اما آنگونه که معاون عملیات فرماندهی انتظامی استان در گفتوگو با یک روزنامه محلی عنوان کردهاست، در سال گذشته نسبت به سال ۹۴، پروندهها در نزاع فردی ۶ درصد و در نزاع دستهجمعی ۲۰ درصد افزایش داشتهاست.
سرهنگ حمید محبعلی، میانگین سنی افراد درگیر در نزاع فردی را ۱۵ تا ۲۵ سال و در نزاع جمعی ۱۵ تا ۳۵ سال اعلام کرده و توضیح میدهد: «پایین بودن آستانه تحمل و ظرفیت افراد،بیکاری و اعتیاد و همچنین ضعف فرهنگی از جمله دلایل افزایش این آمار است. همراه داشتن سلاح سرد نقطه اتکای فرد برای قدرتنمایی و ایجاد درگیری است که لازم است از طریق آموزش همگانی و آگاهسازی نسبت به کنترل آن اقدام کرد.»
این درحالی است که سازمان پزشکی قانونی کشور هم با ارائه آماری از افزایش نزاع و درگیری در فصل تابستان به دلیل گرمی هوا و بیحوصلگی، افزایش تردد، تمایل بیشتر مردم برای بیرون رفتن از منزل و استفاده از بوستانها خبر دادهاست.
۴ درصد ناقابل
«حسین اردکانی» نائب رئیس کانون وکلای استان قزوین که سابقه ۱۵ سال قضاوت را هم در کارنامه خود دارد، در ریشهیابی این مسئله به فروردین امروز توضیح میدهد: اگر صدمه بدنی و زد و خورد را به عنوان شاخص در آمار مربوط به نزاع و درگیری در نظر بگیریم، این ۴ درصد کاهش رخداد خوبی است؛ اما تفاوت فاحشی را نشان نمیدهد.
او ادامه میدهد: مردم ما دریافتهاند که به نفع خودشان است که با همنوعان خود مهربانتر و منعطفتر برخورد کنند. در گذشته اگر یک تصادف ساده و گاهی بدون خسارت رخ میداد، بیشتر دو طرف پیاده میشدند و شروع به درگیری و فحاشی میکردند که گاهی کار به برخورد فیزیکی، صدمات و یا قتل هم میکشید. تنها به این دلیل که نتوانستهبودند در هنگام عصبانیت رفتارخود را کنترل و هیجانات خود را رهبری کنند؛ حتی در دوران قضاوت پروندهای را به خاطر میآورم که درگیری طرفین بر سر یک اسکناس ۱۰۰ تومانی در میدان میوه و تره بار منجر به قتل شدهبود؛ درحالی که اگر در همان لحظه بتوانند بر هیجانات درونی خود غلبه کنند، مشکل راحتتر حل میشود.
اردکانی با اشاره به اینکه در این زمینه فرهنگسازی بسیار ضعیف بوده، بیان میکند: آموزش و فرهنگسازی از طریق رسانهها
می تواند موثر باشد. در این زمینه مدیران شهری لازم است نسبت به این مسائل اجتماعی و فرهنگی حساستر شوند.
او در خصوص ۴ درصد کاهش آمار نزاع و درگیری نیز بیان میکند: افزایش نرخ دیات و اطلاعرسانی در این زمینه باعث شده تا مردم آینده رفتار خود را پیشبینی کنند و از این جهت میتوان این موضوع را یک عامل بازدارنده دانست؛ ازاینرو اگر مجازاتهای سنگینتری برای نزاعها به خصوص نزاعهای دسته جمعی در نظر گرفته شود و همینطور برای موارد درگیری ناگهانی حبسهای تعلیقی داشتهباشیم، شاید مردم در شرایط درگیری با دقت نظر بیشتری رفتارکنند.
نائب رییس کانون وکلای استان در توضیح بیشترین موضوعاتی که منجر به نزاع و صدمه بدنی میشود نیز میگوید: بیشترین درگیری و نزاع در بین نوجوانان و جوانان رخ میدهد که در بین آنها هم موضوعات عاطفی و احساسی نقش مهمتری دارد و در موارد بسیاری منجر به درگیری و حتی قتل شدهاست.
به گفته او، مسائل خانوادگی هم آمار زیادی را به خود اختصاص میدهد که البته در این موارد زنان بیشتر به دلیل ترس آبرو و یا حفظ زندگی مشترک، کمتر راضی به مشورت با وکیل و یا مراجعه به محاکم قضایی میشوند. در مجموع هم میتوان گفت در آمارهای مربوط به پروندههای نزاع و درگیری با اختلاف بالایی مردان، سهم بیشتری نسبت به زنان دارند.
والدین؛ بازیگران کلیدی مدیریت خشونت
یک روانشناس مهارت مدیریت خشم را راهکاری میداند که به افراد آموخته نمیشود و همین ضعف در آینده آنها را با مشکل مواجه میکند.
شهربانو جهان در اینباره توضیح میدهد: وقتی کودکان در سنین پایین در خانواده در مقابل اشتباهات عمدی یا سهوی خود با واکنش سریع، فریاد کشیدن، تنبیه بدنی و یا مواردی مانند این مواجه میشوند، این واکنش را به تدریج میآموزند و در شرایط مشابه بازتولید میکنند.
او ادامه میدهد: به بیان دیگر ضرورت آموزش به والدین در زمینه تربیت فرزند و نحوه برخورد با رفتارهای او، تعیینکننده رفتارهایی است که در جامعه از افراد سر میزند؛ از اینرو نمیتوان از توانمندسازی خانوادهها غفلت کرد و با اتکا بر رسانهها امید به بهبود وضع داشت.
این روانشناس میگوید: خشم یک هیجان طبیعی است؛ اما علاوه بر خانوادهها، محیطهای عمومی، مدارس و … باید موضوع مدیریت خشم را چه به صورت عملی و چه به صورت نظری در افراد نهادینه کنند تا در مواقع بروز بتوانند بهترین برخورد را داشتهباشند.
اگر چه بنا بر آمار ارائه شده، قزوین در حوزه درگیری و نزاع رتبه متوسطی دارد؛ اما خاطره تلخ برخی وقایع مانند حمله ناپدری به دانش آموز ۷ ساله و قتل وی بر اثر اختلافات خانوادگی و یا درگیری در شهر شال و قتل عضو شورای شهر و موارد مشابه حاکی از آن است که آسیبشناسی و ریشهیابی این مسائل برای پیشگیری از تکرار ضروری است. تنوع قومیتها و تفاوتهای فرهنگی یک ظرفیت مفید محسوب میشود؛ اما در صورتی که مدیریت نشود، میتواند در کنار دیگر عوامل به یک تهدید تبدیل شود تا قزوین را برای خشونتهای منجر به نزاع، در مرز خطر قرار دهد.
صباکامیاب