اگرچه گسترش پهنای شهری سبب افزایش این نیاز شده است، ولی نگاه به تاریخ نشان می دهد که این موضوع آنچنان هم برای سیاست گذاران در عرصه مدیریت شهری غریب نبوده است. باغ‌های معلق بابل که پانصد سال پیش از میلاد در محوطه چهارده هکتاری کاخ عظیمی در مرکز شهر بابل وجود داشته است و موارد بسیار این چنینی دیگر، بر این ادعا صحه می‌گذارد.
با آنچه گفته شد، براساس گفته‌های مسوولین شهرداری قزوین، فضای سبز در این شهر، در چند سال اخیر رشد قابل توجهی داشته، به نحوی که طبق همین اظهارات، میانگین سرانه فضای سبز شهری به ازای هر شهروند در قزوین از سرانه کشوری بالاتر رفته است، هر چند به گفته برخی کارشناسان، شهر قزوین همچنان از این نظر، فقیر است!
با این حال، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قزوین با رد این نظریه، معتقد است: «سرانه فضای سبز شهری در قزوین به ازای هر شهروند چهارده ونیم متر است و این عدد از سرانه کشور دو ونیم متر بیشتر است».
مهدی کاظمی، با بیان این مطلب به فروردین امروز می‌گوید: «سرانه فضای سبز در کشور، بین ۷ تا ۱۲ متر است و با توجه به این استاندارد، شهر قزوین از این لحاظ از سرانه کشوری جلوتر است که بیشتر این فضا در منطقه ۳ (بافت شمالی شهر) قرار دارد.»
وی عدم توازن فضای سبز شهری در مناطق سه گانه و فقیر بودن منطقه ۱ (بافت جنوبی شهر) از این نظر را در کمبود منابع مالی برای تملک اراضی مناسب و همچنین نبود زمین کافی برای احداث بوستان‌ها و پارک‌ها می‌داند.
کاظمی در عین حال با اشاره به بهره‌برداری شهروندان از فضاهای سبز شهری به ویژه در زمینه ورزشی، می‌افزاید: «راه‌اندازی تجهیزات ورزشی پارک‌ها و بوستان‌ها تا سال گذشته از وظایف سازمان فضای سبز بود، ولی از یک سال پیش این وظیفه به سازمان فرهنگی، ورزشی شهرداری محول شده است و وظیفه آموزش همگانی در زمینه نحوه استفاده از این تجهیزات نیز برعهده سازمان مذکور است.»
فضای سبزشهری در باراجین!
اما نکته‌ی قابل تاملی که توسط کاظمی عنوان شد در نظر گرفتن ۴۰۰هکتار از اراضی هزار و ۲۰۰ هکتاری بوستان جنگلی باراجین به عنوان فضای سبز شهری است که با یک حساب سر انگشتی می‌توان دریافت که حدود ۱۰متر از چهارده و نیم متر سرانه فضای سبزی که به حساب شهروندان قزوینی محسوب شده است، مربوط به افزودن فضای سبز این بوستان در فضای سبز شهری است.
محسن کریمی، مدیر اجرایی سازمان فضای سبز شهرداری قزوین و کارشناس حوزه شهری در پاسخ به این شائبه، -در نظر گرفتن بوستان باراحین در آمار سرانه فضای سبز قزوین- را امری معقول می‌داند و می‌گوید: «400هکتار از بوستان باراجین توسط شهروندان مورد بهره‌براری قرار گرفته است و طبق تعاریف، بوستان‌هایی مانند باراجین هم جزو فضای سبز شهری در نظر گرفته می‌شوند.»
وی معتقد است: «پارک‌های شهری و محلی و بوستان‌های جنگلی، به دلیل اینکه تمامی امکانات تعریف شده برای استفاده شهروندان را دارند در سرانه فضای سبز محاسبه می‌شوند.»
کریمی همچنین در تشریح دلایل عدم گسترش فضای سبز در قزوین، کم آبی را مشکل اساسی در این زمینه می‌داند و می‌گوید: «در کنار این مشکل، نبود زمین کافی برای احداث پارک، از جمله دلایل دیگر است که وجود سیستم طراحی شهری مدرن تر در منطقه۳، سبب رفع این کمبودها در مقایسه با مناطق دیگر شهر شده است.»
حضور مربیان ورزشی در پارک‌ها
موضوع دیگری که طی سال‌های اخیر در بهره‌برداری شهروندان از فضاهای سبز و بوستان‌های شهری مورد توجه شهروندان قرار گرفته است، ورزش صبحگاهی و استفاده از تجهیزات ورزشی و نیز آموزش استفاده صحیح از این دستگاه‌ها توسط شهروندان است که مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مسوولیت آن را بر عهده سازمان فرهنگی، ورزشی شهرداری عنوان کرد.
سعید وزیری نژاد، مدیرعامل سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری با تایید گفته‌های کاظمی، به ما می‌گوید: «طرح ورزش صبحگاهی و آموزش دستگاه‌های ورزشی تعبیه شده در پارک‌ها، در شش ماه اول سال به دلیل مساعد بودن آب و هوا، توسط مربیانی که برای آموزش در پارک‌ها حضور دارند، صورت می‌گیرد و این امر در کنار برچسب‌هایی که بر روی دستگاه‌ها در نحوه صحیح اجرای آن نصب شده است به شهروندان برای استفاده صحیح از این دستگاه‌ها کمک می‌کند.»
