از وقتی بوتههای خشک، جای خود را به نارنجکهای دستساز دادهاند، شب چهارشنبهسوری هم به شب دلهره تبدیل شد. اگر سالها پیش، جمع شدن دوستان و فامیل دور هم، مراسم قاشقزنی و روشن کردن بوتههای کوچک آتش و پریدن از روی آن، به شبهای چهارشنبهسوری رونق میداد، اکنون دیگر سالهاست که خاطره آیین کهن چهارشنبهسوری با صداهای مهیب انفجار نارنجکهای دستساز، ترقه و دینامیت در کوچه و خیابان به تدریج به فراموشی سپرده میشود.
غم برو؛ شادی بیا
چهارشنبهسوری یک جشن بهاری است که پیش از رسیدن نوروز برگزار میشود، مردم در این روز برای دفع شر و بلا و برآورده شدن آرزوهایشان مراسمی را برگزار میکنند که ریشهاش به قرنها پیش باز میگردد.
رسم است پیش از غروب آفتاب، هر خانواده بوتههای خار را که از پیش فراهم کردهاند روی بام یا حیاط خانه یا در گذرگاه کپه میکنند و با غروب آفتاب و نیمتاریکشدن آسمان، زن و مرد و پیر و جوان گرد هم جمع میشوند و بوتهها را آتش میزنند. در این هنگام از بزرگ تا کوچک هر کدام ۳ بار از روی بوتههای افروخته میپرند، تا مگر ضعف و زردی ناشی از بیماری و غم و محنت را از خود بزدایند و سلامت، سرخی و شادی به هستی خود بخشند.
مردم در حال پریدن از روی آتش این ترانه را میخوانند: زردی من از تو، سرخی تو از من. همچنین پسران آرزومند، چادری بر سر میاندازند و با برداشتن قاشقی با کاسهای مسین، شب هنگام در کوچه و گذر راه میافتند و در برابر ۷ خانه میایستند و بیآنکه حرفی بزنند پی در پی قاشق را بر کاسه میزنند. صاحبخانه که میداند قاشقزنان نذر و حاجتی دارند، شیرینی یا آجیل، برنج یا بنشن یا مبلغی پول در کاسههای آنان میگذارد. اگر قاشق زنان در قاشقزنی چیزی به دست نیاورند، از برآمدن آرزو و حاجت خود ناامید خواهند شد.
آتشنشانی در آمادهباش
با نزدیک شدن به آخرین چهارشنبه سال و به منظور پیشگیری از وقوع حوادث و کاهش آسیبهای جسمی به شهروندان، در پی اجرای مراسم چهارشنبهسوری در شهر بیش از ۳۵ تیم عملیاتی متشکل از ۱۰۰ نفر از نیروی آتشنشان در آمادهباش کامل خواهند بود. مدیرعامل سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهر قزوین با اشاره به تمهیدات سازمان آتشنشانی برای پیشگیری و کاهش خسارتها و آسیبهای چهارشنبه آخر سال به فروردین امروز میگوید: «براساس تجارب سالهای گذشته، از یک روز قبل از برگزاری این مراسم، حدود دو سوم نیروهای این سازمان در آماده باش بوده و قرار است تیمهای عملیاتی متناسب با محیط و نوع خطرپذیری مناطق در ایستگاه های سازمان و برخی محل های متعلق به شهرداری مستقر شوند».
سیدعلی شفیعی حضور کارشناسان این سازمان در مدارس با هدف پیشگیری از حوادث غیرمترقبه در جریان مراسم چهارشنبهسوری را یکی دیگر از اقدامات آتش نشانی ذکر کرده و می افزاید: «کارشناسان سازمان با توجه به امکانات موجود در واحدهای آموزشی، خطرات استفاده از موادمحترقه و حوادث ناشی از آتشسوزی را در جلسات ۳۰ دقیقه ای به دانشآموزان اطلاعرسانی میکنند».
وی یکی دیگر از اقدامات پیشگیرانه آتشنشانی را بازدید ایمنی از مراکز پرتردد مردم مانند پمپ بنزین و مراکز تجاری قبل از چهارشنبه آخر سال اعلام کرد و یادآور شد: «با توجه به دسترس بودن زبالهها و شاخههای درختان، برای پیشگیری از استفاده از آنها برای برپا کردن آتش، با سازمان مدیریت پسماند شهرداری هماهنگی شده است تا نظافت شهر به صورت ویژه قبل از چهارشنبهسوری انجام شود».
هشدارها را جدی بگیرید
پخش تصاویری وحشتناک از آسیبدیدگان شبهای چهارشنبهسوری حادثهآفرین به همراه صدها و هزاران بار توصیه و هشدار، برای بسیاری از نوجوانان و جوانان، تبدیل به داستانی تکراری شده که شاید کمتر کسی حوصله شنیدن آن را داشته باشد، اما آمار بالای سوانح و حوادث سوختگیهای عمیق منجر به قطع عضو و حتی مرگ بیانگر این واقعیت است که باید همچنان هشدار داد و توصیه کرد تا شاید گوشهایی که زنگ خطرها را حس میکنند، از خواب غفلتی که حاصلی جز یک عمر پشیمانی ندارد، بیدار شوند.
پوران محمدی