت نمود. با این حال شاید نهاد اجماعساز اصلاحطلبان بتواند تا پیش از انتخابات در مورد لیستهای خود به یک توافق نهایی برسد.
«جبهه اصلاحطلبان ایران» عنوان این نهاد اجماعساز جدید است که پس از فروپاشی شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان ماموریت یافته است تا اصلاحطلبان ناکام از انتخابات مجلس یازدهم را بار دیگر برای پیروزی گرد هم آورد. «بهزاد نبوی» از باتجربهترین چهرههای سیاسی اصلاحطلب و از طرفداران نظریه حضور موثر در انتخابات، در راس هرم تصمیمگیری قرار دارد.
اما نهاد اجماعساز اصلاحطلبان که با نام جبهه اصلاحطلبان ایران فعالیت میکند، در مانیفست ابتدایی خود آنگونه که اعلام کرده است، اصلاحات جامعه محور با توجه به کاهش اعتماد و محبوبیت آنها در جامعه؛ جستوجوی راهکارهای رسیدن به انسجام و وحدت حداکثری اصلاحطلبان و نوسازی و بازسازی گفتمانی اصلاحطلبی بوده است؛ البته تاکید بر حضور موثر زنان، مبارزه با فساد و رانت و تبعیض در سایه شفافیت، تقویت اصل جمهوریت نظام و جامعه مدنی و مواردی از این دست هم در اهداف جبهه اصلاحطلبان ایران آمده است.
هرچند چگونگی شکلگیری این جبهه هم با انتقادهایی همراه بوده است؛ در واقع حضور نامهای همیشگی و چهرههای تکراری در راس نهاد تصمیمگیر از جمله این نقدها بوده که بیشتر چهرههای جوان اصلاحطلب، از نهاد تازه انتظار جوانگرایی بیشتر داشتند؛ البته نحوه تصمیمگیری و اجماع نهاد جدید هم از ابهامات انتقاد برانگیز بوده است.
با این همه هنوز در قزوین، خبری از جبهه نیست و کماکان با همان عنوان «شورای اصلاحطلبان» فعال به دو گروه تقسیم شدهاند؛ گروهی که به شیخ قدرتالله علیخانی، مشاور فقید رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام نزدیک هستند و گروهی هم به ناصر قوامی، نماینده مجلس ششم؛ اما با وجود این، هر دو جناح معتقد هستند که اختلافات آنها جزیی است و در آینده به یک لیست مشترک میرسند.
اصلاحطلبان قزوین معتقدند اگر تمایل بر انتخابات پرشور با مشارکت بالاست، باید اجازه بدهند تمام نیروهای سیاسی، اجتماعی نمایندگان خود را به ملت عرضه کنند تا مردم از بین گزینههای بسیار، افراد مورد اعتماد خود را انتخاب کنند.
هرچند هنوز اصلاحطلبان قزوین استراتژی مشخصی برای انتخابات شورای شهر ندارند؛ اما بر این باورند که اگر در این دوره از انتخابات فضای انتخابات رقابتی، آزاد و عادلانه باشد و موانع برداشته شود، میتواند این شرایط دشوار تغییر کند؛ در غیر این صورت اگر گروهها و احزاب با حداقل سرمایههای انسانی خود به انتخابات وارد شوند نتیجه یک شورای حداقلی به مانند مجلس یازدهم خواهد بود.
به هر حال سال۱۴۰۰ آرایش دقیقتری در بین جریانات سیاسی شکل میگیرد؛ آن هم در شرایطی که دیگر چندان رغبتی به مجادلات جریانهای سیاسی نشان نمیدهند؛ اما آگاهان سیاسی بر این باور هستند، اگر رویه تصمیمسازان به مانند گذشته باشد، نتیجه قابل پیشبینی است و کشور به سمت یکدستی کامل پیش میرود که چندان به نفع منافع ملی نیست.