وی همچنین از تجهیز حدود ۷۰درصد از پارک‌های شهر به این وسایل ورزشی خبر داد و گفت: «سازمان فرهنگی و ورزشی شهرداری قزوین سعی دارد تا سال آینده تمامی پارک‌های با وسعت بیش از ۲هزار متر را به وسایل ورزشی مجهز کند.»
با آنچه گفته شد، براساس گفته‌های مسوولین شهرداری قزوین، فضای سبز در این شهر، در چند سال اخیر رشد قابل توجهی داشته، به نحوی که طبق همین اظهارات، میانگین سرانه فضای سبز شهری به ازای هر شهروند در قزوین از سرانه کشوری بالاتر رفته است، هر چند به گفته برخی کارشناسان، شهر قزوین همچنان از این نظر، فقیر است!
با این حال، مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری قزوین با رد این نظریه، معتقد است: «سرانه فضای سبز شهری در قزوین به ازای هر شهروند چهارده ونیم متر است و این عدد از سرانه کشور دو ونیم متر بیشتر است».
مهدی کاظمی، با بیان این مطلب به فروردین امروز می‌گوید: «سرانه فضای سبز در کشور، بین ۷ تا ۱۲ متر است و با توجه به این استاندارد، شهر قزوین از این لحاظ از سرانه کشوری جلوتر است که بیشتر این فضا در منطقه ۳ (بافت شمالی شهر) قرار دارد.»
وی عدم توازن فضای سبز شهری در مناطق سه گانه و فقیر بودن منطقه ۱ (بافت جنوبی شهر) از این نظر را در کمبود منابع مالی برای تملک اراضی مناسب و همچنین نبود زمین کافی برای احداث بوستان‌ها و پارک‌ها می‌داند.
کاظمی در عین حال با اشاره به بهره‌برداری شهروندان از فضاهای سبز شهری به ویژه در زمینه ورزشی، می‌افزاید: «راه‌اندازی تجهیزات ورزشی پارک‌ها و بوستان‌ها تا سال گذشته از وظایف سازمان فضای سبز بود، ولی از یک سال پیش این وظیفه به سازمان فرهنگی، ورزشی شهرداری محول شده است و وظیفه آموزش همگانی در زمینه نحوه استفاده از این تجهیزات نیز برعهده سازمان مذکور است.»
فضای سبزشهری در باراجین!
اما نکته‌ی قابل تاملی که توسط کاظمی عنوان شد در نظر گرفتن ۴۰۰هکتار از اراضی هزار و ۲۰۰ هکتاری بوستان جنگلی باراجین به عنوان فضای سبز شهری است که با یک حساب سر انگشتی می‌توان دریافت که حدود ۱۰متر از چهارده و نیم متر سرانه فضای سبزی که به حساب شهروندان قزوینی محسوب شده است، مربوط به افزودن فضای سبز این بوستان در فضای سبز شهری است.
محسن کریمی، مدیر اجرایی سازمان فضای سبز شهرداری قزوین و کارشناس حوزه شهری در پاسخ به این شائبه، -در نظر گرفتن بوستان باراحین در آمار سرانه فضای سبز قزوین- را امری معقول می‌داند و می‌گوید: «400هکتار از بوستان باراجین توسط شهروندان مورد بهره‌براری قرار گرفته است و طبق تعاریف، بوستان‌هایی مانند باراجین هم جزو فضای سبز شهری در نظر گرفته می‌شوند.»
وی معتقد است: «پارک‌های شهری و محلی و بوستان‌های جنگلی، به دلیل اینکه تمامی امکانات تعریف شده برای استفاده شهروندان را دارند در سرانه فضای سبز محاسبه می‌شوند.»
کریمی همچنین در تشریح دلایل عدم گسترش فضای سبز در قزوین، کم آبی را مشکل اساسی در این زمینه می‌داند و می‌گوید: «در کنار این مشکل، نبود زمین کافی برای احداث پارک، از جمله دلایل دیگر است که وجود سیستم طراحی شهری مدرن تر در منطقه۳، سبب رفع این کمبودها در مقایسه با مناطق دیگر شهر شده است.»
حضور مربیان ورزشی در پارک‌ها
موضوع دیگری که طی سال‌های اخیر در بهره‌برداری شهروندان از فضاهای سبز و بوستان‌های شهری مورد توجه شهروندان قرار گرفته است، ورزش صبحگاهی و استفاده از تجهیزات ورزشی و نیز آموزش استفاده صحیح از این دستگاه‌ها توسط شهروندان است که مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری مسوولیت آن را بر عهده سازمان فرهنگی، ورزشی شهرداری عنوان کرد.
سعید وزیری نژاد، مدیرعامل سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری با تایید گفته‌های کاظمی، به ما می‌گوید: «طرح ورزش صبحگاهی و آموزش دستگاه‌های ورزشی تعبیه شده در پارک‌ها، در شش ماه اول سال به دلیل مساعد بودن آب و هوا، توسط مربیانی که برای آموزش در پارک‌ها حضور دارند، صورت می‌گیرد و این امر در کنار برچسب‌هایی که بر روی دستگاه‌ها در نحوه صحیح اجرای آن نصب شده است به شهروندان برای استفاده صحیح از این دستگاه‌ها کمک می‌کند.»
وی همچنین از تجهیز حدود ۷۰درصد از پارک‌های شهر به این وسایل ورزشی خبر داد و گفت: «سازمان فرهنگی و ورزشی شهرداری قزوین سعی دارد تا سال آینده تمامی پارک‌های با وسعت بیش از ۲هزار متر را به وسایل ورزشی مجهز کند.»
محمد غلامی
