هر چند پیامدهای ناگوار اقتصادی فراگیری کرونا در استان که روز به روز نیز بر دامنه آن افزوده می‌شود، در حال حاضر قابل ارزیابی نیست، اما تاملی بر تعطیلی برخی واحدهای تولیدی و وضعیت بازار کسب و کار در نیمه اول اسفند ماه سال جاری گویای آن است که خسارات سنگین و بی‌سابقه‌ای متوجه اقتصاد استان شده و تداوم آن که براساس پیش‌بینی‌ها حداقل تا اوایل خردادماه سال آینده به طول خواهد انجامید، ورشکستگی کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی کوچک و نیز انواع کسب و کار را سبب شده که جبران آن به سادگی ممکن نیست.
گردشگری، اولین قربانی بُحران کرونا
اولین ضربه کرونا به صنعت گردشگری استان وارد آمد. با توقف کامل فعالیت آژانس‌های گردشگری و لغوشدن کلیه تورهای نوروزی، پذیرش مسافر در هتل‌ها و مراکز اقامتی ممنوع شد و با لغو کلیه برنامه‌های نوروزی، عملا فعالیت جامعه گردشگری استان به مُحاق تعطیلی الزامی رفت و بازار عید ناشی از صنعت گردشگری را با چالش بی‌سابقه‌ای مواجه کرد.
دامنه پیامدهای فراگیری این ویروس مرگبار فقط به صنعت گردشگری نشده و کلیه کسب و کارها خُرد و کلان را هم درگیر کرده است. آنگونه که رییس اتحادیه چلوکبابی‌ها و تالارهای پذیرایی قزوین می‌گوید: شیوع کرونا مشتریان رستوران‌ها در این شهر را ۸۰درصد کاهش داده و بسیاری از این واحدها را تا آستانه تعطیلی پیش برده است.
نایب رییس اتحادیه آرایشگران مردانه قزوین هم به ایرنا گفته است که کرونا باعث شده مراجعه به آرایشگاه‌ها در سطح شهر بیش از ۵۰درصد کاهش یابد. این وضعیت منحصر به آرایشگاه‌های مردانه نیست و به گفته مریم مرادیان، رییس اتحادیه آرایشگاه‌های زنانه قزوین، برخی از آرایشگاه‌ها به منظور پیشگیری از ابتلا به این ویروس سالن‌های آرایشی خود را تعطیل کرده‌اند.
دولت بنگاه‌های کوچک را دریابد
یک کارشناس اقتصادی معتقد است: تاثیراتی که سونامی «کرونا» بر اقتصاد جهان برجای خواهد گذاشت را باید شش ماه پس از فراگیری این ویروس مورد ارزیابی قرار داد، اما پیامدهای اقتصادی این بُحران جدید اقتصاد بیمار ایران را بیش از سایر نقاط دنیا تحت تاثیر آن قرار خواهد داد.
مسعود حاج قلی به «فروردین امروز» می‌گوید: «در کوتاه‌مدت، بخشی از بازار کسب و کارها و بنگاه‌های اقتصادی کوچک نه تنها متحمل آسیب جدی خواهند شد که به تعطیلی و ورشکستگی کشیده می‌شوند و صنعت استان هم بی‌تاثیر از این شرایط نخواهد ماند.»
وی با بیان اینکه، کسب و کارهای کوچک فاقد هرگونه پشتوانه اقتصادی و یا حمایت موثر مالی هستند، می‌افزاید: «نگاه این کسب و کارها عمدتا معطوف به بازار عید نوروز بود که فراگیری کرونا ویروس این بازار را تحت تاثیر جدی خود قرار داد و در نتیجه صاحبان این کسب و کارها که بدون پشتوانه دولتی و با اتکا به سرمایه اندک و گرفتن وام توانسته‌اند آنها را ایجاد کنند تعطیل شده و صدها کارگر در این شرایط از کار بیکار خواهند شد.»
این کارشناس اقتصادی حمایت سریع دولت از اینگونه بنگاه‌ها را ضروری دانسته و تاکید می‌کند: «بخشی از این حمایت‌ها، می‌تواند بخشودگی مالیاتی کلیه واحدهای صنفی خرد، معاف کردن آنها از پرداخت حق بیمه خود و کارگرانشان و معافیت از پرداخت هر نوع هزینه و عوارض به شهرداری‌ها باشد.»
حاج قلی همچنین خاطرنشان می‌کند: «اعطای تسهیلات و وام‌های کم بهره بانکی به این واحدها و استمهال بازپرداخت اقساط تسهیلات بانکی آنها، کاهش هزینه خدمات آب، برق و گاز و همچنین پرداخت بیمه بیکاری به کارگران بیکار شده، از دیگر حمایت‌هایی است که دولت باید با اجرای آنها از ورشکستگی مشاغل خُرد صنفی و بنگاه‌های کوچک اقتصادی جلوگیری کرده و مانع بیکاری هزاران کارگر شود.»
