او برایم یادآور زنانی شد که در جامعه علی‌رغم تمام مشکلات اما سخت پای کار، زندگی و دغدغه‌هایشان ایستاده‌اند، علی‌الخصوص در حوزه تئاتر که در برخی از دوره‌ها نقش زنان را بازیگران مرد ایفا می‌کردند و به اصطلاح زن‌پوش بودند، اما رفته‌رفته زنان با حضور خود در اجتماع و صحنه نمایش به مقابله با کسانی رفتند که حق استقلال آن‌ها را به رسمیت نمی‌شناختند. به همین‌منظور برای شناخت جایگاه و نقش زنان در تئاتر قزوین با چندین هنرمند فعال عرصه نمایش به گفت‌وگو نشستیم.
باید مشکلات زنان بازگو شود
نسرین عجمی، کارگردان و بازیگر تئاتر در خصوص جایگاه زنان در تئاتر استان قزوین به «فروردین‌امروز» می‌گوید: از چند سال گذشته بانوان تئاتری در صحنه نمایش حضوری فعال و چشمگیری دارند که خوشبختانه امروز نیز با روندی افزایشی در این زمینه روبه‌رو هستیم. به نظرم دیگر تفاوت چندانی میان زنان و مردان فعال در حوزه تئاتر نیست و حضور آنان در صحنه نمایش و کیفیت کار آن‌ها نیز بستگی به پشتکار و توانایی‌شان دارد.
عجمی ادامه می‌دهد: متاسفانه ضعفی که در زمینه حضور زنان در تئاتر وجود دارد این است که بانوان فعال در نمایش بیشتر در زمینه بازیگری مشغول به کار هستند و کمتر به فعالیت‌ها و شاخه‌های دیگر حوزه نمایش مانند طراحی صحنه، نورپردازی، گریم و… می‌پردازند و همینطور تعداد کمی از خانم‌ها علاقه‌مند به فعالیت در زمینه کارگردانی تئاتر هستند که این موضوع باید بیشتر مورد واکاوی قرار گیرد.
این بازیگر تئاتر در خصوص نگاه کارگردانان در آثار خود به مسائل موجود در حوزه زنان، تصریح می‌کند: زنان در طول زندگی خود با مسائل مختلفی روبه‌رو هستند و نقش مادری هم برای آن‌ها می‌تواند فعالیت‌ها و وضعیت اشتغال آن‌ها را کمی با مشکل مواجه کند که کارگردانان بسیاری نیز به این مسائل پرداخته‌اند و به آن اهمیت داده‌اند چون زنان بخشی از این جامعه هستند و باید مشکلات آن‌ها بازگو، مطرح و نشان داده شود.
زنان برای هویت خود تلاش می‌کنند
لیلا روغنگیر، نویسنده و نمایشنامه‌نویس نیز در این خصوص به «فروردین امروز» می‌گوید: زنانی که در عرصه ادبیات نمایشی فعال بوده‌اند در حرفه خود و در سطح جامعه نیز توانسته‌اند خودشان را اثبات کنند، از بانویی چون سیمین دانشور، سیمین بهبهانی تا فروغ و کسانی که نامشان بر ادبیات ایران ماندگار است همگی نشان از آن دارد که زنان برای کسب هویت زنانه خود همواره در تلاش هستند.
او ادامه می‌دهد: در قزوین نیز خانم‌ها در زمینه‌های مختلف نویسندگی، کارگردانی، تدوین، تصویر و انیمیشن و در حوزه‌های بسیار دیگر با موفقیت کار می‌کنند، اما در بخش فیلمنامه‌نویسی با ضعفی عمیق و با تعداد بسیار کمی از بانوانی که در این حوزه فعالیت داشته باشند، مواجه هستیم.
این نویسنده معتقد است؛ پرداختن به موضوعات و مسائل زنان در ادبیات و نمایش، کار بسیار پیچیده اما ضروری است چون در ابتدا باید دنیای زنانه و دغدغه‌هایشان را به خوبی بشناسی و بعد شروع کنی به نوشتن از دردها و رنج‌های زنانه. در عین حال بیان کردن و نشان دادن این مسائل بسیار ضروری است چون زنان به عنوان بخشی از جامعه باید هم‌پا و همسان با مردان به جایگاه واقعی خود برسند و بانوانی که در تئاتر قزوین مشغول به فعالیت هستند نیز بیش‌ازبیش باید مزد زحماتشان را بگیرند و به آن منزلت اصلی خود برسند.
نگاه تک‌جنسیتی را باید تغییر داد
آذر متفکر، کارگردان و بازیگر دیگری است که در خصوص نقش زنان در تئاتر قزوین به «فروردین‌امروز» می‌گوید: نگاه ما در جامعه باید نسبت به توانایی زنان تغییر کند، برای مثال اگر کسی در خیابان، رانندگی خوبی نمی‌کند سریع به زبان نیاوریم که حتما راننده خانم است چون باید نگاه خود را از اتفاقات کوچک در امور روزمره تغییر دهیم تا در نهایت به توانایی‌های بیشتر زنان در امور مختلف آگاه شویم.
او می‌افزاید: من عضوی از تئاتر این شهر هستم و قطعا سنگ‌اندازی‌هایی در حرفه‌ام وجود داشته و دلیل آن هم فقط به عدم آگاهی و شناخت ناکافی به توانایی زنان برمی‌گردد یعنی در مسائلی مانند مجوز گرفتن این سنگ‌اندازی‌ها و موانع برای زنان بیشتر است.
این کارگردان تئاتر ادامه می‌دهد: مسائل مربوط به حضور و قدرت زنان در هنر تئاتر برایم بسیار مهم است و به نظرم می‌توانیم در کارهای عروسکی بزرگسال هم از داستان‌هایی که در ارتباط با مشکلات زنان است، استفاده کرد و به این مسائل پرداخت چون حتما تاثیر بسزایی بر مخاطب خود خواهد گذاشت و معتقدم که اگر خانم‌ها در کار یا حرفه‌ای در کنار هم جمع شوند یا گروهی را تشکیل دهند، یک قدرت خاصی پیدا می‌کنند که باعث ماندگاری آن اثر می‌شود.
متفکر تاکید می‌کند: اما نکته مهم در ارتباط با این موضوع، آموزش درست به کودکان در حال رشد است یعنی باید نگاه تک‌جنسیتی از بچه‌ها دور شود و با یک نگاه جهان‌شمول‌تری نسبت به مقام زن به مسائل توجه کنند تا در آینده شاهد فکرهای روشن‌تری باشیم.
او همچنین خاطرنشان می‌کند: درنهایت من به عنوان یک زن معتقدم زنان علاوه بر تمام مشکلات حقوقی و مسائل دیگری که در اجتماع با آن روبه‌رو هستند، اما باید پرقدرت به جلو حرکت کنند و به قول خانم توران میرهادی غم بزرگ را به کار بزرگ تبدیل کنند.
با توجه به نظرات فعالان این حوزه باید به نقش و جایگاه زنان در آثار نمایشی توجه ویژه‌ای شود و از آنجایی که زنان علی‌رغم تمام محدودیت‌ها و مسائل موجود اما همواره حضور خود را خصوصا در حوزه ادبیات و نمایش، حفظ کرده‌اند بنابراین باید جایگاه شایسته آنان در این عرصه مورد احترام قرار گیرد و موانع موجود پیش روی این زنان نیز از میان برداشته شود.
