یافته‌های این نظرسنجی نسبت به نمونه مشابه در روزهای ۱۹ و ۲۰خرداد امسال، که ۴۴.۴درصد از شهروندان گفته بودند قطعا در انتخابات ریاست جمهوری مشارکت خواهند کرد، نه تنها گویای افزایش مشارکت در فاصله ۸روزه بین این دو نظرسنجی نیست، بلکه میزان مشارکت قطعی حدود ۲درصد کاهش نیز داشته است!
صرف‌نظر از این دو نظرسنجی، آن‌چه در جامعه قابل رصد است، سکوت و سُکون نسبی در میان شهروندان، با وجود فعالیت ستادهای متعدد انتخاباتی کاندیداها در نقاط مختلف استان است. هر چند در این ستادها نیز، تحرکات پُرشوری از اندک هواداران حاضر در این مراکز دیده نمی‌شود و دیگر خبری از رقابت‌های هیجان‌آمیز انتخاباتی در سال‌های نه‌چندان دور نیست. این درحالی‌است که در گفت‌وگو با شهروندان هم می‌توان بی‌علاقگی آن‌ها به انتخابات را لمس کرد؛ هم‌چنان‌که درصد قابل تاملی از این شهروندان تاکید دارند دلیلی برای شرکت در انتخابات ندارند. در آخرین انتخابات، که یازدهم اسفند سال گذشته برگزار شد ۵۸درصد از واجدین شرایط رای دادن، با قهر از صندوق‌های رای، حاضر به مشارکت در انتخابات مجلس دوازدهم نشدند.
* با تدام قهر، مردم ضرر خواهند کرد
«قدرت‌اله علیخانی» نماینده ادوار مجلس و فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است: «شرکت نکردن در انتخابات به ضرر مردم تمام خواهد شد. در دو انتخابات گذشته که مردم قهر کردند و پای صندوق های رای نیامدند، ضرر کردیم. اگر بخواهیم همچنان ضرر کنیم و مشکلات و گرفتاری‌هایی که امروز مردم ما آن‌ها را با همه وجودشان حس می‌کنند، ادامه داشته باشد، همین روند را پیش بگیرند.»
او با بیان این‌که، اما اگر مردم می‌خواهند کشور قدرت پیدا کند و رئیس‌جمهور با دنیا ارتباط بگیرد و روابط را حسنه کند، باید پای صندوق رای بیایند، تصریح می‌کند: «رهبر انقلاب تاکید دارند که انتخابات اصل است و نه تنها در کشور ما که در دنیا هم این چنین است و انتخابات سرنوشت مردم را معین می‌کند.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با تاکید براین نکته که، نظرسنجی‌ها میزان مشارکت مردم را بین ۴٠ تا ۴٢درصد نشان می‌دهند، یعنی همان جمعیتی که در انتخابات مجلس شرکت کردند پای صندوق‌های رای خواهند آمد، می‌گوید: «برآورد این نظرسنجی‌ها، انتخابات حداقلی است که باید با ایجاد شور، انگیزه و میل مشارکت را در مردم دامن زد.»
علیخانی با انتقاد از نحوه برگزاری مناظره‌های انتخاباتی نامزدها توسط صدا و سیما و این که، به عنوان یک شهروند و عنصر سیاسی به این شکل برنامه معترض هستم، می‌افزاید: «تا پیش از این به‌نظر می‌رسید افراطی‌های داخلی و خارج‌نشین‌ها می‌خواهند مشارکت مردم بالا نیاید، اما امروز دیدن کیفیت مناظره‌های تلویزیونی این حس را القا می‌کند که صدا و سیما هم چندان علاقه‌ای به رشد مشارکت و گرم شدن تنور انتخابات ندارد.»
او اضافه می‌کند: «مناظره به‌معنای بحث و جدل است، باید در مناظره‌ها طوری نظر مردم را جلب کرد که هر کاری را رها کنند و پای این برنامه بنشینند، ولی اگر نحوه برگزاری مناظره‌ها جذاب و چالشی نباشد و حوصله مخاطبان را سر ببرد، مردم برای بار دوم کمتر پای یک برنامه این‌چنینی خواهند نشست.»
نماینده اسبق مردم قزوین در مجلس همچنین خاطرنشان می‌کند: «ما نمی‌گوییم نامزدها به هم فحش بدهند، ولی حرف حسابی بزنند. یک رئیس‌جمهور می‌خواهد کشور را اداره کند، این‌که برنامه‌ای چندین ساعته پخش گردد که نظر کاندیداها در مورد آموزش و پرورش را جویا شود، علنا گرفتن وقت مردم است؛ یک وزیر لایق و یک برنامه خوب می‌تواند این موضوع را حل کند، در حالی که رئیس‌جمهور باید کشور را اداره کرده و کشورداری کند.»
* بالا بودن مشارکت، نماد اقتدار نظام
دبیر حزب مؤتلفه اسلامی قزوین نیز بالا بودن مشارکت مردم در انتخابات را بسیار مهم می‌داند. «محمدحسین شفیعی‌ها» به «ایسنا» گفته است: «اقتدار یک نظام حکومتی در نظام بین‌الملل و سطح جهانی به پشتیبانی و حمایت مردمان آن کشور بستگی دارد. جمهوری اسلامی متفاوت از سایر نظام‌های حکومتی نیست و اگر بخواهیم برای اقتدار و سربلندی ایران تلاش کنیم یکی از شاخص‌های این تلاش و برجسته‌ترین آن، حضور در پای صندوق رأی برای انتخاب بهترین شخصیت برای سیستم اجرایی کشور است.»