صادرات استان، درگیر ودار کرونا
فراتر از بنگاهای کوچک اقتصادی، پیامدهای شیوع کرونا واحدهای بزرگ تولیدی و صادرکنندگان استان را نیز از پیامدهای خود بی‌نصیب نکرده و باعث شده است تا صادرات کالاهایی که قرار بود از ایران ظرف مدت ۲۴ساعت به دست مشتریان در بازار هدف در دیگر کشورها برسد، با تاخیر یک هفته ای به مقصد می‌رسند.
رییس اتحادیه صادرکنندگان قزوین در این باره می‌گوید: «صادرات کالا به خاطر شیوع بیماری کرونا به کندی انجام می‌شود و زمان خواب صادرات کالا به کشورهای همسایه ایران را افزایش داده است.»
مهدی عبدیان البته بسته شدن تمام مرزهای کشور را تکذیب کرده و می‌افزاید: «هرگز سابقه نداشته که تمام مرزهای کشور بسته شده باشد و این بیماری فقط روی برخی از مرزها اثرگذار است، به طوری که دو مرز خاکی با عراق هم‌اکنون بسته شده است و فشار صادرات روی مرزهای دیگر افتاده که این موضوع باعث کندشدن روند صادرات کالا می‌شود.»
وی اضافه می‌کند: «شرایط کنونی به خاطر شیوع ویروس کرونا باعث شده که به عنوان مثال اگر تا چندی پیش ۵۰۰دستگاه خودرو به کشورهای همسایه ترانزیت می‌شد، اکنون تعداد آن به ۲۰۰دستگاه خودرو برسد.»
این صادرکننده در مورد تاثیر فراگیری کرونا روی صادرات به کشور ترکیه نیز عنوان می‌کند: «هم‌اکنون صادرات به کشور ترکیه قطع شده و کالایی به این کشور صادر نمی‌شود، اما جالب است که همچنان کالاهایی از این کشور به ایران وارد شده و شاهد ورود خودرو از این کشور به ایران هستیم!»
عبدیان تصریح می‌کند: «شیوع ویروس کرونا قطعا روی میزان صادرات و واردات کشور تاثیرگذار بوده و این که بگوییم بی‌تاثیر بوده دروغ است، چون اکنون برخی تجار که از کشورهای همسایه به ایران می‌آمدند، به خاطر این بیماری به کشور وارد نمی‌شوند.»
وی همچنین با اشاره به تعطیلی برخی واحدهای تولیدی در نتیجه شیوع ویروس کرونا، خاطرنشان می‌کند: «متاسفانه برخی از واحدهای تولیدی در استان که دارای نیروی انسانی بالا بودند، به خاطر پیشگیری از این بیماری تعطیل شده‌اند.»
مدیریت بحران گرفتار ناکارآمدی!
درگیرودار تاثیرات مخرب شیوع بیماری کرونا و تصمیمات متناقض و خلق الساعه مدیریت اجرایی در اتخاذ تدابیر راهبردی به منظور کنترل و مهار این بیماری که بیش از گذشته ناکارآمدی «مدیریت بحران» را آشکار کرده است، افزایش قیمت برخی از اقلام و کمیاب شدن شماری از نیازهای بهداشتی مردم از جمله دستکش، ماسک، ژل و موادضدعفونی کننده، مشکلات شهروندانی را که مکررا از آنان خواسته می‌شود برای قطع زنجیره انسانی بیماری در خانه بمانند و بیرون نیایند، دو چندان کرده است.
این واقعیت را نباید نادیده گرفت که کرونا، هنوز چهره واقعی خود را نشان نداده است. آنگونه که سازمان بهداشت جهانی گفته است اوج فراگیری این ویروس مهلک در ایران در فروردین ماه سال آینده رخ خواهد داد و پس از آن به تدریج کاهش پیدا خواهد کرد. با این همه، این فرضیه هنوز قطعی نیست و به نظر می‌رسد کشور در سه ماهه اول سال۱۳۹۹ به اشکال مختلف با کرونا درگیر خواهد بود. از این رو مسئولان استان باید تمهیدات لازم برای احراز آمادگی وقوع هر شرایطی را در نتیجه دامن‌گیرترشدن ویروس کرونا اتخاذ نمایند.
امروز معیشت حدود ۷۰درصد خانوارهای استان، به نوعی ناشی از فعالیت‌های اقتصادی در مشاغل مختلف و انواع بنگاه‌های کوچک و بزرگ است. ادامه تعطیلی و توقف فعالیت این واحدها در سال آینده، ضربه‌ای کمرشکن به اقتصاد استان وارد کرده و زندگی ۸۰۰ هزار نفر از جمعیت استان را با مشکل مواجه خواهد کرد.
سال۱۳۹۸ در حالی روزهای پایانی خود را سپری می‌کند که آن را باید «سال بُحران» نامید. سالی که مردم ایران «بُحران پشت بُحران» را تجربه کردند و رخدادهایی را پشت سرنهادند که برخی از آنها را در تاریخ خود نیز شاهد نبودند. سالی که با سیل سهمگین فروردین ماه آغاز شد و پس از پشت سرگذاشتن حوادث آبان ماه، ترور سردار سلیمانی و حادثه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی، اینک با بُحران کرونا در حال پایان است.
