او معتقد است که اگر فضای بازتری برای نویسندهها ایجاد شود، شعرهای شادتری میتوان نوشت تا کودکان و نوجوانان به سمت کتاب کشیده شوند. به بهانه نوشیدن یک فنجان چای و صحبت از ادبیات کودک و همچنین آثار متعدد خاتون حسنی، نویسنده و شاعر کودک، با او در دفتر هفتهنامه فروردینامروز به گفتوگو نشستیم.
– خانم حسنی اگر بخواهید برآیند کلی از وضعیت ادبیات کودک و نوجوان ارائه دهید، نگاه شما به این عرصه آیا مثبت است یا منفی؟
توجه بیشتر به ادبیات کودک و نوجوان نیاز اساسی و ضروری جامعه امروز است و در حوزه ادبیات کودک کارهای متعدد و مختلفی میتوان انجام داد اما الان ناشران و حتی مجلات در این حوزه بسیار کمتر کار میکنند و نشر خصوصی هم وضعیت مناسبی ندارد و تنها ارگانی که از نویسندگان و شاعران کودک حمایت میکند، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است.
– نهاد آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اینکه در موضوعات مرتبط با یکدیگر فعالیت دارند، اما به نظر میرسد که خیلی همپوشانی با هم ندارند. به نظر شما چرا این وضعیت به وجود آمده است؟
به یاد دارم در کتاب درسی هدیههای آسمانی که شش شعر از شاعران جدید چاپ شده بود یکی از شاعران میگفت مسئولانی که در حوزه آموزش و پرورش کار میکنند متاسفانه شناخت کافی از حوزه شعر و ادبیات کودک ندارند و بیشتر مسائل دیگر برایشان اهمیت دارد. ما هم قبول داریم که مسائل دیگر از جمله آموزشهای دینی مهم است، اما بنا به مقتضیات سن کودک باید با شیوهای این مفاهیم را در قالب شعر یا داستان به او منتقل کرد که کودک آنها را بهراحتی بپذیرد، اما متاسفانه خیلی نمیشود در این حوزه نفوذ کرد.
برای مثال دو کتاب شعر من به نام «دو تا سیب شیرین» و «ماه میگه دالی موشه» هر دو در انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان چاپ و برگزیده جشنواره فجر شدند و مجوز ورود به کتابهای درسی را گرفتند، اما آموزش و پرورش از این اشعاراستفاده نمیکند. بنابراین تا زمانی که آموزش و پرورش با این دیدگاه پیش میرود، نمیتواند با کانون همپوشانی داشته باشد.
_ خانم حسنی سبک زندگی نسل جدید با دهه ۶۰ یا ۷۰ متفاوت است، به نظر شما چه نوع ادبیاتی برای این نسل باید ارائه شود؟
برای این نسل، تنها راه کمک کننده میتواند این باشد که به خود این بچهها نزدیک شویم، همیشه گفتهام که شاعر یا نویسنده باید خودش را جای مخاطب قرار دهد یعنی با آنها ارتباط برقرار کند و بداند که دغدغههای یک کودک یا نوجوان چه چیزهایی است. البته اگر دولت حمایت بیشتری داشته باشد و فضای بازتر برای نویسندهها ایجاد کند میتوان شعرهای شادتری نوشت تا کودکان و نوجوانان به سمت کتاب کشیده شوند چون تمایل به کتابخوانی بچهها از سوی خانوادهها وجود دارد.
– شما با چه پیامی و در چه قالبی به مباحث شعر کودک میپردازید؟
بیشتر سعی میکنم در نوشتههایم شادی و آرامش را به مخاطب منتقل کنم و بیشتر کتابهایم را در قالب مثنوی مینویسم چون با رعایت فاعل، فعل و ارکان جمله جنبه موسیقیایی شعر بیشتر میشود.
– الان در حال نوشتن چه اثری هستید؟
آخرین اثرم کتاب شعر «ما سه نفر» است که مادر با جنین و جنین با پدر و مادر خود گفتوگو میکند. در این اثر دغدغههای مادر و جنین در قالب شعر با موسیقی بیان شده که فکر میکنم آذرماه امسال به چاپ برسد.
– با توجه به اینکه در جشنوارههای فرهنگی بیشتر بر زبان معیار در اشعار خردسالان و کودکان تاکید دارند؛ زبان اشعار شما بیشتر محاورهای است یا به زبان معیار مینویسید؟
اشعار کودک به زبان معیار گفته میشود چون بچهها مدرسه میروند و میتوانند بخوانند و بنویسند و شاعر سعی میکند که به همین زبان برای کودک شعر بگوید، اما شعر خردسال نمیتواند با زبان معیار باشد.
زمانی که کتابهای شعر خردسال ما به جشنوارهها میرود؛ داوران میگویند زبان اشعار حتی برای خردسال هم باید معیار باشد درصورتی که این زبان آن موسیقی و لذت را به کودک نمیدهد. به نظرم باید برای خردسال زبان محاورهای به کار برده شود و خودم هم از همین زبان استفاده میکنم چون فهمیدن شعر به زبان معیار توسط خردسال سخت است.
– وضعیت ادبیات و شعر کودک را در قزوین چطور ارزیابی می کنید؟
بعد از این همه سال قلم زدن و نوشتن در عرصه ادبیات خردسال و کودک امسال اولین بار بود که یکی از کتابهای من به نام «قطار صورتی» در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان قزوین رونمایی شد. این نشان میدهد که در قزوین اهمیت کمی نسبت به نویسندگان خردسال و کودک قائل هستند و همین موضوع آدم را کمی دلسرد میکند.
-و حرف آخر خاتون حسنی به مخاطبان؟
بیشترین دغدغه من کودکان و نوجوانان هستند چون دوست دارم کتابخوانی برای آنها جا بیفتد یعنی فضایی ایجاد شود که کودکان ما از ابتدای رشد با کتاب بزرگ شوند و آرامش و اعتماد به نفس را از این طریق به دست بیاورند، از این رو خطاب به پدرو مادرها میگویم که کتاب بخوانید تا کودکانتان کتابخوانی را از شما بیاموزند.