او افزوده است: «اگر مشارکت قابل قبول و بالایی در انتخابات ریاست جمهوری اتفاق بیفتد اقتدار نظام تقویت خواهد شد، همچنین با توجه به وضعیت خطیری که ما هم اکنون در نظام بین‌الملل داریم و تحولات شگرف و مهمی که در حال رخ دادن است اگر از مشارکت بالای مردم پای صندوق‌های رأی برخوردار شویم به یقین با توان بسیار متفاوتی می‌توانیم در عرصه‌های بین‌المللی حضور پیدا کنیم.»
این فعال سیاسی اصولگرا اضافه می‌کند: «چنانچه رئیس جمهور از پشتیبانی بالای مردم برخوردار باشد و حضور مردم پای صندوق رأی گسترده و وسیع رقم بخورد قطعاً در عرصه مسائل بین‌المللی و مراوداتی که وجود دارد قوی‌تر و مستحکم‌تر حضور خواهد داشت.»
شفیعی‌ها در عین حال تاکید می‌کند: «مردم می‌دانند که نظام استکباری با ما سازگاری ندارد و به روش‌های مختلف درصدد تضعیف و نابود کردن جمهوری اسلامی ایران است پس ما در این شرایط باید بدل این رفتار نظام استکباری را مدنظر داشته باشیم و بدل این امر مشارکت حداکثری است.»
* پیروز انتخابات؛ پزشکیان یا قالیباف
یک هفته‌مانده به انتخابات، در حالی که اصلاح‌طلبان نگران میزان مشارکت مردم و در نتیجه دست نیافتن به پیروزی در مرحله اول هستند، اصولگرایان، در استرس عدم اجمال کاندیداهای اصلی و پوششی «جبهه موسوم به انقلاب» و پا پس نکشیدن یکی از دو کاندیدای اصلی: قالیباف یا جلیلی به نفع هم، دچار اضطراب شده‌اند.
در این میان، پیش‌بینی این‌که در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، چه کسی به ساختمان پاستور راه می‌یابد و سُکان اداره کشور را به دست خواهد گرفت، کار سهلی نیست، اما براساس بررسی‌های میدانی و تحلیل فرآیند انتخابات در دوره‌های پیشین می‌توان بر این نکته تاکید کرد که به هر میزان بر درصد مشارکت کنندگان در این انتخابات افزوده شود و این درصد از مرز ۵۰درصد بگذرد، آرای ریخته شده به صندوق بیش از آن‌که به کاندیداهای اصولگرا تعلق یابد، بر سبد رای «پزشکیان» می‌افزاید.
در همین چارچوب، این تحلیل وجود دارد که چنانچه میزان مشارکت به ۶۰درصد برسد، پیروزی کاندیدای مورد حمایت جبهه اصلاحات در مرحله اول، قابل پیش‌بینی است، اما چنانچه این مشارکت، بین ۴۵ تا ۵۵درصد باشد، انتخابات به دور دوم کشیده خواهد شد که به موجب قانون باید یک هفته بعد، یعنی ۱۵تیرماه برگزار شود. کشیده شدن انتخابات به مرحله بعد البته از چند منظر به نفع اصولگرایان نخواهد بود و «پزشکیان» از ظرفیت بیشتری برای پیروزی در نتیجه تقابل دو جریان فکری برخوردار است.
اصولگرایان، نگران از شکست احتمالی، این روزها می‌کوشند تا با اقناع پنج کاندیدای منتسب به خود، آنان را به اجماع بر روی یک یا دو کاندیدا مجاب سازند تا از تَفرُق آرای اصولگرایان و تکرار شکست سال۱۳۹۲ پیشگیری کنند. هر چند پیش از این نیز کنار کشیدن فردی چون زاکانی محتمل به‌نظر می‌رسید، اما چهره‌هایی چون قالیباف، جلیلی، پورمحمدی و حتی قاضی‌زاده هاشمی، نیامده‌اند که با توصیه این یا آن صحنه رقابت‌ها را ترک کنند! مگر آن‌که اتفاق خاصی در پشت پرده رخ دهد که بین یک تا دو تن از آنان مجاب یا ناچار به ترک صحنه رقابت‌ها شوند!
اتفاقی که البته دور از انتظار نیست، اما کاندیدای پیروز این انتخابات را باید در میان دو چهره «قالیباف» اصولگرای انقلابی (البته در صورت باقی‌ماندن در صحنه و عدم ترک رقابت‌ها به نفع جلیلی، که این روزها گمانه‌زنی‌ها پیرامون احتمال وقوع این اتفاق در محافل سیاسی افزایش یافته است) و «پزشکیانِ» اصلاح‌طلب جستجو کرد و همچنین میزان مشارکت شهروندان واجد شرایط رای دادن در انتخابات پیش‌رو.
مشارکت حداقلی، سردار خلبان محمدباقر قالیباف را بر کُرسی ریاست‌جمهوری خواهد نشاند و مشارکت حداکثری، پیروزی دکتر مسعود پزشکیان ِ اصلاح‌طلب و فوق تخصص قلب را… این دیگر انتخاب و حق مردم است که به چه میزان در انتخابات شرکت کنند و این که، چه کسی را برگزینند و فرمان اداره کشور را به دست کدام یک از دو کاندیدایی که محتمل است دارای بیشترین آرا نسبت به دیگر نامزدها هستند، بسپارند. انتخابی که قطعا، مردم از آثار و پیامدهای تصمیم خود در چهار یا هشت سال آینده بی‌نصیب نخواهد ماند.
